ငါးႀကီး အန္ဖတ္

 

ပင္လယ္ကေန ထြက္တဲ့ အဖိုးတန ္ပစၥည္းလို႕ေျပာလိုက္တာနဲ႕ လူတိုင္းရဲ႕ မ်က္စိထဲမွာ မုတ္ေကာင္ က ထြက္တဲ့ ပုလ ဲဆိုတာကို တန္းခနဲျမင္ၾကမွာေသခ်ာပါတယ္။ န၀ရတ္ ကိုးပါး ရတနာ စာရင္း၀င္ ပုလဲလို တန္ဖိုးၾကီးေပမယ့္ ရတနာ မဟုတ္တဲ့အရာ၊ ပုလဲထက္ေတာင္မွ ရွားပါးတဲ့ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကိုေတာ့ ျမင္ဖူး တဲ့လူနည္းပါလိမ့္မယ္။

မျမင္ဖူးတဲ့ အျပင္ သိေတာင္ မသိၾကတဲ့လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းဟာ သဘာ၀ပုလဲ ထက္ ပိုျပီး ရွားပါးသလို ပိုျပီးေတာ့ ဒ႑ာရီ ဆန္ပါတယ္။ ဒီပစၥည္းဟာ ပင္လယ္ ကမ္းစပ္မွာ နိစၥဒူ၀ သားငါး ရွာေဖြရင္း တစ္ေန႕လုပ္မ ွတစ္ေန႕စားရတဲ့သူေတြအဖို႕ ဘုရားသခင္ ဖန္ဆင္းေပးတဲ့ အိပ္မက္ထ ဲက လက္ေဆာင္ပါပဲ။

ဒီပစၥည္းကို ပင္လယ္ ကမ္းစပ္မွာ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း အမွတ္မထင္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိသူကေတာ့ ေအာင္ဘာေလထီ အျမင့္ဆံုးဆုကို ေပါက္သလို ဘ၀ေျပာင္းသြားေစႏိုင္တ ဲ့အထိ သူ႕ရဲ႕တန္ဖိုးက ၾကီးမားလွပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီပစၥည္းကိုေတြ႕ဖို႕ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ တစ္သက္လံုး ေန႕စဥ္ရက္ဆက္ သြားရွာမယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ထိုက္တန္တ ဲ့ကံဇာတာ ပါမလာရင္ မေတြ႕ႏိုင္ပါဘူး။ သူဆင္းရဲ တံငါသည္ေတြကို ေန႕ခ်င္း ညခ်င္း သူၾကြယ္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္ဆင္းေပးႏိုင္တဲ့ ဒီပစၥည္းက ဘယ္ဟာျဖစ္ႏိုင္မလဲ။

ဒီပစၥည္း ကေတာ့ ဖေယာင္းသားနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္တူျပီး မီးစြဲေလာင္ႏိုင္တဲ့ ဂုဏ္သတၱိ ရွိတဲ့ မီးခိုးေရာင ္မိႈင္းမိႈင္း၊ လက္ဖက္ ပုပ္ေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ အနက္ပုပ္ေရာင ္အစိုင္အခဲ တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ငါးၾကီး အန္ဖတ္ (Ambergris) ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ငါးၾကီး အန္ဖတ္ဟာ ေ၀လငါးၾကီးေတြ အစာေခ်တဲ့ေနရာကေန အန္ထုတ္လိုက္တဲ့ အရာျဖစ္လို႕ ငါးၾကီး အန္ဖတ္လို႕လြယ္လြယ္ေခၚၾကတာပါ။ ကမၻာေပၚမွာ ရွိတဲ့ အဓိကေ၀လငါး မ်ိဳးကြဲႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Baleen Whale ရွစ္မ်ိဳးနဲ႕ နဲ႕ Toothed Whale ၃၅ မ်ိဳးထဲမွာ Toothed Whale အုပ္စု၀င္ Sperm ေ၀လငါး တစ္မ်ိဳးတည္း ကသာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

 

 

