ပ်ဴေခတ္ သမိုင္း ကြက္လပ္မ်ားနွင့္ ဖိုးပိုက္ဆံ ၏ ေနာက္က ေရႊတြင္းၾကီး

က်ြန္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္း ခင္ေမာင္သန္႕ နဲ႕ေရွးေဟာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားက ပ်ဴေခတ္ျမန္မာေတြဟာ  .. ကရင္ နဲ႕မြန္ျပည္နယ္ တစ္ေၾကာ က်က္စားနိဳင္ခဲ့ပံု အေထာက္အထားေတြ ရွာေဖြခဲ့ၾကရင္းနဲ႕ မေမ်ွာ္လင့္ဘဲကရင္ သူေတာ္စင္ၾကီး ဖိုးပိုက္ဆံ နဲ႕ဆက္စပ္ျပီး သမိုင္းအခ်က္ အလက္ေတြ ဆက္စပ္ ယူလိုက္တဲ့ အခါေရႊက်င္ေက်ာက္ၾကီး အေရွ႕ဖက္ ဖာပြန္ေျမာက္ဖက္ နယ္မွာ အလြန္ ၾကီးမားတဲ့ေရႊေၾကာၾကီး တည္ရွိေနနိဳင္ တယ္ ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို ေဆြးေႏြးရင္းသိရွိလာရပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာန ကလည္း ဒီျဖစ္စဥ္ေတြကို ေလ့လာေနျပီလို႕သိရပါတယ္။ 

ဖိုးပိုက္ဆံ ဟာ ဖဒိုျမိဳ႕ၾကီး ကို ထူေထာင္နိဳင္ေအာင္ျဗိတိသ်ွေတြကို ေရႊေတြ မ်ားစြာေပးခဲ့ ပါတယ္။ ဒါေတြဟာပ်ဴေခတ္ ကထဲက (ပ်ဴေတြဟာ ေရႊရွိတဲ့ နားမွာပဲျမိဳ႕တည္ၾကပါတယ္) ရွိခဲ့တဲ့ ေရႊေၾကာၾကီးျဖစ္နိဳင္တယ္လို႕ ဆက္စပ္ယူလို႕ရပါတယ္။ သူ႕ေဆာင္းပါးေတြကို မွတ္တမ္း အျဖစ္ဆက္စပ္နိဳင္ေအာင္ျပန္လည္ စု စည္းေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။


စစ္ေတာင္းျမစ္ဝွမ္း ႏွလုံးသားမွ ေက်ာက္ေခတ္ လူသားရွာပုံေတာ္ (အပိုင္း၁)

သည္ဇတ္လမ္းကုိ စသူကေတာ့ က်ေနာ္တို႕ က အမ္းတိတ္ႀကီး ( Antique) လုိ႕ေခၚတဲ့ ေရွးေဟာင္းသုေတ သန ဌာန က ညႊန္ၾကားေရးမႈး သူငယ္ခ်င္းႀကီး ဗုိလ္ညိဳ က စခဲ့တာပါ ၊သူက ေတာင္ငူ က ေတာ္၀င္ေကတု မတီ ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္က ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းေတြ သြားစစ္ရင္း အဲ့သည္မွာျပထားတဲ့ ေက်ာက္လက္နက္တစ္ခ်ိဳ႕ကုိေတြ႕သတဲ့ ။ 

ဒါနဲ႕ ျပတိုက္ တာ၀န္ခံ ပါေမာကၡအၿငိမ္းစား ဆရာမႀကီးကုိ ေမးတဲ့အခါမွာ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နားက ရတယ္ သိရပါတယ္။ အဲ့သည့္ ပစၥည္းကုိ ရွာေတြ႕တဲ့သူကုိလည္း ဆရာမႀကီးက ေခၚေပးတယ္ဆိုပါတယ္ ။ သူတို႔ဆီ က ၾကား ရတဲ့ သတင္းေတြအရ ေရႊက်င္ေခ်ာင္းဖ်ားမွာ သည္လုိ ပစၥည္းေတြရွိေသးတယ္လုိ႕သိခဲ့ရပါတယ္ ။

သည္မွာ ဗုိလ္ညိဳက အရမ္းစိတ္၀င္စားသြားပါတယ္ ။ ဘာျဖစ္လုိ႕လည္းဆိုေတာ့ ပဲခူးတိုင္း အတြင္းမွာေက်ာက္ေခတ္ က အသုံးအေဆာင္ လက္နက္ ကရိယာေတြ မေတြ႕ရေသးပါဘူး ။အထူးသျဖင့္ သည္ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းေဒသမွာ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွာင္းပုိင္းက လူေတြေနခဲ့မယ္လုိ႔ ယူဆခဲ့ေပမဲ့ တိက်တဲ့ အေထာက္အထားမရခဲ့ပါဘူး ။

အခုသတင္းအစအန ရလာၿပီမို႕ စစ္ေတာင္းျမစ္ႏွလုံးသားလုိ႕တင္စားရမဲ့ ေရႊအလြန္ထြက္တယ္လုိ႕ သတင္ ႀကီးတဲ့ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ ကုိေက်ာက္ေခတ္လူသား ရွာပုံေတာ္ဖြင့္ဖို႕စီစဥ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္ ။

၁၈၅၉ မွာ ခ်ားလ္ဒါ၀င္က မ်ိဳးစိတ္ တို႕၏ မူလအစ(The Origin of Spieces) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကုိေရးသားထုတ္ေ၀လုိက္ပါတယ္၊ အဲ့ဒီ စာအုပ္ ဟာ ကမၻာ့႔ လူသား အားလုံးကုိုိ တုန္လႈပ္သြားေစပါတယ္ ။

ဖန္ဆင္းခံ ဘ၀၊ မိုးက်ေ၇ႊကုိယ္ ဘ၀ ကေန လူဆိုတာ အဆင့္နိမ့္တဲ့ ေက်ာရုိးရွိ သတၱ၀ါ တစ္မ်ိဳး ကေန သဘာ၀ ရဲ႕ေရြးျခယ္မႈ အရ တစ္ေၿဖးေျဖးေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာတယ္ ဆိုတဲ့ ဒါ၀င္ ရဲ႕သီအိုရီကုိေထာက္ခံသူေတြ ရွိသလုိ ကန္႕ကြက္ သူေတြ ကလည္း အနတဂၢမ ပါဘဲ။ 

ဒါ၀င္ ရဲ႕သီအိုရိ မထြက္ခင္ ၁၈၅၆ ဂ်ာမဏီ မွာ နီယင္းဒါးသဲ (Neanderthal) အရုိးစုကုိ ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ အဲ့သည္ အခ်ိန္ကေရွးေဟာင္းသမားေတြ၊ မႏုသေဗဒ သမားေတြရဲ႕ၾကားမွာ လူရဲ႕ မူလဘူတ အစကုိျငင္းခုန္ေနၾကဆဲ့ပါဘဲ။ 

အဲ့သည့္ အရုိးစုေတြ႕ၿပီး ၃ႏွစ္ အၾကာမွာ ဒါ၀င္က သူ႕ သီအိုရီကုိ ရဲရဲ ၀န္႕၀န္႕ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ဒါ၀င္ ရဲ႕ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကုိ ေထာက္ခံတဲ့ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္း သက္ေသေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္ ။

 ပရုိင္းမိတ္ (Primates) လုိ႕ေခၚတဲ့ ေက်ာရုိးရွိ သတၱ၀ါ ကေန ေမ်ာက္ ၊ေမ်ာက္၀ံ၊ လူ အဲ့သည္လုိ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတယ္ ဆိုပါတယ္ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း သန္း၃၀ ကမၻာေဟာင္းေမ်ာက္ကေန လူ အျဖစ္ ရေအာင္ ခ်ီတက္ခဲ့ ရတဲ့ လူသားရဲ႕ ခရီးရွည္ ခ်ီတက္ပြဲႀကီးကႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ ။ ဒါေပမဲ့ေရွးေဟာင္း ပညာရွင္ေတြက လူ နဲ႕ေမ်ာက္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကြဲကြျဲပားျပားျဖစ္သြားလည္း ဆိုတဲ့ အေျဖကုိ မထုတ္ေပးႏုိင္ခဲ့ပါဘူး မွန္းဆခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕သာ အေျဖထုတ္ေနရပါတယ္ ။

အဲ့သည့္ ေနရာကုိ မႏုသေေဒပညာရွင္ေတြက ေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ ကြင္းဆက္ (Missing Link) လုိ႕အ မည္ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ ဒါ၀င္ရဲ ႕သီအိုရီ ထြက္ၿပီးႏွစ္ေပါင္း ၁၁၅ႏွစ္ အၾကာ ၁၉၇၄ မွာ မႏုသေဗဒ ပညာရွင္ ဒြန္ နယ္ဂ်ိဳဟန္ဆင္ က အီသီယုိပီးယားမွာ ထူးျခားတဲ့ ပရုိင္းမိတ္ အရုိးစု တစ္ခုကုိ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ အရုိးစုက ၆၀%ေလာက္ မရွိေတာ့ပါဘူး ။ 

ဦးေခါင္းခြံ ရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြ ကလည္းနည္းနည္းဘဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ အရုိးစုဟာ ၃ေပခြဲ ေလာက္ပဲ အျမင့္ ရွိပါတယ္ ။ အရုိးအဆစ္ အသြင္ လကၡဏာေၾကာင့္ မိန္းမလုိ႕ ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္ ။

တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ သူ႕ကိုေတြ႕တဲ့ အခ်ိန္က သုေတသန အဖြဲ႕ေတြ ရဲ႕ တဲထဲ မွာ နံမည္ေက်ာ္ ဘီးတဲလ္ အဖြဲ႕ ရဲ႕ မိုးေပၚမွာ စိန္ပြင့္ေတြ နဲ႕လူစီ (Lucy in the sky with Diamond ) ဆိုတဲ့ သီခ်င္းဖြင့္ထားခ်ိန္ပါ ။ ဒါနဲ႕ ဘဲ သူတို႕ဟာ အဲ့သည့္ ပရုိင္းမိတ္ အရုိးစုကုိ လူစီ လုိ႕အမည္ေပးလုိက္ပါတယ္ ။ လူစီဟာ လူ႕ျဖစ္စဥ္ သမိုင္း အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္ ။ 

သူ႕မွာ လူ လကၡဏာ အျပည့္အ၀ေပၚေနပါၿပီ။ သူ႕ ဒူးဆစ္ နဲ႕အရုိးေတြ အေနအထားအရ သူဟာ မတ္မတ္ရပ္လမ္းေလွ်ာက္ေနပါၿပီ။ လူစီ ရဲ႕သက္တန္းကုိ တြက္ခ်က္လုိက္တဲ့ အခါမွာ လြန္ခဲ့တဲ့နွစ္ေပါင္း တစ္သန္းေလာက္က လုိ႕ စမ္းသပ္ရရွိခဲ့ပါတယ္ ။

 က်ေနာ္တို႕လူသားေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့့ႏွစ္ တစ္သန္းေလာက္ ကထဲက ကမၻာႀကီးကုိ ေမာင္းနွင္လာခဲ့ၾက တယ္ လုိ႕ဆိုႏုိင္ပါတယ္ ။ ကမၻာမွာ လူ ဘယ္ကစျဖစ္သလဲ ၊ လူအျဖစ္ကုိ ဦးတည္တဲ့ ပရုိင္းမိတ္ကုိကမၻာ့႔ ဘယ္အရပ္မွာ အေစာဆုံးေတြ႕လည္း ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အယူအဆႏွစ္ခုရွိခဲ့ပါတယ္ ။

