သီတင္းကၽြတ္ ႏွင့္ ပဝါရဏာ ပြဲ
ေရွး အေခၚ ‘ သန္တူလ ’ ၊ ယခု အေခၚ ‘ သီတင္းကၽြတ္လ ’ တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ေသာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပေလ့ရွိခဲ့ၾကသည္။ ေ႐ွးမင္းမ်ား လက္ထက္မွ ယေန႔တိုင္ ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ရာ‘ ၿမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈ တစ္ရပ္’ အေနျဖင့္ တည္ရွိေနေပေတာ့သည္။
တာဝတႎသာပြဲ ေခၚ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ
ဤ သီတင္းကၽြတ္လတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္သုိ႔ တစ္ဝါတြင္းလံုး ႂကြေရာက္၍ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ ခ်ီးျမႇင့္ရာမွ ‘သကၤႆျမိဳ႕ေတာ္’ သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ သကၤႆျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္ မူလာခ်ိန္မွာ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ည ေမွာင္ရီပ်ိုဳးစ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။
ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတို႔သည္ ဆီမီး ထိန္ထိန္ ၫွိထြန္း၍ ဗုဒၶျမတ္စြာကို လိႈက္လွဲ ဝမ္းသာ ၾကိဳဆို ဦးၫြတ္ခဲ့ၾက သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝဲယာ ေငြေစာင္းတန္း ေ႐ႊေစာင္းတန္းတို႔မွ နတ္ေဒဝတာမ်ား ျခံရံလ်က္ အလယ္
ပတၱျမား ေစာင္းတန္းမွ ဆင္းသက္ေတာ္ မူလာခဲ့ေလသည္။ ဤတာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ ျပန္ႂကြလာပံုကို ရည္ မွန္း၍ ‘တာဝတႎသာပြဲ’ ေခၚ ‘မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ’ ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာ လူမ်ိဳးတို႔ တစ္ခမ္း တစ္နား ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ သဘင္
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၲဳႆီတ နတ္သားကို အမႉးထား၍ အားလံုးေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ တစ္ဝါတြင္းလံုး ေက်းဇူး ဆပ္ေဒသနာ ေဟာၾကား၍ ဤ သီတင္းဝါလ ကၽြတ္ခ်ိန္တြင္ လူ႔ျပည္သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ ပ႒ာန္း အစရွိေသာ အဘိဓမၼာ ခုနစ္က်မ္းကို စုေပါင္းညီညာ ျပိဳင္တူ ႐ြတ္ဆို ကာျဖင့္ ‘ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္သဘင္’ ကို ဆင္ယင္က်င္းပၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္လည္း ျမန္မာ့ အသံမွ အဘိဓမၼာ ခုနစ္က်မ္း ႐ြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ၾကပံုကို ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့သည္။
ဝါကၽြတ္ ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ပြဲ
‘ဝါကၽြတ္ ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ’ မ ွာလည္း ျမတ္ဗုဒၶ ကို အားက် အတုယူ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အစဥ္ အလာေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္သည္။ မွန္ပါသည္ – ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တစ္ဝါတြင္းလံုး တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ သို႔ ႂကြေရာက္ေတာ္ မူ၍ မယ္ေတာ္ မိနတ္အား ႏို႔ဖိုး ဆပ္ေဒသနာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပ၏။
ဤျမတ္ဗုဒၶ ၏ ေက်းဇူးရွင္တို႔ အေပၚ ေက်းဇူးတရား သိ၍ ေက်းဇူးဆပ္ေတာ္မူပံု ကို စံထားကာ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ တို႔သည္ ဤသီတင္းကၽြတ္လျပည့္အခါေတာ္ေ န႔၌ ရဟန္းသံဃာ တို႔အား ပူေဇာ္ျခင္း၊ မိဘ ဆရာသမားႏွင့္ အသက္ သိကၡာ ဂုဏ္ဝါႀကီးရင့္သူတို႔ကို ကန္ေတာ့ျခင္းျဖင့္ ‘ဝါကၽြတ္ ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ’ က ို ျမိဳ႕ တိုင္း ႐ြာတိုင္းမွာ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသည္။
ကထိန္ သကၤန္းလႉဒါန္းပြဲ
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝါတြင္း သံုးလ (ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔ ထိ) ဝါဆို ဝါကပ္ေတာ္ မူခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ကထိန္ သကၤန္း ခံယူခြင့္ကို အခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ အေနျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ အထိ တစ္လ အတြင္း တြင္ ကာလဒါန အျဖစ္ ကထိန္သကၤန္း လႉဒါန္းခြင့္ ရၾကသည္။ ထို ကထိန္သကၤန္း အလႉကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ျပဳလုပ္လိုသူတို႔သည္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ ‘ကထိန္သကၤန္း လႉဒါန္းပြဲ’ကို သူ႔ထက္ငါဦး ျပဳလုပ္လႉဒါန္းေလ့ရွိၾကေပသည ္။
ပဝါရဏာပြဲ