တစ္ကယ္ေတာ့ ပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ေတြ႕ရွိရတဲ့ ငါးၾကီး အန္ဖတ္ဟာ အနံ႕အသက္ ဆိုး၀ါးတဲ့ ေရထြက ္ပစၥည္း တစ္မ်ိဳးပါ။ သူရဲ႕ေစ်းကြက ္တန္ဖိုးနဲ႕ အသံုး၀င္မႈသာ မရွိဘူး ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ ကိုင္တြယ္ခ်င္စိတ ္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

 

မ်ားေသာ အားျဖင့္ Sperm ေ၀လငါးေတြဟာ ဧရာမ ကင္းမြန္ေတြကို စားေသာက္မိျပီး သူတို႕ရဲ႕အစာအိမ္ ဟာ ဒီအရာေတြကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္စြမ္း မရွိလို႕ ျပန္အန္ထုတ္ရာကေန ငါးၾကီး အန္ဖတ္ျဖစ္လာရတာပါတဲ့။ဘာလို႕လဲ ဆိုေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ထဲမွာ ကင္းမြန္သားေတြ နစ္ျမွဳပ္ေနတာကို ေတြ႕ရလို႕ပါပဲ။

 

ဒါေပမယ့္ ဒီအရာဟာ အစာဖတ္ေတြခ်ည္း သက္သက္မဟုတ္ပါဘူး။ အစာဖတ္ေတြ အျပင္ေသြးေၾကာ လို မ်ိဳး အေၾကာေတြ ယွက္ဆိုင္းေနတာမ်ိဳးလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ႕အဆိုအရ ကေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ဆိုတာ ေ၀လငါးေတြဟာ ကင္းမြန္လိုမ်ိဳး အစာေခ်ရခက္တဲ့ အရာေတြကို စားသံုးမိျပီး အစာအိမ္ထဲမွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ နာက်င္မႈကို ေခ်ဖ်က္ဖို႕gastrointestinal tract ကေန အစာေဟာင္းေတြနဲ႕အတူ ဓာတ္ျပဳ ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ခၽြဲက်ိက်ိ အရာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

 

ဒီေနရာမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ေနရတဲ့ မာေက်ာတ ဲ့အစိုင္အခ ဲပံုစံမ်ိဳးဆိုရင္ ေ၀လ ငါးေတြ အလြယ္တစ္ကူ အန္ထုတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပင္ကိုေရာက္ျပီး ပင္လယ္ေရ နဲ႕ေလ စတာေတ ြနဲ႕ထိေတြ႕ျပီးမွ ပုပ္သိုးျပီး အစိုင္အခဲျဖစ္လာတာပါ။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ဟာ ပင္လယ္ ကမ္းစပ္မွာ လာတင္ေန တာ ဒါမွမဟုတ္ ပင္လယ္ထဲမွာ ေပါေလာေမွ်ာေနတာမ်ိဳး ေတြ႕ရေလ့ရွိျပီး အရြယ္အစားကို လိုက္လို႕ သူ႕ရဲ႕အေလးခ်ိန္ ကြာျခားမႈရွိပါတယ္။

 

သူ႕ရဲ႕အရြယ္အစား အရ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ အေလးခ်ိန္ အနည္းဆံုး ၁၅ ဂရမ္(1/2 ေအာင္စ) ကေန ၅၀ကီလိုဂရမ္ (ေပါင္တစ္ရာ) အထက္ထိ ရွိတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါက ေပါင္၂၆၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ဧရာမ ငါးၾကီး အန္ဖတ္ တစ္တံုးကို ျပင္သစ္ေရေမႊး ကုမၸဏီတစ္ခုက ေရႊဒဂၤါးေပါင္ ၆၆၀၀၀ ေပးျပီး ၀ယ္ယူဖူးပါတယ္။ ေ၀လငါးေတြဆီကေန စြန္႕ထုတ္လိုက္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ရဲ႕ မူလအစ ပံုစံဟာ ႏူးညံ့ျပီးေတာ့ အေရာင္ ျဖဴေရာ္ေရာ္ ရွိျပီး တစ္ခါ တစ္ေလမွာ အနက္ေရာင္ အကြက္ေတြ ကြက္ၾကားပါရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနံ႕က အဲဒီအခ်ိန္ကတည္း ညွီစို႕စို႕ ပုပ္အက္အက္ျဖစ္ေနတာပါ။