 ဒါကေတာ့ လူေတြဟာ အာဖရိက မွျဖစ္လာသည္၊ (Out of Africa Theory) ဆိုတဲ့ အယူအဆ နဲ႕ လူဟာကမၻာ့ အႏွံအျပားမွာျဖစ္ေပၚသည္႔ ( Mutiregional Hpothesis) အယူ အဆေတြျဖစ္ပါတယ္။ 

Duke University က မႏုသေဗဒပညာရွင္ အယ္လ္၀င္ဆိုင္မြန္ အာဖရိက မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သန္း ၃၀ က ပရုိင္း မိတ္တစ္ခုကုိေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အာရွမွာ လည္း တရုပ္ျပည္က ပီကင္းလူ၊ ဂ်ာဗားကၽြန္းက ဂ်ာဗားလူ ပရုိင္းမိတ္ေတြ ေတြ႕ေပမဲ့သူတို႕ရဲ႕သက္တန္းက ႏွစ္၂ သန္း နီးပါးသာ ရွိတာမို႕ အာဖရိက ပရုိင္းမိတ္ သက္တန္း ကုိ မေက်ာ္နုိင္ခဲ့ပါဘူး ။ က်ေနာ္တို႕ဟာ အာဖရိကန္ေတြေနာက္မွ လူျဖစ္ခဲ့သူေတြ ဘဲျဖစ္ေန ခဲ့ရပါတယ္ ။

၁၉၁၆ မွာ အိႏၵိယ.ဘူမိ တိုင္းတာေရးဌာနက ပညာရွင္ ေဒါက္တာေကာ့တာ၊ နဲ႕အဖြဲ႕ဟာ ပုံေတာင္ေဒသ ကုိ ကြင္းဆင္းေလ့လာရင္း ေက်ာက္ျဖစ္ ရုပ္ၾကြင္းေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္ ။ ပုံေတာင္ဂ်ီးယား ေကာ့တာရုိင္ လုိ႕ အမည္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္ ။ 

၁၉၂၃ မွာ အေမရိကန္ သဘာ၀ သမိုင္းပညာရွင္ေဒါက္တာ ကုိးလ္ဘတ္ နဲ႕အဖြဲ႕ဟာ မံု၇ြာ တစ္ဖက္ကမ္း ၊ပုလဲၿမိဳ႕နယ္ မိုးေကာင္း ရြာအနီးမွာ ပရုိင္းမိတ္ ရုပ္ၾကြင္းေတြ ထပ္ေတြ႕တယ္ ။ အဲ့ဒါကုိ မိုးေကာင္းဂ်င္းနွစ္ လုိ႕အမည္ေပးခဲ့တယ္ ။

ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၄-၆၆ အီဂ်စ္မွာေတြ႕တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္းသန္း ၃၀ က ပရုိင္းမိတ္ ကုိ မေက်ာ္ႏုိင္ျပန္ပါဘူး၊ က်ေနာ္ တို႕ အာရွသားေတြဟာ အာဖရိက ၊ဥေရာပသားေတြထက္ လူျဖစ္ေနာက္က်ေနဆဲေပါ့ေလ။

 ၁၉၇၈၊ ဧၿပီလ(၁၂) ရက္ မွာေတာ့ မႏၱေလး တကၠသုိလ္ ဘူမိေဗဒဌာနက ကထိက ဦးဘေမာ္ နဲ႕အဖြဲ႕ဟာပုံေတာင္ေဒသ၊ မိုးေကာင္းရြာအနီး သံေတာင္မွာ ပရုိင္းမိတ္ရုပ္ၾကြင္းေတြကုိ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဧၿပီ၁၃ ရက္ေန႕မွာ မိုးေကာင္းဂ်င္းနစ္ အံသြားကုိ ထပ္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္ ။ 

ရုပ္ၾကြင္းေတြဟာ နွစ္သန္းေပါင္း၄၀ ရွိၿပီလုိ႕ပညာရွင္ေတြက တြက္ခ်က္ၾကပါတယ္ ။ သည္သတင္းကုိ ကမၻာက သိသြားတဲ့ အခါ ပညာရွင္ေလာကမွာ တုန္လႈပ္ သံြားသလုိ၊ မီဒီယာေလာကမွာလည္း စိတ္၀င္ စားဖြယ္ သတင္း တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္ ၊၊ 

၁၉၇၉ ေမလ၂၁ ရက္ တိုင္းမဂၢဇင္းမွာ --လူ၏ မူလဇစ္ျမစ္ေမာ္ကြန္းတိုင္ ကုိ အာဖရိက မွ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ သုိ႕ျမန္မာ့ ပရုိင္းမိတ္မ်ားက ေၿပာင္းလဲ စုိက္ထူလုိက္ေလၿပီ လုိ႕ေဆာင္းပါးေရး သားေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။ သည့္ အျပင္ ၁၉၇၉ ေမ ၈ ရက္ထုတ္ ၊The Boston Globe အေမရိကန္ သတင္းစာႀကီးမွာ ေခါင္းစည္း မဲႀကီးေတြ နဲ႕- လူ ၏ ဇာတိခ်က္ျမဳပ္ေနရာ အာရွ မွာေတြ႕ၿပီ လုိ႕ေခါင္းစဥ္တင္ၿပီး သတင္း ေဆာင္းပါး ေဖာ္ျပ ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၉ ၾသဂုတ္ လ ၅ ရက္ေန႕ထုတ္ Asia Week အပတ္စဥ္ မဂၢဇင္း မွာလည္း ျမန္မာ့ ေမးရုိးမ်ား က လာရာ လမ္းကုိ ညႊန္ျပၿပီ ဆိုၿပီး ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၉ ၾသဂုတ္လ ၅ ရက္ထုတ္ တိုင္းမဂၢဇင္း ကလည္း ထပ္ၿပီး #ျမန္မာ့အရုိးမ်ားက အာဖရိက ဇစ္ျမစ္ကုိ စိန္ေခၚလုိက္ၿပီ လုိ႕ေရးသားခဲ့ပါတယ္ ။ 

၁၉၇၉ ႏုိ၀င္ဘာလထုတ္ Nature မ၈ၢဇင္းကလည္း ကမၻာမွာေတြ႕ခဲ့သမွ် အဆင့္ျမင့္ ပရုိင္းမိတ္ရုပ္ၾကြင္းေတြ ထဲမွာ အေစာဆုံး ဆိုတာ အတည္ျပဳေၾကာင္းေရးသားခဲ့ပါတယ္၊ ဆရာ ဦးဘေမာ္ အေနနဲ႕၁၉၈၁ ဧၿပီလ မွာ ထပ္ၿပီးေတာ့ ကမၻာ့႔ မႏုသေဗဒ ေရွးေဟာင္း အသုိက္အ၀ုိင္း ကုိေတြ႕ရွိမႈ အသစ္တစ္ခု နဲ႕ထပ္မံ လႈပ္ႏုိး လုိက္ပါေသးတယ္ ။

အဲ့ဒါကေတာ့ မုံ၇ြာခရုိင္ ေရႊျမင္တင္ေတာင္ နားက ႏြယ္ေခြရြာ ရဲ႕အေနာက္ေျမာက္ တစ္မိုင္ခန္႕အကြာ က ဒဂၤါးကုန္း ဆိုတဲ့ ယာကြက္ထဲမွာ ေရွးဦး လူလုိ႕ေျပာရမယ္႔ ပရုိင္းမိတ္ေမးရုိး တစ္ခုကုိ ထပ္ေတြ႕ျခင္း ပါဘဲ။ အဲ့ဒါကုိ ႏြယ္ေခြပရုိင္းမိတ္ (Burma Man) လုိ႕အမည္ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ 

မုံရြာ ခရုိင္ မုံေရြးေၾကးမုံ နားက ၾကာပိုင္ရြာ ဇာတိ ဆရာဦးဘေမာ္ ဟာ ျမန္မာ အတြက္သာမက၊ အာရွ အတြက္ပါ အေရးပါတဲ့ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းေတြကုိ ရွာေဖြေပးခဲ့သူပါ ။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ျမန္မာ ဟာျမန္မာ က စတယ္လုိ႕ ခပ္တင္းတင္း ဆိုႏုိင္ခဲ့သလုိ ကမၻာ့႔ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ သမိုင္း၊ လူသား ရဲ႕ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သမိုင္းေတြမွာလည္း ၿမန္မာဟာ မျဖစ္မေနထည့္တြက္ခ်က္ရမယ္႔ အေလးထားရမယ္႔ တိုင္းျပည္ အျဖစ္ ထင္ရွား ခဲ့ရပါတယ္ ။ 

တစ္ကယ္ေတာ့ ေက်ာက္ျဖစ္ရုပ္ၾကြင္းေတြ၊ သမိုင္း အေထာက္အထားေတြ ရွာေဖြတယ္ ဆိုတာ ပိုက္ဆံကိစၥ ၊ စီးပြားေရးကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး ၊ပညာရပ္ကိစၥျဖစ္ပါတယ္ ၊ႏုိင္ငံရဲ႕ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳး ရဲ႕ကိစၥလည္းျဖစ္ ပါတယ္။ ၊ျမန္မာ ရဲ႕ကိစၥျဖစ္သလုိ ကမၻာ့ရဲ႕ကိစၥလည္းျဖစ္ပါတယ္။ 

အခုေတာ့ ဆရာဦးဘေမာ္ ကုိ ေလးစား အားက်တဲ့ စိတ္နဲ႕ သမိုင္းအေထာက္အထား ေတြ ရွာဖို႕က်ေနာ္ တို႕ အုပ္စု ၁၁ ရက္ေန႕ အာရုဏ္တက္ မွာဘဲ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ကုိ ေရာက္ခဲ့ရပါၿပီ ။ KNU တပ္မဟာ ၃ နယ္ေျမထဲ မၾကာခင္ ၀င္ေရာက္ေတာ့မွာပါ ။ 

အရင္ မၿငိမ္းခ်မ္းခင္က အဲ့သည္ခြင္ထဲ ၀င္ၿပီးလုိ႕အသက္ နဲ႕ျပန္ထြက္ လာရင္ေတာင္ေျခ မျပတ္ ကံေကာင္း လုိ႕ဆိုရမယ္႔ မိုင္းေတြေပါတဲ့ နံမည္ေက်ာ္ေျမပါ၊ အခုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဲ႕ေရာင္နီေတြနဲ႕ အတူေအးခ်မ္းေန ၿပီ ဆိုပါတယ္ ။ 

စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း ရဲ႕ႏွလုံးသားမွာ ေက်ာက္ေခတ္ လူသားရွာမယ္႔ က်ေနာ္တို႕ ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ေနာက္ေန႕ အပိုင္း (၂) ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္ ။

စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း ႏွလုံးသားမွ ေက်ာက္ေခတ္ လူသား ရွာပုံေတာ္ (အပိုင္း၂)

မနက္(ရ) နာ၇ီ မထိုးခင္မွာဘဲ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ တံခါး၀ ကုိက်ေနာ္တို႕ကားေတြေရာက္ခဲ့ ပါတယ္ ။ မႏၱေလး မင္းေနျပည္ ဆန္ဆန္ မုခ္ဦးျပသာဒ္ေတြ နဲ႕ တန္ဆာဆင္ထားတဲ့ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ အ၀င္တံခါးက ခန္႕ညား လွပါ တယ္ ။

 ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ သမိုင္းကုိေတာ့ က်ေနာ္ တိတိပပ မသိပါဘူး၊ အရွင္၀ိပုလ ရဲ႕ ကရင္ရာဇ၀င္ သမိုင္းသစ္ စာအုပ္ မွာေတာ့ ကရင္ေတြဟာ ဗမာေတြလုိဘဲ မင္းေနျပည္ေတြ ရွိခဲ့တယ္ ။ ကရင္ ဘုရင္ေတြ အုပ္စုိးခဲ့ တယ္။ 

ေၾကးေခတ္ေလာက္မွာ စစ္ေတာင္းျမစ္ တစ္ေလွွ်ာက္ ၿမိဳ႕ရြာ ထူေထာင္ေနခဲ့တယ္ ။ ကရင္ေတြ ထီးနန္းစုိက္တဲ့ နယ္ေျမကုိ ကရ႑ကတိုင္း လုိ႕ေခၚခဲ့တယ္လုိ႕ ေရးခဲ့ဘူးတာ မွတ္မိေနပါေသးတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ အဲ့သည္စာအုပ္မွာ ကရင္ ကမွ တစ္ၿခား ပ်ဴ ပအုိ၀့္ က စတဲ့ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံကုိ ဆင္းသက္တယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆကုိ စြဲကုိင္ေရးသား ထားတာပါ ။

အေထာက္အထား မစုံလင္လုိ႕သိပ္ေတာ့ အားမကုိးရေလာက္ပါဘူး ။ ေနာက္ စာတစ္အုပ္ျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာနန္းလႈိင္ ရဲ႕ ကရင္ ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာေတာ့ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က ပါေမာက ၡေဂၚဒန္ အိပ္ခ်လုစ္ ၿမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသန အသင္းဂ်ာနယ္မွာ ေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ကုိ ေဖာ္ျပထား တာေတြ႕ရ ပါ တယ္ ။ 

အဲ့သည္ေဆာင္းပါးမွာ AD 1238 က ၿမန္မာေက်ာက္စာ တစ္ခ်ပ္ မွာ ကရင္ ဆိုတဲ့စကားလုံး စတင္ေတြ႕ ရတယ္ ။ ကရင္ေတြရဲ႕ ဘူမိနက္သန္ဟာ တရုပ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ဖက္ မွာလုိ႕ တရုပ္ေရွး က်မ္းေတြမွာ ပါ၀င္တယ္။ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းေတာင္ငူ-ေရႊက်င္ ကေန ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသကုိ လမ္းေၾကာင္း တစ္ခု၊ ဖာပြန္- သံလြင္ ကေန တနသၤာရီ ကုိ လမ္းေၾကာင္း တစ္ခု နဲ႕အုပ္စု လုိက္ေျပာင္းေရြ႕ အေျခခ် ခဲ့ၾကတယ္ ။ 

ကရင္ နဲ႕ဗမာ နီးစပ္ခဲ့ၾကတယ္ ။ ကရင္ ဘာသာ စကားထဲက စာလုံးေရ ၃၀၀ေက်ာ္ ၿမန္မာ နဲ႕တူတယ္ ၊ဆိုၿပီး သူရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကုိ တင္ျပခဲ့တာ ဖတ္ရပါတယ္ ။ သည္ေတာ့ ေရႊက်င္ေဒသ ဟာ ေရွး ကရင္ေတြ စတင္ အေျခခ်ခဲ့တဲ့ေနရာလုိ႕က်ေနာ္ မွတ္ယူခဲ့ပါတယ္ ။ 

ဒါေပမဲ့ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ သမိုင္း ကုိ ေလ့လာတဲ့ အခါမွာေတာ့ၿမိဳ႕ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူေတြဟာ မြန္ အမ်ိဳးသား ညီေနာင္ (၄) ေယာက္လုိ႕သိရပါတယ္၊ မြန္ညီေနာင္ေလးေယာက္ဟာ မန္ထြန္းရြာ၊ ကေမာ့ေထာ္ရြာ၊ လဲရပ္ရြာ၊ ဆက္တစ္ရြာ စတဲ့ ရြာ ၄ ရြာကုိ စတင္ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္ ။

မူလ တည္ခါစ ဆက္တစ္ရြာ ၿဖစ္ေပမဲ့ ေနာက္ ပုိင္း ေရႊအေျမာက္အမ်ား ထြက္တာကုိ အစြဲျပဳၿပီး ေရႊက်င္ရြာ လုိ႕အမည္ တြင္ခဲ့ပါတယ္။ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၆၀ (AD-1798) မွာေတာ့ ေရႊက်င္ရြာကုိ ၿမိဳ႕ အျဖစ္ သတ္ မွတ္ခဲ့ ပါတယ္ ။ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ အ၀င္ မုခ္ဦးကေန ၀င္လာလုိ႕ သိပ္မၾကာခင္ လမ္းတစ္ခုကုိ ခ်ိဳးေကြ႕ လုိက္ ၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႕ စုရပ္ျဖစ္တဲ့ ေရႊကၽြန္းႀကီး ကုမဏီ ရုံးခန္းကုိ ေရာက္ခဲ့ ပါေတာ့တယ္ ။ 

အဲ့သည္မွာ လည္ကတုံး အျဖဴ၀တ္ထားတဲ့ တက္တက္ၾကြၾကြ မ်က္ႏွာခ်ိဳခ်ိဳ နဲ႕လူလတ္ပုိင္း အရြယ္ လူ တစ္ ဦးက က်ေနာ္တို႕ကုိ ႀကိဳဆိုႏုတ္ဆက္ပါတယ္ ။ မိတ္ဆက္ၾကေတာ့ သူဟာေ၇ႊကၽြန္းႀကီး ကုမဏီ ဥကၠဌ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ဆိုတာ သိလုိက္ရပါတယ္ ။ 

သူ႕ ရုံးခန္းမွာဘဲ က်ေနာ္တို႕ကုိ လက္ဖက္ရည္ မုန္႕ေတြနဲ႕ ဧည့္ခံၿပီး ခရီးစဥ္ကုိ ေမးပါတယ္ ။ က်ေနာ္ တို႕ ကုိ လာႀကိဳေခၚၿပီး လမ္းျပမဲ့သူလည္း ဆိုင္ကယ္နဲ႕ေရာက္လာတာမို႕ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ နဲ႕ေနရာ လမ္း ေၾကာင္းေတြ ကုိေဆြးေႏြးၾကပါတယ္ ။ 

လမ္းျပက ေရႊက်င္ေခ်ာင္း ကေန စက္ေလွနဲ႕ ဆန္တက္ၿပီး သြားဖို႕ စီစဥ္ထားေၾကာင္း စက္ေလွ ဌားထားေၾကာင္းလည္း ဆိုပါတယ္ ။ ကုိေက်ာ္မင္းနုိင္က အဲ့သည့္ေနရာ ဆို ကား နဲ႕သြားရေၾကာင္း၊ သူ လည္း စိတ္၀င္ စားေၾကာင္း၊ သူကုိယ္တိုင္ လုိက္ပို႕မယ္ ဆိုပါတယ္ ။ က်ေနာ္တို႕ အဖြဲ႕ အင္အားတိုးပါၿပီ ။ 

က်ေနာ္တို ႕အဖြဲ႕မွာ ပါတဲ့လူေတြ ကေတာ့-----ေရႊက်င္ေဆးရုံမွာ ေဆးရုံအုပ္ႀကီး အျဖစ္ေနသြားဖူးတဲ့ ဆရာႀကီးေဒါက္တာျမေသာင္း (သုေတသီ စာေရးဆရာႀကီး ေသာင္းေကတု) အခုေတာ့ ပဲခူးတိုင္း အမွတ္ (၇) အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ၊ ဥကၠဌ -အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလး သူငယ္ အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ၊ ဥကၠဌ ျမန္မာ- တရုပ္ လႊတ္ေတာ္ရင္းႏွီး ခ်စ္ၾကည္ေရးအသင္း ၊

 ေနာက္ ေတာင္ငူေတာ္၀င္ ေကတုမတီ ယဥ္ေက်းမႈျပတိုက္ မွာျပတိုက္မႈး လုပ္ေနတဲ့ ပါေမာက ၡအၿငိမ္းစား ဆရာမႀကီး ေဒါက္တာ ေဒၚမာမာေ၀ နဲ႕ သူ႕ လက္ရုံး တပည့္မေလး တေယာက္၊ 

CB Bank က ေရွးေဟာင္း ၀ါသနာရွင္ သုေတသီ ဦးမ်ိဳးေဆြ နဲ႕မိတ္ေဆြတစ္ဦး၊ က်ေနာ္႔ သူငယ္ခ်င္း ေရွးေဟာင္း ညႊန္မႈး ဗုိလ္ညိဳ နဲ႕ေရွးေဟာင္း သုေတသန က ပညာရွင္ (၃) ေယာက္ တို႕ျဖစ္ပါတယ္ ။

 ခဏ အၾကာမွာေတာ့ ဆိုင္ကယ္ တစ္စီး နဲ႕ေရႊက်င္ က တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚ လွလွ၀င္း ေရာက္လာပါတယ္၊ အလုပ္မ်ားတဲ့ၾကားက ေ၇ႊက်င္ သမိုင္းအတြက္ အေရးႀကီး လုိ႕ က်မ လည္း မျဖစ္မေန လုိက္သင့္တယ္ ထင္လုိ႕လုိက္ပါမယ္ ဆိုပါတယ္ ။ 

က်ေနာ္တို႕ အဖြဲ႕လူစုံသထက္ စုံလာပါၿပီ။ မၾကာခင္မွာဘဲ ကားေတြ စထြက္ပါၿပီ ၊ေရွ႕ဆံုးက HilluxViGO ေပၚမွာက်ေနာ္၊ ဗိုလ္ညိဳ ၊ေဒၚလွလွ၀င္း ၊နယ္ေျမခံ လမ္းျပႀကီး ၊နဲ႕ ကားေမာင္းသူ ကေတာ့ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ဘဲျဖစ္ပါတယ္ ။

 ေနာက္ Isuzu ကားေပၚမွာေတာ့ ဦးမ်ိဳးေဆြ က ကားေမာင္းၿပီး၊ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာျမေသာင္း၊ ဆရာမႀကီး ေဒၚမာမာေ၀ နဲ႕က်န္တဲ့လူေတြ ပါပါတယ္ ၊ေရႊက်င္ ၿမိဳ႕ထဲကေန မိနစ္၂၀ေလာက္ ေမာင္းတဲ့ အခါမွာေတာ့ေရႊက်င္ေခ်ာင္း ကုိျဖတ္ေဖါက္ ထားတဲ့ သစ္သား တံတားႀကီးကုိ ေရာက္ပါတယ္ ။ အဲ့သည္မွာ ခဏရပ္ၿပီး ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္က ရႈခင္းေတြ လွတယ္ ဓါတ္ပုံရုိက္ၾကဖို႕ ေဆာ္ၾသ ပါတယ္ ။ အမွန္ တစ္ကယ္ လည္း လွပါတယ္။ 