အထက္ပါ ဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္မ်ားကိ ု ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသား တို႔သည္ ႏွစ္ စဥ္ ျမင္ေတြ႕ေနၾကရသည္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ပါဝင္ျပဳလုပ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီတင္းကၽြတ္ ပြဲေတာ္ အခါတြင္ ျခိမ့္ျခိမ့္သဲ ေပ်ာ္ပြဲဆင္ခဲ့ၾကရသည္ကို သတိတရရွိေနၾကမည္ မလြဲေပ။
သို႔ေသာ္ ‘ပဝါရဏာပြဲ’ အေၾကာင္း သိသူကား နည္းလွေပမည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ဤသီတင္းကၽြတ္ ပဝါရဏာပြဲေတာ္ ကား ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ ဗုဒၶ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ က်င့္စဥ္ လုပ္ထံုး လုပ္ရပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပါေပတည္း။
‘ပဝါရဏာ’ မွာ ပါဠိစကား ျဖစ္သည္။ ‘ဖိတ္ၾကားျခင္း’ ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏။
‘ျမင္ရ၍၊ ၾကားရ၍၊ သံသယျဖစ္၍ အျပစ္ ရွိသည္ဟု ထင္ျမင္ပါက ေျပာဆို ဆံုးမေတာ္မူပါ’ဟု ရဟန္းေတာ္အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကား ထားျခင္းကို ‘ပဝါရဏာ’ဟု ေခၚပါသည္။
ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ဖိတ္ၾကားရန္ ပညတ္ေတာ္ မူခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္ းကို အနည္းငယ္ ခ်ဲ႕ျပပါဦးမည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ သာဝတၳိျမိဳ႕ ေဇတဝန္ေက်ာင္း၌ ဝါကပ္ေတာ္မူ၏။ ရဟန္း ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း ေက်ာင္း တိုက္ တစ္ခုတည္းမွာ စုေပါင္း ဝါကပ္ၾကသည္။ ထို ရဟန္းတို႔သည္ ‘အခ်င္းခ်င္း ညီၫြတ္စြာ ေနႏိုင္ေရး၊ အျငင္းအခုန္ ကင္းေရး၊ ခ်မ္းသာစြာ ေနႏိုင္ေရး’ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ မူခ်၍ သေဘာတူ က်င့္သံုးရန္
ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ထို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကား – ‘အခ်င္းခ်င္း စကားမေျပာရ၊ ဝစီပိတ္ ေနရမည္ ’ ဟူ၏။
ဆြမ္းခံရာမွ အရင္ဆံုး ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသူသည္ ေျခေဆးေရ၊ ေျခေဆး အင္းပ်ဥ္၊ ေျခပြတ္ အိုးျခမ္းတို႔ကို ျပင္ဆင္ထားရမည္။
ဆြမ္းစားစရာ ေနရာထိုင္ခင္း ခင္းက်င္းရမည္။ ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္မ်ား ေဆးေၾကာရမည္။ ေသာက္ေရ သံုးေရ တည္ထားရမည္။
ဆြမ္းခံရာမွ ေနာက္ဆံုး ေရာက္ရွိလာသူသည္ စားႂကြင္း စားက်န္မ်ား ရွင္းလင္းရမည္။ ေနရာ ထိုင္ခင္း သိမ္းဆည္း ရမည္။ ေသာက္ေရသံုးေရ အိုးမ်ား ေနထားတစ္က် ရွိေစ၍ ဆြမ္းစားေက်ာင္းကို တံျမက္လွည္း ရွင္းလင္းရမည္။ တစ္စံု တစ္ဦး က ေသာက္ေရသံုးေရအိုး တို႔၌ ေရ မရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္လွ်င္ ျဖည့္ေလာင္းရ မည္။ တစ္ဦးတည္း မႏိုင္လွ်င္ လက္ အမူအရာျဖင့္ အျခား ရဟန္းတစ္ပါးပါး ကို ေခၚ၍ အကူအညီ ရယူရ မည္။ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် စကားေျပာဆိုျခင္းကို မျပဳရ ဟူေသာ ဝစီပိတ္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားျဖင ့္ တစ္ဝါတြင္းလံုး ေနထိုင္ၾကေလသည္။
ထို ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သီတင္းဝါလ ကၽြတ္ေသာအခါ ဗုဒၶျမတ္စြာထံ သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ၾကေလသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ အာဂႏၲဳက ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဝမ္းပန္းတစ္သာ ေမးျမန္းေျပာဆိုေလ့ ရွိသည့္အ တိုင္း – “ ခ်စ္သားတို႔၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရပါရဲ႕လား၊ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ခိုက္ရန္ ျငင္းခုန္မႈ ျပဳျခင္း မရွိ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ၾကပါရဲ႕လား” ဟု ေမးျမန္းေတာ္ မူသည္။ ထိုအခါ ရဟန္းေတာ္မ်ားက တစ္ ဝါတြင္းလံုး သူတို႔ ေနထိုင္ခဲ့ၾကပံု ေလွ်ာက္ထား၍ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ရပါေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္း ေလွ်ာက္ တင္ၾကေလ၏။
ဤတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ထို ရဟန္းတို႔ကို ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူသည္။ အျပစ္တင္ေတာ္မူသည္။
“ သင္တို႔သည္ ခ်မ္းခ်မ္း သာသာ မေနခဲ့ၾကရပါဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ၾကရပါသည္” ဟု ဝန္ခံၾကသည္။ သင္တို႔၏ ဤဝစီပိတ္ အက်င့္သည္ ေတာတြင္း တိရိစၧာန္ တို႔၏ ေနထိုင္နည္း သာ ျဖစ္သည္။ သိုးေတြရဲ႕ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ ရန္သူ အခ်င္းခ်င္း တို႔၏ အမူအက်င့္ နည္းေတြသာ ျဖစ္သည္။ (ရန္သူျဖစ္ေနလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း မေျပာႏိုင္ မဆိုႏိုင္ၾက။)