လအတန္ၾကာ ေရထဲမွာေမွ်ာပါျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေရေတြေလေတြရဲ႕ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ မာေက်ာ လာျပီးေတာ့ ဖေယာင္းသားလ ိုျဖစ္လာျပီး မီးခိုးေရာင္(သို႕) အနက္ေရာင္ အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲ လာခဲ့ပါတယ္။ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ ညီစို႕စို႕ ပုပ္အက္အက္ အနံ႕ေအာက္မွာ ကြယ္၀ွက္ထားတဲ့ တစ္မူ ထူးတဲ့ ဂုဏ္သတၱိကေတာ့ isopropanol ျဒပ္ေပါင္းလိုမ်ိဳး တာရွည္ခံျပီး လူေတြကို စူးစူးရွရွ အေႏွာက္အယွက ္မေပးတဲ့ အနံ႕တစ္မ်ိဳးၾကြယ္၀ေနတာပါပဲ။

 

ဒီလိုမ်ိဳး ဂုဏ္သတၱိေၾကာင့္ အေငြ႕ပ်ံလြယ္ျပီး ဆီထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေရေမႊး ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ တန္ဖိုးၾကီး ကုန္ၾကမ္းတစ္ခု ျဖစ္ေနတာပါ ။
 

ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ရဲ႕ သိပ္သည္းဆဟာ 0.780 ကေန 0.926 ထ ိရွိျပီး သိပၸံနည္းက် စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အခါ သူ႕ကို အပူခ်ိန္ 60°C ေလာက္မွာ အရည္ေပ်ာ္ အဆီထြက္ေစျပီးေတာ့ အဲဒီ ထြက္လာတဲ့ ထင္းရွဴးဆီလိုအ၀ါေရာင္ အဆီေတြဟာ 100 °C (212 °F) မွာ အျဖဴေရာင္ အေငြ႕အျဖစ္ အေငြ႕ပ်ံသြားတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ အဲဒီအရာဟာ ether မွာေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ျပီးေတာ့ အေငြ႕မပ်ံႏိုင္တဲ့ ဆီ နဲ႕ အေငြ႕ပ်ံႏိုင္တ ဲ့ဆီ ႏွစ္မ်ိဳး စလံုးမွာလည္း ေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ပါတယ္။

ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ အက္ဆစ္နဲ႕ အျပန္အလွန္ တုန္႕ျပန္ဓာတ္ျပဳေစႏိုင္တာမ်ိဳး လံုး၀ မရွိပါဘူး။ ငါးၾကီး အန္ဖတ္ကို Alcohol ထဲမွာ အပူေပးျပီး အေအးခံလိုက္တဲ့အခါ မူလ Ambergris ကေန ခြဲထုတ္လို႕ရလာတဲ့ အျဖဴေရာင္ Crystal ေတြကို ambrein လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒ ီရလာတဲ့ ရနံ႕ကင္းမဲ့တဲ့ ambrein ကိုျဖိဳခြဲ လိုက ္ရင္ Ambergris ထဲမွာအဓိက ပါ၀င္ေနတဲ့ ambrox နဲ႕ ambrinol တို႕ရဲ႕ formation ကို ရလာဒ္အျဖစ္ ရရွိ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ရလာတဲ့ ambroxan ဟာ ေရေမႊး ထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕အသံုးျပဳေနတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

Ambroxan
ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေရေမႊး(perfume and fragrance) ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ ကတိုး (musk) လိုမ်ိဳး နာမည္ၾကီးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးကို လူၾကိဳက္မ်ားလာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ တရား၀င ္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ခြင့္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဥပေဒေၾကာင္း အရ အျငင္းပြားစရာ ရွိေနတဲ့အတြက္ အေမရိကန္က ေရေမႊးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ဒီပစၥည္းကို သံုးစြဲဖို႕လက္ေရွာင္ေလ့ရွိပါတယ္။