က်ေနာ္တို႕ေတြ ဓါတ္ပုံရုိက္ၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ ကားေပၚတက္ၿပီး ဆက္ထြက္ၾကပါတယ္၊ သစ္သား တံတား ႀကီးက ခုိင္ခန္႕ လြန္းပါတယ္၊ ထင္းကားႀကီးေတြ သြားေနတာေတာင္ မလႈပ္မရြဲ႕ တည္ တည္ၿငိမ္ ပါဘဲ၊ သည္ တံတားကုိ KNU ကေဆာက္ေပးထားတာ လူထုက က်ပ္သိန္း ၇၀ လား ရံပုံေငြထည့္ခဲ့တယ္ ဆိုပါ တယ္ ။ 

ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ သည္တံတားေၾကာင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အေတာ္အဆင္ေျပ သြား တာေတာ့ အမွန္ ပါ ဘဲ တံတား တစ္ဖက္ ထိပ္ကုိေရာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ကေကအင္ယူ တပ္မဟာ (၃) နယ္ေျမထဲ စ၀င္ၿပီလုိ႕ ဆိုပါတယ္။ စစ္သားစိတ္ နဲ႕ေသြးေတြေႏြးကနဲျဖစ္သြား၊ မ်က္လုံးေတြျပဴးက်ယ္ သြား ခဲ့ ပါေသးတယ္ ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိျပန္ သတိေပးရတယ္ ။မင္းလည္း စစ္သားမဟုတ္ေတာ့၊ ေခတ္ကလည္း အရင္လုိ ေဖာင္းဒုံး ဒိန္းဒုိင္းေခတ္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး ေမာင္ခင္ေမာင္သန္႕ လုိ႕ေလ ။

အရင္ေခတ္ေတြကဆို ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ထဲ ကေန သည္ေနရာ အေရာက္ အေတာ္ ပြဲကလာခဲ့ရမဲ့ အေျခအေနပါ၊ အခုေတာ့ေကအင္ယူ နယ္ေျမဆိုေပမဲ့ ၀င္သြားတဲ့ အခ်ိန္ကေနျပန္ထြက္တဲ့ အခ်ိန္အထိ ယူနီေဖာင္း ၀တ္ေရာ ၊ေသနတ္ကုိင္ေရာ မေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး၊ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ႀကိဳတင္ ဆက္သြယ္ေပးထား တာ လည္းျဖစ္ႏုိင္ သလုိ ဂိတ္ေတြ ဘာေတြ မထားတာလည္းျဖစ္ႏုိင္ ပါတယ္၊ အဲသည့္ဖက္က လမ္းကေျမနီ လမ္းပါ၊ အတက္အဆင္း မတ္ေစာက္တဲ့ေနရာေတြ ရွိပါတယ္၊ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ကေတာ့သြားေနၾကမို႕ ထင္ပါ ရဲ႕ကၽြမ္းကၽြမ္း က်င္က်င္ပါဘဲ။ 

က်ေနာ့ေဘးက လုိက္လာတဲ့ ရြာခံ လမ္းျပႀကီးကလည္း အေတာ္ႏွံစပ္ပါတယ္ ၊ေတာင္ကုန္းေလး တစ္ခု ေတြ႕ လုိက္တာနဲ႕သည္ေနရာမွာ ဘယ္တုံးက ဘယ္လုိ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ခဲ့တာ ဘယ္ သူ က်ခဲ့တာ၊ ဘယ္သူ ကေတာ့မိုင္းနင္း ခဲ့တာ အေတာ္ေျပာႏုိင္ပါတယ္ ။ တနာရီေလာက္ ေမာင္းတဲ့ အခါမွာေတာ့ က်ိဳက္ထီး ရုိးေလး ေစတီ ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေနရာကုိ ေရာက္ပါတယ္ ။

 ဆိုင္းဘုတ္ေဘးက ေတာင္ကုန္းေလးေပၚမွာ တပ္စခန္း တစ္ခုကုိေတြ႕ရပါတယ္ ။ ဘာ တပ္စခန္းလည္း ဆိုေတာ့ ေကအင္ယူ စခန္း တပ္ခြဲမႈး ဗုိလ္တင္ေရႊ ဆိုလားရဲ႕ စခန္းလုိ႕ဆိုပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ ကရင္ တပ္ သားေတြ မေတြ႕ရပါဘူး ။ စခန္း တံခါးကလည္း ကား၀င္လုိ႕ရပါတယ္၊ အေစာင့္လည္း မေတြ႕ရပါဘူး၊ အထဲမွာေတာ့ ရွိေနႏုိင္တာေပါ့၊ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ေအးခ်မ္းတဲ့ သေဘာပါဘဲ ။

က်ေနာ့ေဘးက လမ္းျပႀကီးက အဲ့သည့္ စခန္းက အရင္ တပ္ကစခန္း ေကအင္ယူ အင္အားႀကီးတုံးက ၀င္ တိုက္တာ စခန္း က်ဘူးတယ္၊ က်သြားတဲ့ ဗိုလ္ႀကီးက ဗုိလ္မ်ိဳးေဇာ္ဦး က်ေနာ္တို႕နဲ႕ ခင္တယ္လုိ႕ ဆိုပါတယ္ ။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိမ်ိဳးေဇာ္ဦး ကုိ ရည္စူးၿပီး စိတ္ထဲက ေမတၱာပုိ႕ အမွ်ေ၀လုိက္မိပါတယ္ ၊သည္ေနရာမွာ ကရင္-- ျမန္မာ ညီအကုိေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီ ၊ေနာက္ထပ္ ဘယ္သူမွ တိုက္ခုိက္ သတ္ျဖတ္ေနေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ တမလြန္က သူသိရင္ေက်နပ္ႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္ ။ 

က်ိဳက္ထီးရုိးေလးေတာင္ေပၚေရာက္ေတာ့ အရမ္းလွတဲ့ရႈေျမာ္ခင္းကုိ ေတြ႕ရပါတယ္၊ က်ေနာ္တို႕ ဓါတ္ပုံေတြ ရုိက္ၾကတယ္။ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ နဲ႕ေဒသခံေတြက လြဲလုိ႕၊ ဘယ္သူမွ မေရာက္ဘူးပါဘူး၊ တစ္ခ်ိန္က အနက္ေရာင္ နယ္ေျမထဲက ဘုရားပါ၊ ဘုရားသမိုင္းေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး ၊ေတာင္းထားတာ ရရင္ျပန္ေရး တင္ေပး ပါ့မယ္ ။

အေတာ္မတ္တဲ့ ဘုရားေပၚမွာ ေရေပါေပါမ်ားမ်ား ရေနေတာ ထူးျခားလုိ႕ေမးမိပါတယ္၊ ဘုရားေနာက္က ေတာင္ အျမင့္ႀကီးထိပ္မွာ နတ္ေရကန္ ရွိတယ္ ၃ေပ ပတ္လည္ေလာက္ ကန္ေသးေသးေလးဘဲ ဆိုတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေႏြ မိုး ေဆာင္း ေရ မျပတ္ထြက္တယ့္ ။ အဲ့ဒီက ပိုက္နဲ႕သြယ္ထားၿပီး ဘုရားကေရေလွာင္ကန္ေတြ မွာျဖည့္ထားတာလုိ႕ေျပာပါတယ္ ။ 

ထူးျခားတာက အဲ့သည္ပိုက္ေတြေပၚ မိန္းမျဖတ္လုိ႕ မရဘူးျဖတ္မိရင္ ေရ အလာရပ္သြားတယ္လည္း ဆိုပါ တယ္ ။ ကန္ေတာ့ပြဲ ေပးမွျပန္လာတယ္ ဆိုပါတယ္ တက္ၾကည့္ျခင္ေပမဲ့ အေတာ္လည္းမတ္ အခ်ိန္လည္း မရလုိ႕ မတက္ခဲ့ရပါဘူး၊ ဘုရားေပၚကေနၾကည့္ရင္ ေရႊက်င္ေခ်ာင္း နဲ႕ေခ်ာင္းလက္တက္ေလးေတြ ေပါင္းစုံေန တဲ့ေရႊက်င္ ဆည္ႀကီး ကုိျမင္ရပါတယ္ ။ 

လမ္းျပ ရြာခံႀကီး ကုိ ခင္ဗ်ားေက်ာက္လက္နက္ေတြ ေတြ႕တာ ဘယ္နားလည္း ေမးေတာ့ ဆည္ရဲ႕ အေရွ႕ ဘက္ေခ်ာင္းဖ်ား ေနရာကုိ လက္ညိႈးထိုးျပပါတယ္ ။ အရင္က အဲသည့္ေနရာမွာ ရြာရွိလုိ႕ ရြာေဟာင္း လုိ႕ လည္းေခၚေၾကာင္းေျပာပါတယ္ ။ ဆည္ေရျပင္ႀကီး ကုိၾကည့္ရင္း က်ေနာ္ ဆရာႀကီးေဒါက္တာ သန္းထြန္း ေၿပာ ခဲ့တဲ့ စကားေလးကုိ သြားအမွတ္ရပါတယ္ ။

ကမၻာမွာ ဘယ္ေလာက္ စီးပြားေရးအရ အေရးႀကီးတဲ့ အေဆာက္အဦေတြ ေဆာက္ေဆာက္ ေရွးေဟာင္း မႏုသေဗဒ ပညာရွင္ ၊သမိုင္းပညာရွင္ေတြက ဒီေနရာဟာ ပညာရပ္ အရ တန္ဖိုးႀကီးတယ္ ဆိုလုိက္ရင္ အားလုံးေနာက္ဆုတ္ေပးရတယ္ လုံး၀ မထိရဘူး၊ က်ေနာ္ႏြယ္ေခြ သြားေတာ့ (ပရုိင္းမိတ္ေတြေတြ႕တယ္ ဆိုတာ သြားၾကည့္ေတာ့) ေရေလွာင္တမံ ဆည္ႀကီးေဆာက္ေတာ့မယ္ ဆိုလုိ႕ အဲ့ဒီ့ေနရာကုိ ေနာက္ဆုံး အေနနဲ႕ အေျပးအလႊား သြားၾကည့္ရတာဗ်  လို႔ ေၿပာခဲ့ပါတယ္ ။ 

ဆရာႀကီးေျပာခဲ့တုန္းက ရယ္ရယ္ေမာေမာ ေျပာခဲ့တယ္လုိ႕ ဆရာ ဦးဘေမာ္ တို႕က မွတ္တမ္း တင္ခဲ့ေပမဲ့ ဆရာႀကီး ရင္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ ထိခုိက္ေနမလည္း ဆိုတာ က်ေနာ္ မွန္းဆမိပါတယ္ ။ က်ေနာ္တို႕လည္း တန္ဖိုးမသိခင္က တန္ဖိုးရွိမွန္း မသိခဲ့ေတာ့ ဖာသိ ဖာသာျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္ ။ 

အခုလည္း ဆည္ေရျပင္ ကမ္းစပ္က ေက်ာက္ေခတ္ လက္နက္ေတြေတြ႕တယ္ ဆိုေတာ့ သည္ေရျပင္ႀကီး ေအာက္မွာ ကမၻာ့႕လူသား မ်ိဳးႏြယ္ အစ ပရုိင္းမိတ္ ရုပ္ၾကြင္းေတြ ရွိေနမလား ၊ ပ်ဴေတြ ရဲ႕ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕ေလး တစ္ခုဘဲ ရွိေနမလား၊ ကရင္ေတြ မြန္ေတြ ထီးနန္းစုိက္ခဲ့တဲ့ နန္းေတာ္ရာေတြမ်ား ရွိမလား က်ေနာ္တို႕ မသိတတ္ေတာ့ပါဘူး ။ 