သင္တို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ‘အ,အ တို႔၏ အက်င့္’၊ တိတၳိ တို႔၏ က်င့္စဥ္ကို ေဆာက္တည္ က်င့္သံုးၾကရသနည္း။ ဤ အက်င့္သည္ သာသနာေတာ္ကို မၾကည္ၫိုေသး သူတို႔အတြက္ ၾကည္ၫိုလာရန္ လည္းေကာင္း၊ ၾကည္ၫိုၿပီးသူတို႔ အတြက္ ပိုမို၍ ၾကည္ၫိုသဒၶါ တက္ေစရန္လည္းေကာ င္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ ဟု ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူကာ “သာသနာပ တိတၳိေတြ က်င့္စဥ္ျဖစ္သည့္ ဤ‘ လူအ, အက်င့္’။ ‘ဝစီပိတ္ အက်င့္’ကို က်င့္သံုးက ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္ေစ” ဟု သိကၡာပုဒ္ ပညတ္၍ ပိတ္ပင္ေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤ သိကၡာပုဒ္ ပညတ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဝါကၽြတ္ၿပီးေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အျပစ္ျမင္က၊ ၾကားက၊ ယံုမွား သံသယျဖစ္က ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ (ဝစီိပိတ္) မေနဘဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ဆံုးမဖို႔ ဖိတ္ၾကားထားရန္ ဆက္လက္ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္အခါမွ စ၍ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ေရာက္တိုင္း ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ‘ ပဝါရဏာပြဲ’ သည္ ျပဳလုပ္ၿမဲ ျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေရွး ပညာရွိတို႔က – “ျမတ္သံဃာလဲ၊ ဖိတ္ၾကားၿမဲ၊ ျခိမ့္သဲ ပဝါရဏာ”ဟု ေမာ္ကြန္းထိုး ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပ၏။
ပဝါရဏာပြဲ ျပဳလုပ္ပံု အစီအစဥ္
ေက်ာင္းတိုက္ရွိ ရဟန္းသံဃာ အားလံုး သိမ္ထဲတြင္ စု႐ုံး ေနရာယူၾကရသည္။ သံဃာ အားလံုး စံုေသာအခါ သြက္လက္ ခ်က္ခ်ာေသာ ရဟန္းတစ္ပါးပါးက သံဃာ အားလံုးကို အသိေပး ေလွ်ာက္ထားရ၏။
“အရွင္ဘုရားတို႔ .. သံဃာေတာ္သည္ တပည့္ေတာ္ ၏ စကားကို နားစိုက္ေတာ္မူပါ။ ယေန႔ ပဝါရဏာျပဳရ မည့္ေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ညီလွ်င္ ပဝါရဏာျပဳၾကပါစို႔”။
ဤသို႔ သံဃာ အားလံုးအား အသိေပးၿပီးေသာအခါ မေထရ္ႀကီး (သံဃာပရိတ္သတ္တြင္ အႀကီးဆံုး ပုဂၢိဳလ္၊ သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းထိုင္ ပုဂၢိဳလ္)က စ၍ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ကာ လက္အုပ္ခ်ီ မိုးလ်က္ သိမ္ အတြင္းရွိ သံဃာ အားလံုး ၾကားသိေအာင္ ဖိတ္ၾကား ေလွ်ာက္ထားရပါသည္။
“ ငါ့ရွင္တို႔ … ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ သံသယျဖစ္ျခင္း သံုးမ်ိဳးျဖင့္ သံဃာအား ဖိတ္ၾကားပါ၏။ တပည့္ေတာ္ကို သနားေစာင့္ေရွာက္ ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ အားျဖင့္ မထိန္မခ်န္ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆို ဆံုးမၾကပါ။ မိမိ အျပစ္ကို သိျမင္ရလွ်င္ ကုစားပါမည္” ဟု သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေလွ်ာက္ထားရေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ဝါစဥ္ အလိုက္ သံဃာေတာ္ အားလံုး အငယ္ဆံုး ရဟန္းအထိ ေလွ်ာက္ထားရေလ၏။
ဤကား ရဟန္းေတာ္မ်ား သိမ္အတြင္း သေဘာတူညီ စည္းေဝး၍ ပဝါရဏာပြဲျပဳလုပ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ ဖိတ္ၾကားထားသျဖင့္ တစ္စံု တစ္ရာ အျပစ္ျမင္ေတြ႕ရလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုၫႊန္ျပျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကေပသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည့္ ဤ က်င့္စဥ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေခတ္မီွဆဲျဖစ္သည္။
မွန္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ‘သာသနာေတာ္ စည္ပင္ သန္႔ရွင္းေရး၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကိုယ္က်င့္ ေကာင္းေရး’ အတြက္ ေဝဖန္ေရးကို အားေပးခဲ့သည္။ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆိုႏိုင္ေရးကို အစဥ္ တံခါးဖြင့္ေပးခဲ့ သည္။
ခၽြတ္ေခ်ာ္ မွားယြင္းေနမႈမ်ာ း ျမင္ေနပါလ်က္၊ သိေနပါလ်က္ ေျပာခြင့္ ဆိုခြင့္ မရွိ။ အ,အႀကီးလို ႏႈတ္ပိတ္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနရျခင္းမ်ိဳးကို လိုလားေတာ္ မမူေခ်။
မိမိမွာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အျပစ္ တစ္စံု တစ္ရာ ရွိေနလွ်င္ အမွန္အတိုင္း အျမန္ ျပဳျပင္ႏိုင္ေရးကိုလည္းေကာင ္း၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အမွားမ်ား ေတြ႕ျမင္ေနရလွ်င္ စိတ္သေဘာထား ႀကီးမားစြာျဖင့္ မဆိုင္း မတြ ေထာက္ျပႏိုင္ေရး ကိုလည္းေကာင ္း လမ္းဖြင့္ေပးေတာ္မူခဲ့ေလသည္ ။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤကဲ့သို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကားထားျခင္းျဖင့္ –