 

မ်ိဳးတုန္းႏိုင္မယ့္ အေျခအေနရွိေနတဲ့ တိရိစၦာန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ Sperm Whale ေတြ ဆီကေန ရရွိတဲ့ ပစၥည္းျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တုန္းက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ကုန္ၾကမ္းသံုးစြဲျခင္းကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႕သတ ္ပိတ္ပင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။

 

၂၀၀၅ ခုႏွစ္ေရာက္မွ ဒီပစၥည္းကို တရား၀င္သံုးစြဲခြင့္ရျပီး ေ၀လငါးေတြ သတ္ျဖတ္ျပီး ရလာတာမ်ိဳးကို ခြင ့္မျပဳပဲ ကမ္းေျခေပၚမွာေတြ႕ရွိရတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြကိုသာ ကုန္ၾကမ္း အျဖစ္သံုးစြဲခြင့္ျပဳခဲ့တာပါ။ ၁၈ရာစ ုအေစာပိုင္းကာလေတြကေနစျပီး ေ၀လငါးဖမ္း လုပ္ငန္းဟာ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ စနစ္နဲ႕အတူ က်ယ္ျပန္႕လာခဲ့ပါတယ္။

 

အထူးသျဖင့္ Sperm Whale ေတြဆီကေန အဆီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထုတ္ယူႏိုင္တာရယ္၊ သူ႕ရဲ႕သြားေတြ ဟာ ဆင္စြယ္ လိုပဲ လက္မႈ အႏုပညာပစၥည္းေတြ ျပဳလုပ္ႏိုင္တာရယ္နဲ႕သူ႕ရဲ႕ အစာအိမ္ထဲကေန ငါးၾကီး အန္ဖတ္ေတြ ရရွိႏိုင္တာေၾကာင့္ ေ၀လငါးဖမ္း သေဘၤာမ်ားဟာ Sperm Whale ေတြကို အဓိကဖမ္းဆီးေန ခဲ့တာပါ။

၁၈ ရာစုကေန အဆီးအတားမရွိ လုပ္ကိုင္ေနခဲ့တဲ့ ေ၀လငါးဖမ္း လုပ္ငန္းဟာ ၂၀ ရာစုေလာက္မွာမွ တိရိစၦာန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အသိအျမင္ေတြ ၾကြယ္၀ လာတာေၾကာင့္ ဥပေဒအရ ကန္႕သတ ္ခံခ ဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုမ ွမကန္႕သတ္ရင္ အဖိုးတန္လွတဲ့ ေ၀လငါး အစိတ္အပိုင္းေတြကို ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေန တဲ့ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ရဲ႕ေတာင္းဆိုမႈေတြေၾကာင့္ ေ၀လငါးေတ ြမ်ိဳးတုန္းႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြျဖစ္သြားဖို႕ ဦးတည္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕မွာေတာ့ ေစ်းကြက ္လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေ၀လငါးဖမ္း လုပ္ငန္းကို ခုခ်ိန္ထိ တရား၀င္ခြင့္ျပဳထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။

 ေရွးေခတ္တုန္းကေတာ့ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို အေမႊးတိုင ္အတြက္ အနံ႕ထည့္တဲ့ေနရာမွာ သံုးစြဲပါတယ္။ ဒီဘက္ေခတ္မွာေတာ့ အီဂ်စ္ေတြက သူတို႕ေသာက္သံုးတ ဲ့စီးကရက္ေတြမွာ ေမႊးရနံ႕ထည့္ဖို႕ သံုးၾကပါတယ္။ ေရွးေခတ္ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးကို နဂါးတံေတြး ေရေမႊးလို႕ေခၚျပီး စုန္း၊ေမွာ္ အတတ္ေတြ တစ္ေခတ္ စားခဲ့တဲ့ ၁၃ ရာစုကာလတုန္းက ဥေရာပမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ အတံုးကို ကိုယ္မွာ ေဆာင္ထားရင္ စုန္းျပဳစားမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပုလိပ္ေရာဂါက ိုႏိုင္တယ္လို႕ ယံုၾကည ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။

သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့ အခါ ေရွးေခတ္ကာလတုန္းကေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ ဟာ ေဆးျမီးတ ိုနဲ႕ အစားအေသာက္ အခ်ိဳ႕မွာ အေမႊးအၾကိဳင္အျဖစ္ ထည့္သံုးရံုက လြဲျပီး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ မရွိခဲ့ပါဘူး။

 

ကမၻာေပၚမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေတြ႕ရွိရတ ဲ့ေနရာေတြကေတာ့ အတၱလႏၱိတ္ သမုဒၶရာကမ္းေျခေဒသေတြနဲ႕ Brazil,Madagascar,East Indies,The Maldives, China,Japan,India,Australia,Newzeland နဲ႕ Molucca Islands ေဒသေတြပဲျဖစ္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို စီးပြားျဖစ္ေကာက္ယူ စုေဆာင္းႏိုင္တဲ့ ေနရာကေတာ့ Bahamas ႏိုင္ငံရဲ႕ အထင္ရွားဆံုး New Providence ကၽြန္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
 

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေ၀လငါးဖမ္း လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္တဲ့လူ မရွိေသးဘူးလို႕ ထင္ပါတယ္။ ျမန္မာ ့ပင္လယ္ျပင္ မွာ ေ၀လငါးဟာ အင္မတန္ေတြ႕ရခဲတာေၾကာင့္ရယ္၊ ေတြ႕ရင္ေတာင္မွ အရြယ္အစားၾကီးမား လြန္းတာရယ္နဲ႕ ေရာင္းခ်မယ့္ ေစ်းကြက္မရွိတာရယ္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးမယ့္လူမရွိပါဘူး။

 

 ေနာက္တစ္ခ်က္ လင္းပိုင္ နဲ႕ေ၀လငါး ဟာ အသိဥာဏ္ရွိတဲ့ ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါျဖစ္လို႕ တစ္ခါ တစ္ရံမွာ ပင္လယ္ျပင္မွာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ေရလုပ္သားေတြကို ကယ္တင္ေပးတတ္တယ္ဆိုတဲ့ ပါးစပ္ ရာဇ၀င္ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ့ တံငါသည္ေတြက သူတို႕က ိုအႏၱရာယ ္မေပးၾကတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

 

ဒါေပမယ့္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္နဲ႕ ေရတိမ္ပိုင္း သႏၱာေက်ာက္ေဆာင္ေတြဆီမွာ လာတင္ေနတတ္တဲ့ ငါးၾကီး အန္ဖတ္ကိုေကာက္ရဖူးသူေတြ ကၽြန္ေတာ့္ဇာတိ မာန္ေအာင္ကၽြန္းမွာ အမ်ားအျပားေတြ႕ဖူးပါတယ္။ တရား၀င္ေစ်းကြက္ ရွိမရွိ အတိအက်မသိေပမယ့္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံကို တင္ပို႕ဖို႕အတြက္ ပရေဆး ကုန္သည္ေတြ ေစ်းေကာင္းေပး၀ယ္ၾကလို႕ ပင္လယ္ကမ္းစပ္မွာ တစ္ေန႕လုပ္မွ တစ္ေန႕စားရတဲ့ တံငါသည္ေတြ ေန႕ခ်င္း ညခ်င္း ခ်မ္းသာသြားၾကတာ ျမင္ဖူးခဲ့ပါတယ္။

 

 ေမွာင္ခိုေစ်းနဲ႕သာ အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ၾကတာ မ်ားေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ ကမၻာ့ သတ္မွတ္ေပါက္ေစ်း ကို အတိအက် မသိရပါဘူး။ ခန္႕မွန္းေျခေျပာရရင္ ေရႊတစ္ဂရမ္ ကို ေဒၚလာ ၃၀ ေပါက္ေစ်းရွိတဲ့အခါ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ တစ္ဂရမ္ ကို ေဒၚလာ ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ေပါက္ေစ်းရွိႏိုင္ပါတယ္။