လူသားေတြဟာ သူ႕ရဲ႕ ရာဇ၀င္ကုိ သူ႕လုိအင္ေတြနဲ႔ လဲခဲ့ပါၿပီ၊ ႏွစ္သန္းေပါင္း ေလး- ငါးဆယ္ က ပရုိင္း မိတ္ တစ္ခုထက္၊ မွိန္က်င့္က်င့္ နဲ႕ခြဲတမ္းခ် လွ်ပ္စစ္မီး ရဖို႕က ပိုအေရးႀကီးေနပါတယ္၊ တိုးတက္မႈ နဲ႕အတူ ရုိးရာ အစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိ ေျမျမဳပ္ ခဲ့ပါၿပီ၊ေရွးေဟာင္း ပညာရွင္ေတြက ေတာ့ႀကိဳးစား ပမ္းစား ေသေနတဲ့ သမိုင္းကုိ ဖုတ္သြင္းၿပီး ၿပန္ထခုိင္းေနတာပါဘဲ ။

လြယ္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး၊ က်ေနာ္ ေတြးမိတာ ကေတာ့ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ေနာင္လာ ေနာက္သားေတြကုိ ကေလး ဘ၀ထဲက ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ သမိုင္းေတြကုိ ခ်စ္တတ္ ထိမ္းသိမ္းတတ္ေအာင္ သင္ေပး ဖို႕ေတာ့ လုိေနၿပီထင္ပါတယ္ ။

စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း ၏ ႏွလုံးသား မွ ေက်ာက္ေခတ္ လူသား ရွာပုံေတာ္ (အပိုင္း၃)
 
က်ေနာ္တို႕ က်ိဳက္ထီးရုိးေလး ေတာင္ေပၚက ဆင္းလာေတာ့ ေန႕လည္ ေနအပူက က်ိဳက္က်ိဳက္ ဆူေနပါၿပီ၊ ဘုရားသမိုင္း ကုိေတာ့ အေပၚမွာ မသိခဲ့ရပါဘူး။ ေအာက္ေရာက္မွ စာအုပ္ ရွာေပးမယ္လုိ႕ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္ ကေျပာပါတယ္၊ (ေအာက္ေရာက္ေတာ့လည္း စာအုပ္ ရွာမရခဲ့ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့ေနာင္ေတာ္ႀကီး ဗုိလ္မႈး ႀကီး စုိးသန္း (စာေရးဆရာ စုိးယူစုိး) က ရတနာပုံ သတင္းစာမွာ သူေရးထားတဲ့ ထူးျခားေသာ ေ၇ႊက်င္ နယ္ က က်ိဳက္ထီးရုိးေလး ေစတီ ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးဖတ္ၾကည့္ဖို႕ညႊန္းပါတယ္ ။

 အကုိႀကီးကလည္း ေရႊက်င္မွာ တပ္ရင္းမႈး နဲ႕အၾကာႀကီးေနခဲ့သူပါ) အဲ့ဒီ့ေဆာင္းပါးအရ က်ိဳက္ထို က က်ိဳက္ထီးရုိး ေစတီ နဲ႕က်ိဳက္ထီးရုိးေလး ေစတီရဲ႕ သမိုင္းဟာ ဆက္စပ္ေနပါတယ္ ။ က်ိဳက္ထီးရုိး ဆံေတာ္ ရွင္ေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ မူလ ဒါယကာ တိသရေသ့ႀကီး ဆီက ဆံေတာ္ေတြ နဲ႕ဘုရား တည္ဖို႕ သိၾကားမင္း က ႀကိဳးစား ခဲ့ပါတယ္ ။ 

သူနဲ႕အတူပါလာတဲ့ နတ္သမီး (၇)ေဖာ္ကုိ ရေသ့ႀကီးရဲ႕ ဦးေခါင္းေတာ္နဲ႕တူတဲ့ေက်ာက္တုံးေတြ ရွာေဖြျပသဖို႕ တာ၀န္ေပးခဲ့ပါတယ္ ။ နတ္သမီး(၇)ေဖာ္ဟာ ေက်ာက္တုံးႀကီး ၇ တုံး ကုိ ျမင့္မားတဲ့ေတာင္ တစ္ခုစီေပၚမွာတင္ျပခဲ့ပါတယ္ ။ သိၾကားမင္းဟာ ရေသ့ႀကီးဦးေခါင္း နဲ႕ခၽြတ္စြပ္တူတဲ့ ေက်ာက္တုံးကုိေရြးျခယ္ လုိ႕ ဆံေတာ္ကုိ ဌာပနာၿပီးေစတီေတာ္တည္ပါတယ္ ။ အဲ့ဒါကေတာ့က်ေနာ္တို႕သြားသြား ဖူးေျမာ္ေနရတဲ့ က်ိဳက္ထုိၿမိဳ႕နယ္က က်ိဳက္ထီးရုိးေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးပါဘဲ။

က်န္တဲ့ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းေပၚက နတ္သမီး (၆)ေဖာ္ရဲ႕ေက်ာက္တုံးႀကီးေတြကုိလည္း သိၾကားမင္း ကေစတီေတာ္ေတြ တည္ထားခဲ့ပါတယ္။ သည္က်ိဳက္ထီးရုိေလးေစတီက အဲ့သည္ က်န္တဲ့ ၆ ဆူ ထဲက တစ္ဆူပါဘဲ၊ ။ အခုက်ေနာ္တို႕ ဖူးခဲ့ရတဲ့ မူဆဲခုိ ေတာင္ေပၚကတစ္ဆူ၊ ေရႊက်င္နယ္ ကူးဆိပ္ေက်း၇ြာ အေရွ႕ဖက္ ေ၀ျဖဴေတာင္မွာတစ္ဆူ၊ မဲ၀ုိင္ေတာင္ေပၚမွာ တစ္ဆူ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး က်န္တဲ့ ၃ဆူကုိေတာ့ အခုထိ ရွာေဖြေတြ႔ရွိျခင္းမရွိေသးဘူးလုိ႕သိရပါတယ္ ။

အရင္က မၿငိမ္းခ်မ္းေသးေတာ့ ေတာခ်ိဳအုံၾကားမွာ တိမ္ျမဳပ္ေနတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ။ အခုလို ၿငိမ္းခ်မ္းလာတဲ့ကာလမွာေတာ့ ျမန္မာ မြန္၊ ကရင္ သာသနာ့ အာဇာနည္ေတြ ရွာေဖြေတြ႕ရွိႏုိင္ပါေစလုိ႕ဆုေတာင္းမိပါ တယ္ ။

အခု က်ိဳက္ထီးရုိးေလးေစတီကုိေတာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၅၀၀ေလာက္မွျပန္ေတြ႕တာလုိ႕သမိုင္းက ဆိုပါတယ္။အဲ့ဒီ့အခ်ိန္က မူဆဲခုိရြာမွာ ေက်း၇ြာလူႀကီးလုပ္တဲ့ ဦးေစာလယ္ေကာ္မူး တို႕ဇနီးေမာင္ႏွံဟာ က်ိဳက္ထိုက က်ိဳက္ ထီးရုိးေလးေစတီကုိႏွစ္စဥ္သြားၿပီးဖူးေျမာ္ပါတယ္ ။

သည္အခ်ိန္တုံးက အခုလုိ ကားေတြဘာေတြမရွိေတာ့ေျခလ်င္ဘဲ ေတာင္တက္ဖူးေျမာ္ရပါတယ္ ။ အသက္  ႀကီး လာတဲ့အခါမွာ ဦးေစာလယ္ေကာ္မူး တို႕ေမာင္ႏွံဟာေတာင္ေပၚေရာက္ေအာင္ မတက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး၊လမ္းတ၀က္မွာဘဲ ညအိပ္လုိ႕ စိတ္မွာရည္မွန္း ပူေဇာ္ခဲ့ရပါတယ္ ။ 

က်ိဳက္ထီးရုိး ေစတီေတာ္ႀကီးကုိ ေရာက္ေအာင္ မဖူးႏုိင္ေတာ့လုိ႕စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ ဖထီး တို႕လင္မယားဆီကုိ ညကာလမွာေတာ့ သူေတာ္စင္ တစ္ဦးေရာက္လာပါတယ္ ။ အိမ္မက္ေလလား ၀ုိးတ၀ါး ေပါ့၊ ဖထီး တို႕အမိုး တို႕ကုိ သူေတာ္စင္က သိပ္လည္း ၀မ္းနည္းမေနဖို႕ေဖ်ာင့္ဖ်ၿပီး ဖထီးတို႕ေနထိုင္တဲ့ မူဆဲခုိေတာင္ေပၚမွာလည္း တန္ခုိးႀကီးတဲ့ ကုိယ္ပြား က်ိဳက္ထီးရု္ိးေလးေစတီ ရွိတဲ့ အေၾကာင္း၊ ဘယ္လုိသြား၊ ဘယ္လုိရွာ ညႊန္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္ ။ 

ဖထီး တို႕မယုံတစ္၀က္ ယုံတ၀က္နဲ႕ျပန္လာခဲ့ပါတယ္ ။ ရြာေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ရြာသူရြာသားေတြကုိ စည္းရုံးၿပီး ခ်ံဳႏြယ္သစ္ပင္ေတြ ရွင္းရင္းေတာနင္း ရွာေဖြၾကပါတယ္ ။ အ့ဲသည္မွာ သည္က်ိဳက္ထီးရုိးေလးေစတီကုိ ဖူးေေတြ႕ခဲ့ရတယ္ဆိုပါတယ္ ။ ဘုရားကုိျပဳျပင္တဲ့ အခါေပ၂၀၀၀ ေက်ာ္ အျမင့္မို႕ ေရ အခက္အခဲ ရွိပါ တယ္ ။ ဒီမွာတစ္ခါ အိမ္မက္ေပးျပန္ပါတယ္၊ ဘုရားေစတီတည္တဲ့ေနရာ ထက္ျမင့္တဲ့ ေတာင္ထိပ္မွာ နတ္ေရကန္ ရွိတယ္ ေနြမိုးေဆာင္း သုံးလုိ႕ရတယ္ဆိုပါတယ္၊ ရွာတဲ့အခါေတြ႕ပါတယ္၊ တစ္ကယ္လည္း ဥတုသုံးလီ ေရမခန္းပါဘူး ။ 

အခုထိ နတ္ေရကန္ထဲက ေရကုိေသာက္ရင္ အသက္ရွည္ က်န္းမာတယ္လုိ႕ ေဒသခံေတြက ယုံၾကည္ေနၾက ပါတယ္ (က်ေနာ္လည္း တစ္၀ေသာက္ခဲ့ပါတယ္) ။ က်ိဳက္ထီးရုိးေလးေတာင္က ဆင္းလာၿပီး ၁၅ မိနစ္ေလာက္မွာေတာ့ က်ေနာ့္ကားေပၚက လမ္းျပဆရာႀကီးက ကားကုိရပ္ခုိင္းပါတယ္ ။ သည္ေနရာဘဲလုိ႕ေျပာပါတယ္ ။ အဲ့သည့္ေနရာမွာ ကားေတြရပ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ရပါေတာ့တယ္ ။ လမ္းမွာ ခုတ္ခံထား၇တဲ့ သစ္ပင္ ႀကီးေတြ၊ မီးေသြးဖုတ္တဲ့ ဖိုေတြနဲ႕ေျခာက္ေျခာက္ေသြ႕ေသြ႕ျမင္ကြင္းေတြက ေနအပူနဲ႕အတူ ရင္ကုိ ပူေစပါတယ္ ။ 