(၁) အညမညာႏုေလာမ = အခ်င္းခ်င္း ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရွိျခင္း။
(၂) အာပတၱိဝု႒ာန = အမွားကို အျမန္ဆံုး ျပဳျပင္ႏိုင္ျခင္း။
(၃) ဝိနယပုေရကၡာရ = ကိုယ္က်င့္တရား ျမင့္မားေရး ဦးတည္ျခင္း ဆိုသည့္ အက်ိဳး သံုးမ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေ ၾကာင္း အတိအလင္း မိန္႔ၾကားခဲ့ေပ၏။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ၏ ဤ (ပဝါရဏာ) က်င့္စဥ္သည္ ပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းသာ မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားပါ လိုက္နာ က်င့္သံုးရမည့္ နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ေလာကတြင္ “ မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား ” မရွိႏိုင္ေခ်။ အေျမာ္အျမင္ရွိသူ ပညာရွင္တို႔၏ ၫႊန္ျပခ်က္၊ ေဝဖန္ခ်က္ မရယူဘဲ “ ငါ့ေလွ ငါထိုး ပဂိုးေရာက္,ေရာက္၊ ငါ့ျမင္း ငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္,ေရာက္” ဟု ငါထင္ရာ ငါ့သေဘာ ငါတေကာ,ေကာေနပါလွ်င္ ပ်က္စီး ဆံုး႐ႈံးျခင္း၊ နစ္နာျခင္းမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရ မည္ မွာ မလြဲေပ။
ဤသို႔ “ ငါတေကာ ေကာေနသူမ်ား” ကို ဗုဒၶျမတ္စြာက ဆန္႔က်င္ ဟန္႔တားေတာ္မူခဲ့၏။
“အျပစ္ျမင္လွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ၫႊန္ျပျခင္း၊ အမွားမ်ားကို ျပဳျပင္ သြားျခင္းျဖင့္သာ ငါဘုရား ၏ ပရိသတ္သည္ ႀကီးပြား ခ်မ္းသာႏိုင္သည္။ ညီၫြတ္ေသာ အစည္းအ႐ုံးသာ အျငင္းအခုန္ ခိုက္ရန္ ကင္း၍ ခ်မ္းသာျခင္း သုခ ရရွိႏိုင္သည္” ဟူ၍ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ (ဝိနည္း ပါဠိေတာ္)
တစ္ခါက အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ႀက ီးသည္ အမွတ္တစ္မဲ့ ျဖစ္၍ သကၤန္းစ တစ္ဖက္ ေအာက္သို႔
ေလွ်ာက်ေနေလ၏။ ထိုအခါ ရွင္သာမေဏငယ္ေလး တစ္ပါးက – “အရွင္ဘုရား .. အရွင္ဘုရားရဲ႕ သကၤန္းစ မညီမညာ ျဖစ္ေနပါတယ္”ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
ထိုအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ‘မေလာက္ေလး မေလာက္စား ကိုရင္ေလးက ငါ့ကို ေျပာရပါမည္လား’ဟု အမွတ္တားေတာ္ မမူေပ။ သကၤန္းကို ညီညာစြာ ျပင္ဝတ္ၿပီး “ ဆရာ .. ဒီအတိုင္း ဟုတ္ပါၿပီ လား”ဟု တစ္ေလး တစ္စား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ဗုဒ ၶခ်မွတ္ေပးထားသည့္ (ပဝါရဏာ) က်င့္ စဥ္ေၾကာင့္ ရွင္ငယ္ကေလး ကပင္ အမွားကို ေထာက္ျပရဲျခင္း ေထာက္ျပႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ အခ်င္းခ်င္း ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္း၍ လာခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္း ‘ ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ား’ ကို ယေန႔
ျမင္ေတြ႕ေနရေသးျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္ၿခား တစ္ပါးေသာ ဘာသာဝင္ တုိ႔၏ ထိုးႏွက္ခ်က္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္ေသာ မင္းဆိုး မင္းညစ္ တို႔၏ အဓမၼႏွိမ္နင္း တိုက္ဖ်က္ခ်က္ တို႔၏ ဒဏ္ကား မေသးငယ္လွ။
ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ား အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ရွိသမွ် အင္အား ၊ ရွိသမွ် စြမ္းအားျဖင့္ ေထရဝါဒ က်င့္စဥ္ကို ဗုဒၶ အလိုေတာ္က်အတိုင္း ၿမဲၿမဲ ဆုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ သာ ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာသည္ ယေန႔တိုင္ ‘ေဗဒါပ်ံ အံကိုခဲ၊ ပန္းပန္လ်က္ပဲ’ဟု ဆိုရမလို ျဖစ္သည္။
“တစ္စံုတစ္ရာေသာ အမွားအယြင္း ေတြ႕ျမင္ ၾကားသိ သံသယရွိပါက ေျပာဆိုပါ။ မိမိအမွားကို ေတြ႕ရလွ်င္ အမွန္ေရာက္ေအာင္ ျပင္ပါမည္” ဟူေသာ ဤ ဖိတ္မံခ်က္ျဖင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း တံခါးဖြင့္ ဝါဒ က်င့္ သံုး၍ သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူလာခဲ့ၾကေ ပသည္။
ဗုဒၶ ခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ဤ က်င့္စဥ္အတိုင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ တစ္ေသြမတိမ္း လိုက္နာၾကမည္ ဆိုပါလွ်င္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ မတရားႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။
အခ်င္းခ်င္း ေသြးစည္း ညီၫြတ္၍ သာယာဝေျပာေသာ ေလာကသစ္ ကို ဖန္တီးႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ဤ က်င့္စဥ္မွ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေသြဖီၾကလွ်င္ကား ............................................