သူ႕ကို ကုန္ၾကမ္းအျဖစ္ အသံုးျပဳ ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ေရေမႊးတန္ဖိုးက အမ်ိဳးအစားနဲ႕သက္တမ္းကိုလိုက္ျပီး ေစ်းႏႈန္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ မၾကာေသးတဲ့ ကာလတစ္ခုက အလွဴေငြ ရံပံုေငြပြဲတစ္ခုမွာ ေရာင္းခ်ဖို႕ထုတ္လုပ္ လိုက္တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ တစ္ပုလင္းကို ေဒၚလာ ၄၇၀၀ အထိရွိပါတယ္။

 

ဒီထက္ ပိုေစ်းၾကီးတဲ့ ေတာ္ရံုလ ူအနားမကပ္ႏိုင္တဲ့ ႏွစ္ခ်ိဳ႕ ေရေမႊးေတြလည္း Elite လူတန္းစားေတြ အတြက္ သီးသန္႕ ထုတ္လုပ္တာမ်ိဳး ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က Marie Antoinette အတြက္ ရည္ရြယ္ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ ႏွစ္ေပါင္း၂၀၀ သက္တမ္း ရွိျပီး ဒီေရေမႊးကို အေရအတြက္ အကန္႕အသတ္ နဲ႕ျပန္လည္ေရာင္းခ်တဲ့အခါ တစ္ပုလင္းကိုေဒၚလာ ၁၁၀၀၀ ေတာင္ေပး၀ယ္ရပါတယ္။

 

တစ္ခါက နယူးဇီလန္ North Island မွာေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ ကီလိုေလးဆယ္ ရွိတဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ တစ္တံုးဟာ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မွာ ေဒၚလာ ေလးသိန္းေတာင္ ေပး၀ယ္သြားတယ္လို႕ သတင္းၾကီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မ်ိဳးေစ်းအတက္အက် မျငိမ္တာကလည္း ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕ ရွားပါးမႈေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရေမႊးေတြကို တရား၀င္ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားခြင့္ ရွိေပမယ့္ ေရေမႊးထုတ္လုပ္သူေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကုန္ၾကမ္းေတြကို ခုခ်ိန္ထိ လွ်ိဳ႕လွ်ိဳ႕၀ွက္၀ွက္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ေနရဆဲပါပဲ။

 

လက္ရွိေစ်းကြက္မွာ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ရဲ႕အေရာင္က ိုၾကည့္ျပီး ေပါက္ေစ်း အနည္းအမ်ားကြာျခားပါတယ္။ ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာမွာ အနက္ေရာင ္ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေစ်းအေကာင္းဆံုးျဖစ္ျပီး အျဖဴေရာင္ကေတာ့ ေစ်းအနည္းဆံုးပါပဲ ။ ေနာက္ျပီး သူ႕ရဲ႕ အသားကို အလင္းေဖာက္ႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိရယ္၊ အရက္ျပန္ သုတ္ထား သလိုမ်ိဳး မီးရႈိ႕ၾကည့္လို႕ မီးလိုက္ျခင္း ရွိမရွိ စတာေတြနဲ႕ ငါးၾကီးအန္ဖတ ္စစ္မစစ္ကို စမ္းသပ္ႏိုင္ပါတယ္။

 

ေနာက္ျပီး ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ပလတ္စတစ္အိတ္နဲ႕ ထုတ္ထားတာမ်ိဳး၊ ဗူးခြံတစ္ခုထဲမွာ ထည့္ျပီး အလံုပိတ္ သိမ္းဆည္းတာမ်ိဳး မလုပ္ရပါဘူး။ ေနာက္ျပီး ေခြး၊ ၀က ္စတဲ့ တိရိစာၦန္ေတ ြနားမွာ ငါးၾကီအန္ဖတ္ရဲ႕ အနံ႕ေၾကာင့္ ကိုက္စားတတ္တ ဲ့အတြက္ မထားရပါဘူး။ သူ႕ကို သိမ္းဆည္းမယ ္ဆိုရင္ အ၀တ္စနဲ႕ရစ္ပတ္ သိမ္းဆည္းတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