အေတာ္ေလးေလွ်ာက္ေတာ့ေခ်ာင္းစပ္ကုိေရာက္ပါတယ္ ။ အဲ့သည့္လမ္းမွာ လမ္းျပ ဆရာႀကီးက ထူးျခားတဲ့ေက်ာက္တုံးႏွစ္ခုကုိ ေကာက္ျပပါတယ္၊ ဒါမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႔တယ္တဲ့ က်ေနာ္ အံၾသ သြားပါတယ္၊ သူျပတဲ့ေက်ာက္က အမာခြံ အုပ္ထားတဲ့ သလင္းပုံေဆာင္ခဲေတြပါ၊ (မင္မိုရီစတစ္ ပ်က္သြားလုိ႕ ပုံမတင္ျပႏုိင္တာခြင့္လႊတ္ပါ)၊ သည္လုိ ပုံေဆာင္ခဲေတြကုိ မိုးကုတ္၊ မိုးမိတ္၊ စခန္းႀကီးတစ္၀ုိက္မွာေတြ႕ခဲ့ရဘူးပါတယ္ ။

 ေနာက္တစ္ခါ က်ေနာ္ တပ္စုမႈးဘ၀နဲ႕ေကအိုင္ေအ ေရႊလီျမစ္ကျဖတ္သြားျဖတ္လာကုိ သြားသြားၿပီး ကင္း ပုန္း၀ပ္ ေစာင့္ရတဲ့ ေရႊလီျမစ္ေဘးက မုန္းခက္၊ တြန္ဟြန္း ၊ျပင္လုံ တစ္၀ုိက္မွာေတြ႕ခဲ့ရဘူးပါတယ္၊ (ေနာက္ေတာ့ ပတၱျမားေတြ ေတြ႕လုိ႕ျပင္လုံ ရတနာေျမေတာင္ သတ္မွတ္လုိက္ေသးထင္ပါရဲ႕) ။ 

က်ေနာ္ေနတုံးကေတာ့ အိမ္ေျခ ၂၀ေတာင္ မရွိတဲ့ရြာေသးေသးေလးပါ။ ေနာက္တစ္ခါ တပ္က ထြက္ၿပီးမိုင္းရႈးေတာင္ေပၚမွာ ေက်ာက္သြားတူးေတာ့ လြိဳင္ေဆာင္ေထာက္ကေန ဆိုက္ေခါင္ေတာင္၊ အဲ့သည္ကေန သံလြင္ျမစ္ဖက္ ဆင္းရင္ ေရႊေရာ မိုင္းရႈးေက်ာက္ေရာ ထြက္တဲ့ေနရာ ေရာက္ပါတယ္ ။ အဲ့သည္မွာ သည္လုိ သလင္း ပုံေဆာင္ခဲ အႀကီးေတြေတြ႕ရပါတယ္ ။ သည္ေတာ့ သည္ သလင္းပုံေဆာင္ခဲ ရွိတဲ့ေနရာဟာေရႊနဲ႕ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ ရွိတတ္တယ္လုိ႕ေကာက္ခ်က္ခ်မိပါတယ္ ။ 

က်ေနာ္က ဘူမိေဗဒ သမား မဟုတ္ေတာ့ေသျခာေတာ့ မေျပာရဲပါဘူး၊ က်ေနာ္ကေလာ့ဂ်စ္ သမားပါ၊ ေရႊက်င္ ကေရႊ အရမ္းထြက္ပါတယ္ ။ ေရႊသုိက္လုိ႕ေတာင္ေခၚရမယ္ ထင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕သိတဲ့ေရႊသုိက္ကႏွစ္မ်ိဳးဘဲ ရွိပါတယ္ အနည္က်သုိက္ နဲ႕ပင္မသုိက္ပါ ။ 

အနည္က်သုိက္ ဆိုတာ ေရႊရွိရာ ေရႊစုဆိုသလုိ ေရႊ အတို အစေတြ ဟာ တေျဖးေျဖး အနည္က် စုပုံလာၿပီးသုိက္လုိျဖစ္လာတာပါ ။ တစ္ေနရာနဲ႕ တစ္နရာ စုပုံပုံျခင္း မတူသလုိ သည္ေနရာ ရွိရင္ေနာက္ေနရာ ရွိရ မယ္ လုိ႕မေသျခာတဲ့ သုိက္မ်ိဳးပါ၊ 

အခု ေရႊက်င္ေခ်ာင္းေတြမွာ၊ က်ေနာ္တို႕ တူးဖူးတဲ့ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ဥရုေခ်ာင္းေဘးက နန္႕ေတာတို႕က အနည္က်သုိက္ေတြပါ၊ ပင္မသုိက္ က်ေတာ့ေက်ာက္လႊာေက်ာက္သားေတြထဲမွာကုိက ေရႊက သဘာ၀အေလွ်ာက္ အရည္စီးေၾကာင္းေတြလုိ ေက်ာက္အုိးေက်ာက္ခြက္ေတြထဲမွာ သေႏၵတည္သလုိ အုံနဲ႕က်င္း နဲ႕ေတြ႕ရတဲ့အမ်ိဳးပါ ။ 

အခု ရမည္းသင္း မိုးထိ မိုးမိ ကလုိမ်ိဳး၊ သပိတ္က်င္းက လိပ္က်တို႕ ၊ေခ်ာင္းႀကီးတို႕လုိဟာမ်ိဳးပါ၊ အခုပင္မ သုိက္ေတြမွာေတြ႕ရတတ္တဲ့ သလင္းပုံေဆာင္ခဲေတြကုိ ေတြ႕ရေတာ့ ေရႊက်င္တစ္၀ုိက္မွာ တစ္ကယ္႔ ပင္မ သုိက္ ႀကီးေတြမ်ား ရွိေနမလား စိတ္၀င္စားစရာပါဘဲ ။ ဘူမိေဗဒသမားေတြ ဆက္ေခါင္းစားေပးၾကပါေလ ။

ေခ်ာင္းကမ္းနဖူးက သတ္မွတ္ေနရာေရာက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႕ေတြ ေက်ာက္လက္နက္ေတြ ရွာၾကပါတယ္။က်ေနာ့႔ သူငယ္ခ်င္းေရွးေဟာင္ႀကီးနဲ႕အုပ္စုကေတာ့ ၇ြံေတြ ဗြက္ေတြၾကား ဟုိေက်ာက္တုံးေကာက္၊ သည္ေက်ာက္တုံးေကာက္ေပါ့ေလ၊ ဆရာမႀကီးတို႕ အဖြဲ႕ကလည္း တစ္ၿခား တစ္ဖက္မွာေကာက္ေနၾကရင္း က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း ကုိ ညႊန္မႈးေရ ဒီမွာ အမ်ားႀကီးဘဲ လာၾကည့္ပါဦးလုိ႕ ၀မ္းသာအားရ ေခၚေနတာၾကားရပါတယ္။

ဆရာႀကီး ဦးျမေသာင္း ၊ ဆရာမႀကီး ေဒၚမာမာေ၀ တို႕လည္း ကေလးေလးေတြလုိဘဲ တက္တက္ ၾကြၾကြ တစ္ေပ်ာ္ တစ္ပါးေက်ာက္လက္နက္ေတြ ေကာက္ၾကပါတယ္၊ အမွန္ကုိ ၀န္ခံ၇ရင္ က်ေနာ္ကေတာ့ ေက်ာက္ လက္နက္ ဆိုတာ ဘယ္လုိ ၾကည့္ရႈေရြးျခယ္ရမယ္ဆိုတာ မသိပါဘူး။ ၿမင္ျမင္သမွ်ထဲက ထင္ရတဲ့ေက်ာက္တုံးေတြ ေကာက္လုိက္၊ သူငယ္ခ်င္းကုိျပလုိက္ မဟုတ္ေသးဘူးေျပာလုိက္ျပန္ခ်လုိက္နဲ႕တစ္တုံးမွလည္း မ မွန္ခဲ့ပါဘူး။ 

ေနာက္ဆုံးေက်ာက္လက္နက္ရွာေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းတို႕အုပ္စုနားက ခြာၿပီးေရႊတူးေနတဲ့ ကေလးေတြနားသြားလုိက္ပါေတာ့တယ္ ။ က်ေနာ္ မကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေက်ာက္လက္နက္ေတြ ရွာမဲ့အစား သည္ခေလးေတြဆီကက်ေနာ္ ကၽြမ္းက်င္ရာ သတင္းေတြ တူးဆြ၊ အင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္ရတာကမွ ဟန္ေပဦးမဟဲ့လုိ႕ တြက္မိတာလည္းပါပါတယ္။

 ေရႊတူးတဲ့ ကေလးေတြက ၅ေယာက္ေလာက္ဘဲ ရွိတာပါ၊ ကေလးေတြ ေရႊတူးရတာ အဆင္ေျပလား၊ ဘယ္ေလာက္မ်ား ရၾကသလည္းဆိုေတာ့၊ ထမင္းစားရုံေလာက္ပါတဲ့ ။ သည္ေနရာကလည္း သူမ်ားေတြ တူးၿပီးသား ေျမစာ အက်န္ထဲက ရသမွ် အင္၀ုိင္း လာလွည့္ေနၾကတာပါတဲ့ ။ သူတို႕ က က်ေနာ္ကုိျပန္လာဗ်ဳး တယ္၊ ဦးေလးတို႕က ဘာလုပ္မလုိ႕လည္း ၊ ေရႊတူးမလုိ႕လာၾကည့္တာလား၊ ေရႊတူးမလုိ႕ဆိုရင္ေတာ့ ဦးေလးတို႕ မွားသြားၿပီ၊ သည္ေနရာက သူမ်ားေတြ မရလုိ႕ ဆုတ္သြားတဲ့ေနရာလုိ႕ဆိုပါတယ္ ။

ဦးေလးတို႕ ေရႊမတူးပါဘူး ေက်ာက္လက္နက္ လာရွာတာဆိုေတာ့ မ်က္လုံးေလး ေပကလပ္ ေပကလပ္နဲ႕ နားမလည္ေၾကာင္းျပပါတယ္၊ ဒါနဲ႕ေရွးေဟာင္းပစၥည္း အုိးျခမ္းကြဲတို႕ ဘာတို႕လာရွာတာပါေျပာရတယ္၊ေကာင္ေလးေတြက က်ေနာ့္ဦးေလး တေယာက္ကေတာ့ ေရွ႕နားကေခ်ာင္းစပ္မွာ ေရႊတူးရငး္ေၾကးလင္ပန္း အစုတ္ႀကီး တစ္ခု ရဘူးတယ္ ။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ အေဒၚက ထုၿပီး ပိသာခ်ိန္နဲ႕ေရာင္းပစ္လုိက္တယ္ ။