– အရွင္မေဟာသဓပ႑ိတ
(ေလာကခ်မ္းသာ၊ အတြဲ-၄ အမွတ္-၄၊ ၁၉၉၄-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ/ႏိုဝင္ဘာ မွ)
Tin Maung Hlaing
တာဝတႎသာပြဲ ေခၚ မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ
ဤ သီတင္းကၽြတ္လတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္သုိ႔ တစ္ဝါတြင္းလံုး ႂကြေရာက္၍ အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ ခ်ီးျမႇင့္ရာမွ ‘သကၤႆျမိဳ႕ေတာ္’ သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ သကၤႆျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ေရာက္ေတာ္ မူလာခ်ိန္မွာ
ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားတို႔သည္ ဆီမီး ထိန္ထိန္ ၫွိထြန္း၍ ဗုဒၶျမတ္စြာကို လိႈက္လွဲ ဝမ္းသာ ၾကိဳဆို ဦးၫြတ္ခဲ့ၾက သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝဲယာ ေငြေစာင္းတန္း ေ႐ႊေစာင္းတန္းတို႔မွ နတ္ေဒဝတာမ်ား ျခံရံလ်က္ အလယ္
ပတၱျမား ေစာင္းတန္းမွ ဆင္းသက္ေတာ္ မူလာခဲ့ေလသည္။ ဤတာဝတႎသာနတ္ျပည္မွ ျပန္ႂကြလာပံုကို ရည္ မွန္း၍ ‘တာဝတႎသာပြဲ’ ေခၚ ‘မီးျမင့္မိုရ္ပြဲ’ ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာ လူမ်ိဳးတို႔ တစ္ခမ္း တစ္နား ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ သဘင္
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၲဳႆီတ နတ္သားကို အမႉးထား၍ အားလံုးေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ တစ္ဝါတြင္းလံုး ေက်းဇူး ဆပ္ေဒသနာ ေဟာၾကား၍ ဤ သီတင္းဝါလ ကၽြတ္ခ်ိန္တြင္ လူ႔ျပည္သို႔ ျပန္လည္ ႂကြေရာက္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ ပ႒ာန္း အစရွိေသာ အဘိဓမၼာ ခုနစ္က်မ္းကို စုေပါင္းညီညာ ျပိဳင္တူ ႐ြတ္ဆို ကာျဖင့္ ‘ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္သဘင္’ ကို ဆင္ယင္က်င္းပၾကသည္။ ႏွစ္စဥ္လည္း ျမန္မာ့ အသံမွ အဘိဓမၼာ ခုနစ္က်မ္း ႐ြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ၾကပံုကို ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့သည္။
ဝါကၽြတ္ ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ပြဲ
‘ဝါကၽြတ္ ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ပြဲ’ မ
ဤျမတ္ဗုဒၶ ၏ ေက်းဇူးရွင္တို႔ အေပၚ ေက်းဇူးတရား သိ၍ ေက်းဇူးဆပ္ေတာ္မူပံု ကို စံထားကာ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ တို႔သည္ ဤသီတင္းကၽြတ္လျပည့္အခါေတာ္ေ
ကထိန္ သကၤန္းလႉဒါန္းပြဲ
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဝါတြင္း သံုးလ (ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္ေန႔ ထိ) ဝါဆို ဝါကပ္ေတာ္ မူခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ကထိန္ သကၤန္း ခံယူခြင့္ကို အခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ အေနျဖင့္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ အထိ တစ္လ အတြင္း တြင္ ကာလဒါန အျဖစ္ ကထိန္သကၤန္း လႉဒါန္းခြင့္ ရၾကသည္။ ထို ကထိန္သကၤန္း အလႉကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ျပဳလုပ္လိုသူတို႔သည္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ ‘ကထိန္သကၤန္း လႉဒါန္းပြဲ’ကို
ပဝါရဏာပြဲ
အထက္ပါ ဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ ပြဲေတာ္မ်ားကိ
သို႔ေသာ္ ‘ပဝါရဏာပြဲ’ အေၾကာင္း သိသူကား နည္းလွေပမည္။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ဤသီတင္းကၽြတ္ ပဝါရဏာပြဲေတာ္ ကား ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ ဗုဒၶ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေသာ က်င့္စဥ္ လုပ္ထံုး လုပ္ရပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပါေပတည္း။