 

ငါးၾကီးအန္ဖတ္ဟာ ေရေမႊးေဖာ္စပ္ရာမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ရံုတင္ မက ဟင္းခ်က္ရာမွာ ဟင္းခတ္ အေမႊးအၾကိဳင္ အျဖစ္လည္း သံုးစြဲႏိုင္သလို ပရေဆး ေဖာ္စပ္ရာမွာလည္း တန္ဖိုးၾကီးတ ဲ့ကုန္ၾကမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာေပၚမွာေတာ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ေရေမႊးကုန္ၾကမ္း အျဖစ္သာ လူသိမ်ားၾကပါတယ္။

 

ေရွးေခတ္တုန္းက ျပင္သစ္ မိဖုရားတစ္ပါးေနခဲ့တဲ့ ဗာဆိုင္း နန္းေတာ္ထဲက အခန္း တစ္ခန္းမွာ ဆြတ္ထား ခဲ့တဲ့ ငါးၾကီးအန္ဖတ္ေရေမႊးဟာ ယခုအခ်ိန္ထ ိေမႊးေနဆဲပဲလို႕ ပါးစပ္ရာဇ၀င္ တစ္ခုၾကားဖူးပါတယ္။ ယေန႕ဖက္ရွင္ေခတ္မွာေတာ့ ငါးၾကီအန္ဖတ္ ေရေမႊးဟာ ကမၻာ့ Celebrity ေတြၾကားမွာ အျပိဳင္အဆိုင္သံုးစြဲၾက တဲ့အထိ ေရပန္းစားတဲ့ အလွကုန္ပစၥည္းျဖစ္ေနပါျပီ။

ဒီလို တန္ဖိုးၾကီး ပစၥည္းျဖစ္လာဖို႕အဓိက ဖန္တီးေပးတာကေတာ့ ပင္လယ္ေရေအာက္ အနက္ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ဧရာမ ကင္းမြန္ၾကီးေတြပါ ။ ေ၀လငါးေတြသူတို႕က ိုစားေသာက္ျပီးတဲ့ အခါ အစာမေခ်ႏိုင္လို႕ျပန္အန္ ထုတ္ရာကေန ငါးၾကီးအန္ဖတ ္ျဖစ္လာရတာပါ။ Sperm Whale တစ္ေကာင္ဟာ ေပ ၆၀ ေက်ာ္ခန္႕ရွည္လ်ားျပီးေတာ့ တန္ ၅၀ ေက်ာ္ေလးပါတယ္။

 

ဒီေ၀လငါးေတြဟာ ေရအနက ္မီတာ ၃၀၀ ကေန ၈၀၀ ေလာက္မွာ အစာ ရွာစားတတ္ၾကပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ၂ ကီလိုမီတာေလာက္ထ ိငုပ္ျပီး အစာရွာတတ္ပါတယ္။ ေရေအာက္မွာ တစ္နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္င ုပ္ေနႏိုင္ျပီးေတာ့ ေရေပၚကို အသက္ရွဴဖို႕ တက္လာတတ္ၾကပါတယ္။ အမေတြဟာ ငယ္ရြယ္စဥ ္မွာ ဒါဇင္လိုက ္အုပ္စုဖြဲေနတတ္ျပီး ၾကီးလာတဲ့အခါ တစ္ေကာင္တည္း ခြဲေနတတ္ပါတယ္။

 