တစ္ခိ်ဳ႕ကေတာ့ ဒါေရွးေဟာင္းပစၥည္းလုိ႕ေျပာတာဘဲ က်ေနာ့္႔ အေဒၚကေတာ့ ဘယ္သိမလဲ ေရာင္းပစ္လုိက္တာဘဲ၊ သည္ကေလးရဲ႕ အေျပာကုိ နားေထာင္ရင္းေက်ာက္ေခတ္ ၊ေၾကးေခတ္၊ သံေခတ္ေတြေျပးျမင္ေယာင္ မိသလုိ ပဲခူး ကေမၻာဇသာဒီ ေရႊနန္းေတာ္ထဲက ၿပတိုက္မွာ ၿမင္ခဲ့ရတဲ့ ဟံသာ၀တီေခတ္ ေၾကးလင္ပန္းအသုံးအေဆာင္ေတြလည္း ၿပန္ျမင္ေယာင္မိပါတယ္ ။

တန္ဖိုးဆိုတာ တန္ဖိုးသိမွ တန္ဖိုးရွိတာပါ။ ေက်ာက္လက္နက္ေတြ ေတြ႕ေတာ့ ဆရာမႀကီးေဒါက္တာေဒၚမာမာေ၀ ကေျပာပါတယ္ ။ ေရႊက်င္တစ္၀ုိက္မွာ လူေတြေနခဲ့တာ ေ၇ႊက်င္ၿမိဳ႕ေတြ တည္ခဲ့တာ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေလာက္ကုိဘဲ သမိုင္းတင္ခဲ႕ရတာ အခုဆိုရင္ အႏွစ္ ၈၀၀၀ ေလာက္ကထဲက ေရႊက်င္ေဒသမွာ လူေတြေန ခဲ့တယ္ ဆိုတာ သက္ေသျပႏုိင္ ေတာ့မယ္လုိ႕ ၀မ္းသာအားရ ဆိုပါတယ္၊ ဒါဆရာမႀကီးက၊ သည္ေနရာမွာ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ကထဲက လူေတြေနခဲ့တယ္လုိ႕ ဆုိလိုရင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက ေက်ာက္ေခတ္ ကုိသည္လုိ (၃) ေခတ္ ခြဲပါတယ္ ။

၁။ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၆၀၀၀၀၀ ကေန ႏွစ္ ၁၂၀၀၀ ထိ ေက်ာက္ေခတ္ေဟာင္း(Palaeolithic)
၂။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၀၀၀ ကေန ၉၀၀၀ အထိ ေက်ာက္ေခတ္ေဟာင္းေႏွာင္း ကာလ (late Palaeolithic)
၃။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၉၀၀၀ ကေန ၅၀၀၀ ထိ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ ကာလ (Neolithic) လုိ႕ျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာက္လက္နက္ေတြ ၀မ္းသာအားရေကာက္ေနတဲ့ က်ေနာ့႔ သူငယ္ခ်င္းကုိ ၾကည့္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ေက်ာက္ေခတ္ လက္နက္ေတြ ဘယ္အခ်ိန္ထဲက ဘယ္သူေတြ စုေဆာင္းေကာက္ယူခဲ့ၾကသလည္းလုိ႕ျပန္စဥ္းစားမိပါတယ္ ။ 

ဟုိးအရင္က ေက်ာက္ေခ်ာ လက္နက္ေတြကုိ က်ေနာ္တို႕ေရွးျမန္မာႀကီးေတြက မိုးႀကိဳးသြား ဆိုၿပီးစုေဆာင္းခဲ့တာပါ သိဒၵိ၀င္တယ္။ ေဆးကုတယ္ ဒါမ်ိဳးလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္ ေရွးေဟာင္း သုေတသန အျမင္နဲ႕မွတ္တမ္း တင္ စုေဆာင္းတာေတာ့ အဂၤလိပ္ေတြက စခဲ့တာပါ။ 

၁၈၆၅ မွာ ဗုိလ္ႀကီး ေအဂ်ီဒပ္ ဆိုတဲ့ လူက ၿဗိတိသွ်ျပတိုက္မွာျမန္မာျပည္မွ စုေဆာင္းရရွိေသာ ေက်ာက္ လက္နက္ မ်ား ဆိုၿပီး လႈထားတာေတြ႕ရပါတယ္ ။ ၁၈၇၈ မွာလည္း အိႏိၵယ ဘူမိေဗဒေလ့လာေရးဌာန က ဒဗလွ်ဴ -သီအုိဘုိလ္ဒ္ ဆိုတဲ့ လူက ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာက္ေခ်ာ လက္နက္မ်ား ဆိုၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကလကတၱားျပတိုက္ကုိ လႈဒါန္းခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္။ တစ္ၿခားႏုိင္ငံျခားသားေတြလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ျမန္မာ့ ေက်ာက္လက္နက္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါ တယ္။ 

၁၉၃၇-၃၈ မွာေတာ့ အေမရိကန္ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ Dr.H.de Tarra နဲ႕ေရွးေဟာင္း သုေတသန ပညာရွင္ Dr. H.L.Mouvius တို႕ ဦးေဆာင္တဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အေမရိကန္ စူးစမ္းေရးအဖြဲ႕က အညာေဒသဧရာ၀တီျမစ္ရုိးတစ္ေလ်ာက္ သုေတသန လုပ္ၿပီးျမန္မာ့ေက်ာက္ေခတ္ကုိ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာက္ေခတ္သုံးလက္နက္ေတြကုိလည္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ 

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တစ္သန္းေလာက္ကထဲက သည္ေဒသ မွာ လူသားေတြေနထိုင္ခဲ့ၿပီလုိ႕ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး၊ အခုထက္တိုင္ ကမၻာ့႔ မႏုသေဗဒေရွးေဟာင္းသမိုင္းမွာ မွတ္တမ္း၀င္တဲ့ အညာေဒသကုိ ရည္ညႊန္းတဲ့အညာ သား ယဥ္ေက်းမႈလုိ႕ကင္ပြန္းတပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၿမန္မာႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေက်ာက္လက္နက္ေတြေတြ႕ရေပမဲ့ အခုက်ေနာ္တို႕ေရာက္ေနတဲ့ ေရႊက်င္အပါအ၀င္ ပဲခူးတိုင္းအတြင္းမွာေတာ့ အထင္အရွား မေတြ႕ ရေသးပါဘူး ။ ဒါဟာ သမိုင္းမွတ္တမ္းအသစ္ တစ္ခုပါဘဲ။

ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ့႔သူငယ္ခ်င္းက အားထည့္ၿပီး အဆင့္ဆင့္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပဲခူးတိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကလည္းအားတက္သေရာ သြားေရာက္ေလ့လာေစခဲ့သလုိ ယဥ္ေက်းမႈျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးကလည္း ဒါသမိုင္း အတြက္ အေရးႀကီးတယ္ ကြင္းဆင္း စစ္ေဆးပါလုိ႕ လမ္းညႊန္ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္ ။ သည္လုိဘဲ ေရွးေဟာင္းဌာနက ညႊန္ခ်ဳပ္ နဲ႕တာ၀န္ရွိသူမ်ားကလည္း စီစဥ္စရာေတြ စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ၿပင္ပ ပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးေဒါက္တာျမေသာင္း၊ ပါေမာကၡေဒါက္တာေဒၚမာမာေ၀ တို႕လုိလူေတြကလည္း သုိင္းခဲ့ ၀ုိင္းခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ကုိေက်ာ္မင္းႏုိင္လုိ ေဒသခ်စ္သူေတြနဲ႕ တစ္ၿခား ညီအကုိ မိတ္ေဆြ မ်ားကလည္း အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သည္ခရီးစဥ္ေလးဟာ ေအာင္ျမင္ၿပီး ရည္မွန္းခ်က္ေပါက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္ ။ 

ပုိၿပီး ၀မ္းသာစရာေကာင္းတာက သည္ေန႕ ၁၉-၅-၂၀၁၇ ရက္ေန႕ က်ေနာ္တို႕ေက်ာက္ခဲေတြ ေကာက္ခဲ့တဲ့ ၈ ရက္ေျမာက္ေန႕မွာဘဲ က်ေနာ့႔ သူငယ္ခ်င္း ေရွးေဟာင္းႀကီးက ဖုန္းဆက္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေရ ငါတို႕ေကာက္လာေတြက ေသျခာသြားၿပီ၊ တို႕ဆီက ေက်ာက္ေခတ္ အိပ္စပတ္ ပညာရွင္ေတြက ေက်ာက္လက္နက္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ပဏာမ အတည္ျပဳလုိက္ၿပီ၊ အထက္ကုိ ဆက္တင္ထားတယ္၊ ၿပီးရင္ ဘူမိေဗဒပညာ ရွင္ေတြ ၊မႏုသေဗဒပညာရွင္ေတြ နဲ႕ တစ္ကယ့္ အဖြဲ႕ေတြ ဖြဲၿပီးထပ္ေသျခာေအာင္ သြားၿပီးေလ့လာၾကဦး မယ္ ။ နည္းပညာအေထာက္အကူေတြလည္း ပါမယ္၊ လုိအပ္ရင္ တူးဆြရွာၾကလိမ့္မယ္ ။ ၀မ္းသာစရာဘဲကြလုိ႕ဆိုပါတယ္။ သည္ေတြ႔ရွိမႈက ဘာေတြ အက်ိဳးရမလဲ ခ်ေရးၾကည့္လုိက္ေတာ့....

၁။ သည္ေဒသမွာ ေက်ာက္ေခတ္ကထဲက လူေတြေနခဲ့တယ္ ၊
၂။ ေက်ာက္လက္နက္ေတြ အစုလုိက္ အၿပံဳလုိက္ေတြ႕တဲ့ အတြက္ လူ ေတြ အုပ္စုလုိက္ ဖြဲ႕စည္းေနထိုင္ခဲ့တဲ့ေနရာျဖစ္မယ္၊
၃။ အရင္က သည္ေနရာေတြဟာ ေရဖုံးလႊမ္းေနတဲ့ ပင္လယ္တိမ္ ေဒသ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ သီအုိရီ အယူ အဆေတြ နဲ႕လည္း လမ္းခြဲ ထြက္လုိက္ႏုိင္ၿပီ။ 

သည္လုိ ေက်ာက္ေခတ္ကုိ ေၿခရာခံမိမွေတာ့ သည္ေနရာမွာ ေၾကးေခတ္၊ သံေခတ္ ၊ျပဴေခတ္ေတြ ဆက္ တိုက္ ထြန္းကားလာခဲ့မည္မွာ ေၿမႀကီးလက္ခတ္မလြဲေတာ႔ဟုပင္ ဆိုျခင္ပါသည္ ။ 

စစ္ေတာင္းျမစ္ ႏွလုံးသားမွာ ေက်ာက္ေခတ္လူသား ရွာခဲ့ေပမဲ့ ေက်ာက္လက္နက္ေတြသာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္္၊ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ သည္ေနရာဟာ ေက်ာက္ေခတ္ကထဲက လူသားေတြ ေပါင္းစုအေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ေဒသျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ ခုိင္ခုိင္မာမာ ကဗ်ည္းတင္ႏုိင္ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဇတ္ရွိန္ ၿမင့္တက္လာၿပီျဖစ္ေသာ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း ယဥ္ေက်းမႈ

က်န္ခဲ့တဲ့ ၁လ ေလာက္က ေရႊ က်င္ေခ်ာင္းဖ်ား ေဒသမွာ က်ေနာ္တို႕အုပ္စု ေက်ာက္ေခတ္လယ္ လက္နက္ေတြ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေရးသားတင္ျပခဲ့ပါတယ္ ။ အဲ့သည့္ေဆာင္းပါးေလးကုိ ဖတ္ၿပီးေဖ့ဘုတ္ မိတ္ေဆြ ညီကေလး တေယာက္က chat box က ဆက္သြယ္လာပါတယ္။ 