‘ပဝါရဏာ’ မွာ ပါဠိစကား ျဖစ္သည္။ ‘ဖိတ္ၾကားျခင္း’ ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏။
‘ျမင္ရ၍၊ ၾကားရ၍၊ သံသယျဖစ္၍ အျပစ္ ရွိသည္ဟု ထင္ျမင္ပါက ေျပာဆို ဆံုးမေတာ္မူပါ’ဟု ရဟန္းေတာ္အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကား ထားျခင္းကို ‘ပဝါရဏာ’ဟု ေခၚပါသည္။
ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ဖိတ္ၾကားရန္ ပညတ္ေတာ္ မူခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ သာဝတၳိျမိဳ႕ ေဇတဝန္ေက်ာင္း၌ ဝါကပ္ေတာ္မူ၏။ ရဟန္း ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း ေက်ာင္း တိုက္ တစ္ခုတည္းမွာ စုေပါင္း ဝါကပ္ၾကသည္။ ထို ရဟန္းတို႔သည္ ‘အခ်င္းခ်င္း ညီၫြတ္စြာ ေနႏိုင္ေရး၊ အျငင္းအခုန္ ကင္းေရး၊ ခ်မ္းသာစြာ ေနႏိုင္ေရး’ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ မူခ်၍ သေဘာတူ က်င့္သံုးရန္
ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ထို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကား – ‘အခ်င္းခ်င္း စကားမေျပာရ၊ ဝစီပိတ္ ေနရမည္ ’ ဟူ၏။
ဆြမ္းခံရာမွ အရင္ဆံုး ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသူသည္ ေျခေဆးေရ၊ ေျခေဆး အင္းပ်ဥ္၊ ေျခပြတ္ အိုးျခမ္းတို႔ကို ျပင္ဆင္ထားရမည္။
ဆြမ္းစားစရာ ေနရာထိုင္ခင္း ခင္းက်င္းရမည္။ ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္မ်ား ေဆးေၾကာရမည္။ ေသာက္ေရ သံုးေရ တည္ထားရမည္။
ဆြမ္းခံရာမွ ေနာက္ဆံုး ေရာက္ရွိလာသူသည္ စားႂကြင္း စားက်န္မ်ား ရွင္းလင္းရမည္။ ေနရာ ထိုင္ခင္း သိမ္းဆည္း ရမည္။ ေသာက္ေရသံုးေရ အိုးမ်ား ေနထားတစ္က် ရွိေစ၍ ဆြမ္းစားေက်ာင္းကို တံျမက္လွည္း ရွင္းလင္းရမည္။ တစ္စံု တစ္ဦး က ေသာက္ေရသံုးေရအိုး တို႔၌ ေရ မရွိသည္ကို ေတြ႕ျမင္လွ်င္ ျဖည့္ေလာင္းရ မည္။ တစ္ဦးတည္း မႏိုင္လွ်င္ လက္ အမူအရာျဖင့္ အျခား ရဟန္းတစ္ပါးပါး ကို ေခၚ၍ အကူအညီ ရယူရ မည္။ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် စကားေျပာဆိုျခင္းကို မျပဳရ ဟူေသာ ဝစီပိတ္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားျဖင
ထို ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ သီတင္းဝါလ ကၽြတ္ေသာအခါ ဗုဒၶျမတ္စြာထံ သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ ကန္ေတာ့ၾကေလသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ အာဂႏၲဳက ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ဝမ္းပန္းတစ္သာ ေမးျမန္းေျပာဆိုေလ့ ရွိသည့္အ
ဤတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ထို ရဟန္းတို႔ကို ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈံ႕ခ်ေတာ္မူသည္။ အျပစ္တင္ေတာ္မူသည္။
“ သင္တို႔သည္ ခ်မ္းခ်မ္း သာသာ မေနခဲ့ၾကရပါဘဲ ခ်မ္းသာစြာ ေနခဲ့ၾကရပါသည္” ဟု ဝန္ခံၾကသည္။ သင္တို႔၏ ဤဝစီပိတ္ အက်င့္သည္ ေတာတြင္း တိရိစၧာန္ တို႔၏ ေနထိုင္နည္း သာ ျဖစ္သည္။ သိုးေတြရဲ႕ ေနထိုင္နည္းသာ ျဖစ္သည္။ ရန္သူ အခ်င္းခ်င္း တို႔၏ အမူအက်င့္ နည္းေတြသာ ျဖစ္သည္။ (ရန္သူျဖစ္ေနလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း မေျပာႏိုင္ မဆိုႏိုင္ၾက။)
သင္တို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ‘အ,အ တို႔၏ အက်င့္’၊ တိတၳိ တို႔၏ က်င့္စဥ္ကို ေဆာက္တည္ က်င့္သံုးၾကရသနည္း။