 သူတို႕စားေသာက္တာကေတာ့ ရိုးရိုးကင္းမြန္၊ ေရဘ၀ဲ၊ ငါး အခ်ိဳ႕နဲ႕ ဧရာမ ကင္းမြန္ၾကီးေတြျဖစ္ၾက ပါ တယ္။ Sperm Whale ေတြဟာ တစ္ေန႕ကို သူတို႕ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၃% ထိ စားသံုးတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလမွာ ဧရာမ ကင္းမြန္ေတြလို အစာမေၾကႏိုင္တဲ့ အရာေတြကို ဗုန္းေဗာလေဟာ စားေသာက္မ ိျပီး နာက်င္လာတာေၾကာင့္ ေရထဲမွာ စားျပီးသား အစာေဟာင္းေတြကို ျပန္အန္ထုတ္ရာ ကေန ငါးၾကီး အန္ဖတ္ေတြျဖစ္လာရတာပါ။

 ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြမွာ ေ၀လငါးၾကီးေတြ ေသဆံုးျပီး ကမ္းစပ္မွာ လာတင္ေနတာမ်ိဳးေတြ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုမွာ အနည္းဆံုး တစ္ခါေလာက္ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေ၀လငါး အေသေကာင္ ေတြကို ေဒသခံေတြက ပုပ္ေစာ္နံလို႕ ေျမျမွဳပ္လိုက္ၾကတာမ်ားပါတယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ ္ေသတဲ့ေ၀လငါး ဆိုရင္ေတာ့ ခုတ္ထစ္ျပီး အဆီခ်က္ၾကတာမ်ိဳးေတာ့ ၾကံဳဖူးပါတယ္။

 

ကမၻာေပၚမွာ ေစ်းေကာင္းရေနတဲ့ ေ၀လငါး ဆီကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆီက လူေတြ ငါးဖမ္းေလ ွစပ္တဲ့ေနရာမွာ ေလွကို ေရလံုေအာင္ မီးျမိွဳက္ဖို႕အတြက္ သံုးတာမ်ိဳးေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်န္တဲ့ အရိုးကိုေတာ့ ဖင္ထိုင္ခံု လုပ္ျပီး သြား ကိုေတာ့ အိမ္မွာ အလွထားပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိ ေ၀လငါး ၀မ္းဗိုက္ထဲက ငါးၾကီးအန္ဖတ္ကို ထုတ္ယူရေကာင္းမွန္း မသိၾကေသးသလို ေ၀လငါး အစိတ္အပိုင္းေတြကို ဘယ္လို အသံုးခ်မလဲဆိုတာ ျမန္မာျပည္က လူေတြ သိပ္မသိၾကေသးပါဘူး။ မသိၾကတာလည္း တစ္မ်ိဳးေကာင္းပါတယ္။

တစ္ကယ္လို႕ေစ်းကြက္မ်က္စ ိပြင့္သြားရင္ ျမန္မာ့ပင္လယ္ျပင္က ေ၀လငါးေတြ အႏၱရာယ္ရွိလာမွာ အေသ အခ်ာပါပ ဲ။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး တိရိစၦာန္ပစၥည္းေ မွာင္ခိုေစ်းကြက္ျဖစ္တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံ ကေတာ့ မၾကာခင ္ဒီကိစၥကို မ်က္စပစ္လာမယ့္ အလားအလာေတြ ရွိေနပါတယ္။

 

ကမၻာအရပ္ရပ္မွာ အနိစၥသေဘာကို ေမ့ထားၾကတဲ့ လူေတြရဲ႕မပုပ္ေသးတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို သူ႕ထက္ငါ အေမႊးနံ႕သာေတြ ထံုမႊမ္းေနေစဖို႕အတြက္ သမုဒၶရာေတြဆီက ႏို႕တိုက္သတၱ၀ါ သနားစရာ ေ၀လငါးၾကီး ေတြခမ်ာဟာ ႏွစ္စဥ္ အသက္ေပးေနရအုန္းမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။

 စာမွီး-
http://en.wikipedia.org
http://www.businessweek.com/…/ambergris-treasure-of-the-dee…
http://gabriolan.ca/2009/03/21/weird-beach-goop/
http://www.geneticjungle.com/…/ambergris-perhaps-youd-rathe…
http://www.ambergris.fr/identification_of_ambergris.html
#Pandora

ပရေလာကမွ ရွားပါးမွတ္တမ္းမ်ား