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤ သိကၡာပုဒ္ ပညတ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဝါကၽြတ္ၿပီးေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အျပစ္ျမင္က၊ ၾကားက၊ ယံုမွား သံသယျဖစ္က ေရငံုႏႈတ္ပိတ္ (ဝစီိပိတ္) မေနဘဲ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ဆံုးမဖို႔ ဖိတ္ၾကားထားရန္ ဆက္လက္ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤအခ်ိန္အခါမွ စ၍ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ေရာက္တိုင္း ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ‘ ပဝါရဏာပြဲ’ သည္ ျပဳလုပ္ၿမဲ ျဖစ္ေလသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေရွး ပညာရွိတို႔က – “ျမတ္သံဃာလဲ၊ ဖိတ္ၾကားၿမဲ၊ ျခိမ့္သဲ ပဝါရဏာ”ဟု ေမာ္ကြန္းထိုး ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပ၏။
ပဝါရဏာပြဲ ျပဳလုပ္ပံု အစီအစဥ္
ေက်ာင္းတိုက္ရွိ ရဟန္းသံဃာ အားလံုး သိမ္ထဲတြင္ စု႐ုံး ေနရာယူၾကရသည္။ သံဃာ အားလံုး စံုေသာအခါ သြက္လက္ ခ်က္ခ်ာေသာ ရဟန္းတစ္ပါးပါးက သံဃာ အားလံုးကို အသိေပး ေလွ်ာက္ထားရ၏။
“အရွင္ဘုရားတို႔ .. သံဃာေတာ္သည္ တပည့္ေတာ္ ၏ စကားကို နားစိုက္ေတာ္မူပါ။ ယေန႔ ပဝါရဏာျပဳရ မည့္ေန႔ ျဖစ္ပါသည္။ သံဃာေတာ္မ်ား ညီလွ်င္ ပဝါရဏာျပဳၾကပါစို႔”။
ဤသို႔ သံဃာ အားလံုးအား အသိေပးၿပီးေသာအခါ မေထရ္ႀကီး (သံဃာပရိတ္သတ္တြင္ အႀကီးဆံုး ပုဂၢိဳလ္၊ သို႔မဟုတ္ ေက်ာင္းထိုင္ ပုဂၢိဳလ္)က စ၍ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ကာ လက္အုပ္ခ်ီ မိုးလ်က္ သိမ္ အတြင္းရွိ သံဃာ အားလံုး ၾကားသိေအာင္ ဖိတ္ၾကား ေလွ်ာက္ထားရပါသည္။
“ ငါ့ရွင္တို႔ … ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ သံသယျဖစ္ျခင္း သံုးမ်ိဳးျဖင့္ သံဃာအား ဖိတ္ၾကားပါ၏။ တပည့္ေတာ္ကို သနားေစာင့္ေရွာက္ ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ အားျဖင့္ မထိန္မခ်န္ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆို ဆံုးမၾကပါ။ မိမိ အျပစ္ကို သိျမင္ရလွ်င္ ကုစားပါမည္” ဟု သံုးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေလွ်ာက္ထားရေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ဝါစဥ္ အလိုက္ သံဃာေတာ္ အားလံုး အငယ္ဆံုး ရဟန္းအထိ ေလွ်ာက္ထားရေလ၏။
ဤကား ရဟန္းေတာ္မ်ား သိမ္အတြင္း သေဘာတူညီ စည္းေဝး၍ ပဝါရဏာပြဲျပဳလုပ္ပံု ျဖစ္ပါသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း ဤသို႔ ဖိတ္ၾကားထားသျဖင့္ တစ္စံု တစ္ရာ အျပစ္ျမင္ေတြ႕ရလွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆိုၫႊန္ျပျခင္းျဖင့္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကေပသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည့္ ဤ က်င့္စဥ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေခတ္မီွဆဲျဖစ္သည္။
မွန္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ‘သာသနာေတာ္ စည္ပင္ သန္႔ရွင္းေရး၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကိုယ္က်င့္ ေကာင္းေရး’ အတြက္ ေဝဖန္ေရးကို အားေပးခဲ့သည္။ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆိုႏိုင္ေရးကို အစဥ္ တံခါးဖြင့္ေပးခဲ့ သည္။
ခၽြတ္ေခ်ာ္ မွားယြင္းေနမႈမ်ာ
မိမိမွာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အျပစ္ တစ္စံု တစ္ရာ ရွိေနလွ်င္ အမွန္အတိုင္း အျမန္ ျပဳျပင္ႏိုင္ေရးကိုလည္းေကာင
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဤကဲ့သို႔ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ၾကားထားျခင္းျဖင့္ –
(၁) အညမညာႏုေလာမ = အခ်င္းခ်င္း ေျပာခြင့္ဆိုခြင့္ ရွိျခင္း။
(၂) အာပတၱိဝု႒ာန = အမွားကို အျမန္ဆံုး ျပဳျပင္ႏိုင္ျခင္း။
(၃) ဝိနယပုေရကၡာရ = ကိုယ္က်င့္တရား ျမင့္မားေရး ဦးတည္ျခင္း ဆိုသည့္ အက်ိဳး သံုးမ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေ
ဗုဒၶျမတ္စြာ ၏ ဤ (ပဝါရဏာ) က်င့္စဥ္သည္ ပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းသာ မဟုတ္
ေလာကတြင္ “ မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား ” မရွိႏိုင္ေခ်။ အေျမာ္အျမင္ရွိသူ ပညာရွင္တို႔၏ ၫႊန္ျပခ်က္၊ ေဝဖန္ခ်က္ မရယူဘဲ “ ငါ့ေလွ ငါထိုး ပဂိုးေရာက္,ေရာက္၊ ငါ့ျမင္း ငါစိုင္း စစ္ကိုင္းေရာက္,ေရာက္” ဟု ငါထင္ရာ ငါ့သေဘာ ငါတေကာ,ေကာေနပါလွ်င္ ပ်က္စီး ဆံုး႐ႈံးျခင္း၊ နစ္နာျခင္းမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရ မည္ မွာ မလြဲေပ။
ဤသို႔ “ ငါတေကာ ေကာေနသူမ်ား” ကို ဗုဒၶျမတ္စြာက ဆန္႔က်င္ ဟန္႔တားေတာ္မူခဲ့၏။
“အျပစ္ျမင္လွ်င္ အခ်င္းခ်င္း ေျပာဆို ၫႊန္ျပျခင္း၊ အမွားမ်ားကို ျပဳျပင္ သြားျခင္းျဖင့္သာ ငါဘုရား ၏ ပရိသတ္သည္ ႀကီးပြား ခ်မ္းသာႏိုင္သည္။ ညီၫြတ္ေသာ အစည္းအ႐ုံးသာ အျငင္းအခုန္ ခိုက္ရန္ ကင္း၍ ခ်မ္းသာျခင္း သုခ ရရွိႏိုင္သည္” ဟူ၍ မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ (ဝိနည္း ပါဠိေတာ္)
တစ္ခါက အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္ႀက
ေလွ်ာက်ေနေလ၏။ ထိုအခါ ရွင္သာမေဏငယ္ေလး တစ္ပါးက – “အရွင္ဘုရား .. အရွင္ဘုရားရဲ႕ သကၤန္းစ မညီမညာ ျဖစ္ေနပါတယ္”ဟု ေထာက္ျပခဲ့သည္။
ထိုအခါ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ‘မေလာက္ေလး မေလာက္စား ကိုရင္ေလးက ငါ့ကို ေျပာရပါမည္လား’ဟု အမွတ္တားေတာ္ မမူေပ။ သကၤန္းကို ညီညာစြာ ျပင္ဝတ္ၿပီး “ ဆရာ .. ဒီအတိုင္း ဟုတ္ပါၿပီ လား”ဟု တစ္ေလး တစ္စား မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ဗုဒ ၶခ်မွတ္ေပးထားသည့္ (ပဝါရဏာ) က်င့္ စဥ္ေၾကာင့္ ရွင္ငယ္ကေလး ကပင္ အမွားကို ေထာက္ျပရဲျခင္း ေထာက္ျပႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ အခ်င္းခ်င္း ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္း၍ လာခဲ့ၾကျခင္းေၾကာင့္လည္း ‘ ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ား’ ကို ယေန႔
ျမင္ေတြ႕ေနရေသးျခင္း ျဖစ္သည္။ တစ္ၿခား တစ္ပါးေသာ ဘာသာဝင္ တုိ႔၏ ထိုးႏွက္ခ်က္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္ေသာ မင္းဆိုး မင္းညစ္ တို႔၏ အဓမၼႏွိမ္နင္း တိုက္ဖ်က္ခ်က္ တို႔၏ ဒဏ္ကား မေသးငယ္လွ။
ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထရဝါဒ ရဟန္းေတာ္မ်ား အလူးအလိမ့္ ခံခဲ့ၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ရွိသမွ် အင္အား ၊ ရွိသမွ် စြမ္းအားျဖင့္ ေထရဝါဒ က်င့္စဥ္ကို ဗုဒၶ အလိုေတာ္က်အတိုင္း ၿမဲၿမဲ ဆုပ္ကိုင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္
“တစ္စံုတစ္ရာေသာ အမွားအယြင္း ေတြ႕ျမင္ ၾကားသိ သံသယရွိပါက ေျပာဆိုပါ။ မိမိအမွားကို ေတြ႕ရလွ်င္ အမွန္ေရာက္ေအာင္ ျပင္ပါမည္” ဟူေသာ ဤ ဖိတ္မံခ်က္ျဖင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း တံခါးဖြင့္ ဝါဒ က်င့္ သံုး၍ သာသနာေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူလာခဲ့ၾကေ
ဗုဒၶ ခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ ဤ က်င့္စဥ္အတိုင္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ တစ္ေသြမတိမ္း လိုက္နာၾကမည္ ဆိုပါလွ်င္ ႏိုင္လိုမင္းထက္ မတရားႏွိပ္စက္ျခင္း၊ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။
အခ်င္းခ်င္း ေသြးစည္း ညီၫြတ္၍ သာယာဝေျပာေသာ ေလာကသစ္ ကို ဖန္တီးႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ဤ က်င့္စဥ္မွ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေသြဖီၾကလွ်င္ကား ............................................
– အရွင္မေဟာသဓပ႑ိတ
(ေလာကခ်မ္းသာ၊ အတြဲ-၄ အမွတ္-၄၊ ၁၉၉၄-ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ/ႏိုဝင္ဘာ မွ)
Tin Maung Hlaing
Comments
Post a Comment