သူေရႊက်င္ေခ်ာင္းလက္တက္ တစ္ခုမွာ ေရႊတူးရင္း အုိးတလုံး ရခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းပါ ။ က်ေနာ္နဲ႕သူ အေတာ္ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀းဘဲ ေၿပာျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေၿပာတဲ့ အတိုင္းေျပာျပပါရေစ ။ 

က်ေနာ္တို႕ သြားခဲ့တဲ့ က်ိဳက္ထီးရုိးေလးေစတီ မေရာက္ခင္မွာ ေခ်ာင္းျဖတ္တံတားငယ္ေလး တစ္ခုရွိပါတယ္၊အဲ့သည့္ တံတားငယ္ေလးေတြကေန ဘယ္ဖက္ကုိ လမ္းခြဲ သြားရင္ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးႏွစ္ခုက ၿမိဳ႕တံခါးလုိျဖစ္ေနတဲ့ ေက်ာက္တံခါး ဆိုတဲ့ေနရာကုိ ေရာက္တယ္၊ ႀကီးမားတဲ့ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးႏွစ္ခုဟာ တစ္ခ်ိန္ကၿမိဳ႕ တံခါးႀကီးလုိ႕ေဒသခံ သက္ႀကီး ၀ါႀကီးေတြက ဒ႑ာရီ သဖြယ္ေျပာၾကပါတယ္။ 

ေရွးတုံးကၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး တစ္ခုလုိ႕လည္း ဆိုၾကပါတယ္ ။ အဲ့သည္နားက ကုန္းေတြမွာ ေရတြင္းလုိ တြင္းေလးေတြလည္း ေတြ႕ရပါတယ္၊ အဲ့ဒီ့ေနရာကုိ ေက်ာက္နဂါး လုိ႕လည္းေခၚၾကတယ္။ ေက်ာက္နဂါး ဆိုတဲ့ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးေပၚမွာ ဘုရားေလး ရွိတယ္ ။ သူအေပၚကုိ ကုတ္ကပ္တက္ရတယ္ ။ 

ဘုရား အုတ္ခုံမွာ ေက်ာက္နဂါးသိုက္ လုိ႕ေရးထားတာေတြ႕တယ္။ ေက်ာက္နဂါးဘုရား ရဲ႕ေအာက္ကေခ်ာင္း ၀ဲျပင္ေပၚမွာ တစ္ခါက သုိက္ဆရာေတြ သုိက္လာတူးဖူးတယ္၊ မိုးႀကိဳးပစ္ခံရတယ္၊ ငန္းေျမြေတြ အလုိက္ခံရတယ္ ဆိုတယ္။ အခုထိလည္း ငန္းေျမြေတြ အရမ္းေပါတဲ့ေနရာျဖစ္တယ္။ သူတို႕က အဲ့သည့္ေက်ာက္နဂါးနားကေခ်ာင္းမွာ ေရႊေျမာတိုက္ၾကတယ္။ 

အဲ့သည့္ေခ်ာင္းက အရင္က အေတာ္က်ယ္ခဲ့မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္လုိ ကမ္းပါးဆင့္ႀကီးေတြ ရွိ တယ္၊ အခုေတာ့ အေတာ္ေကာေနပါၿပီ၊ သူတို႕ကေခ်ာင္းကုိ ပိတ္ၿပီးေျမာတိုက္တယ္။ ေခ်ာင္းအနက္ေပ ၃၀ ေလာက္အကြာမွာေတာ့ ေက်ာက္ဖ်ာႀကီး ခံေနၿပီး ဆက္တူးလုိ႕ မရေတာ့ဘဲ အေနအထားကုိ ႀကံဳၿပီး သူတို႕ အဲ့သည့္ေနရာက အရႈံးႀကီး ရႈံးခဲ့ရပါတယ္ ။ 

အဲ့သည့္ေက်ာက္ဖ်ာႀကီးကုိ မျမင္ရခင္ အေပၚမွာ ၅ေပေလာက္ ထူတဲ့႕ သဲျဖဴေၾကာကုိေတြ႕ရပါတယ္။ အဲ့ သည့္ သဲျဖဴေၾကာကုိ ေရနဲ႕ထိုးၿပီး သူတို႕ေျမာတိုက္ပါတယ္ ။ အဲ့သည့္အခ်ိန္မွာ သဲျဖဴေၾကာထဲမွာ ၿဖဴျဖဴလုံးလုံးႀကီးတစ္ခုေပၚလာပါတယ္ ။ အစကေတာ့ အဲ့သည့္ျဖဴျဖဴ လုံးလုံးႀကီးကုိ ဘာဥၿကီးလည္းေပါ့ ၊ေနာက္ေျပးေကာက္ၾကည့္ေတာ့မွ အိုးတစ္လုံးျဖစ္ေနပါတယ္။ 

ေရႊအိုး မွတ္လုိ႕အထဲကုိ အရည္ေဖ်ာ္လုိက္ေတာ့ အမဲေရာင္ျပာေတြ ထြက္လာပါတယ္၊ အထဲမွာ တစ္ၿခားဘာမွ မပါပါဘူး။ ေရႊတူးတဲ့လူေတြ အေနနဲ႕ေရႊက လြဲရင္ဘာမွ မမက္က်ပါဘူး ။ သမိုင္းေတြေရွးေဟာင္းေတြလည္းမသိပါဘူး ။ ဒီအိုးေလးကုိလည္းဘယ္သူမွမမက္ ဂရုမစုိက္က်ပါဘူး ။ က်ေနာ့ကုိ ဆက္တဲ့သူနဲ႕ သူ႕ ညီေလး တေယာက္သာ ထူးဆန္းတယ္ ထင္လုိ႕သိမ္းထားတယ္ ဆိုပါတယ္ ။

ထူးဆန္းတယ္ထင္တာက အိုးရဲ႕ အသားပါ ၊ေျမသားလည္း မဟုတ္ မႈန္႕ညက္ျဖဴေဖြးေနတဲ့ အသားနဲ႕လုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အုိးကုိ စေတြ႕ခါစက အသားကေရထဲမွာ ေပ်ာ့သလုိလုိျဖစ္ၿပီး ကုန္းေပၚေရာက္တဲ့အခါ မာသြားတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒါနဲ႕ သူလည္း သည္အုိးေလးကုိ ဘာမွန္းမသိ သိမ္းထားလုိက္ပါတယ္တဲ့ ။ 

သူတို႕လည္းေနာက္ပုိင္း တျခားေနရာကုိ ေရႊ႕ေျပာင္း တူးခဲ့ပါတယ္ ။ သည္အုိးေလးက သူ႕ကုိ ကံေကာင္းေစ တယ္လုိ႕ထင္လုိ႕ သိမ္းထားခဲ့ပါတယ္တဲ့။ ေနာက္ပုိင္း ေကအင္ယူတပ္မဟာ ၁/၃၊၅ ဘက္ေတြမွာေရႊတူးခဲ့ပါတယ္ ။ အခုေတာ့ အိမ္ေထာင္က်လုိ႕ ကရင္ျပည္နယ္ကၿမိဳ႕ေလး တစ္ၿမိဳ႕မွာ အေျခခ်ေနၿပီဆိုပါတယ္။

သူ႕စီက အိုးပုံေလးေတြပုိ႕လုိက္ပါတယ္ ။ အတိုင္းအတာေလးေတြလည္း ပါပါတယ္ ။ သုေတသီေတြေလ့လာႏုိင္ေအာင္လည္း က်ေနာ္တင္ျပထားပါတယ္ ။ အုိးပုံေလးေတြကုိ က်ေနာ္စီမွာရွိတဲ့ ဆရာႀကီးေတြေရးထားတဲ့ေရွးေဟာင္းပညာရွင္ေတြ သုေတသီေတြေရးထားတဲ့ ပ်ဴ အရုိးအုိး ပုံေတြထဲမွာ ရွာၾကည့္ေတာ့ မေတြ႕ ပါဘူး ၊ေတာင္ငူေခတ္၊ ဟံသာ၀တီေခတ္ အိုးေတြနဲ႕လည္း ဒီဇုိင္းမတူပါဘူး ။ 

ပ်ဴထက္မ်ား ေစာမလား ပညာရွင္ေတြ သုေတသီေတြ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားၾကဖို႕ပါ။ ဆရာႀကီးေဒါက္တာ သန္းထြန္း ရဲ႕၁၉၉၆ ဇူလုိင္လ ကလွ်ာ မ၈ၢဇင္းမွာ ေရးခဲ့တဲ့ျမန္မာ႔ အုိးဒီဇုိင္း သမိုင္းေဆာင္းပါးမွာ ပဒတ္လႈိင္ဂူ (ျပဒါးလင္းဂူ) မွာေတြ႕တဲ့ အိုးကြဲ ဆိုရင္လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ တစ္ေသာင္း တစ္ေထာင္ေလာက္က အသုံးျပဳတဲ့ အိုးကြဲလုိ႕ေတာင္ေျပာႏုိင္စရာရွိပါတယ္လုိ႕ေရးခဲ့ဘူးပါတယ္။ 

ၿပဒါးလင္းဂူ ကုိ က်ေနာ္ တပ္စုမႈး ဘ၀ ၁၉၈၆ ကင္းတားဆည္ လုံၿခံဳေရး အျပင္စည္း တာ၀န္က် စဥ္ကခဏခဏေရာက္ဖူးပါတယ္ ။ အဲ့သည့္အခ်ိန္က လူသူ အေရာက္အေပါက္ နည္းၿပီး တရားက်င့္တဲ့ ရဟန္းသူေတာ္စင္ေတြသာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ေသာက္ေရ အခက္အခဲ ၿဖစ္လြန္းလုိ႕ဂူေပါက္၀မွာ က်ေနာ္တို႕ေျမေရအုိးေတြ ကင္းတားေစ်းထဲက၀ယ္ ရဲေဘာ္ေတြနဲ႕တစ္ကူး တစ္ကသယ္ၿပီး ထားေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။

အဲ့သည့္ဖက္ေရာက္တိုင္းလည္း ေအာက္ဖက္ေရထြက္ကေန ေရသယ္လုိ႕ ကုသုိလ္ျပဳေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။ အဲ့သည့္တုံးကေတာ့ က်ေနာ္တို႕လည္း ေရႊတူးတဲ့ သူေတြက ေရႊဘဲ အဓိကျဖစ္သလုိက်ေနာ္တို႕စစ္သားေတြကလည္းလုံၿခံဳေရးဘဲ အဓိကျဖစ္တာေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္းေတြ သမိုင္းေတြ မသိပါဘူး။ 

ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆို၇ရင္ ထိမ္းသိမ္းရေကာင္းမွန္းလည္း မသိပါဘူး။ ၿပဒါးလင္းဂူထဲမွာေတာင္ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္လုိက္ပါေသးတယ္။ ေနာက္ပုိင္း တပ္ကထြက္မွ သည္လုိ ဂူထဲမွာ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ရင္ ထြက္လာတဲ့ မီးခုိးေတြက ဂူ၀ နံရံမွာ ေရးထားတဲ့ေက်ာက္ေခတ္ ပန္းခ်ီေတြကုိ ထိခုိက္ႏုိင္တယ္ဆိုတာ သိရတာပါ။

တစ္ကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႕ တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြ၊ စစ္သည္ေတြကုိလည္း ေရွးေသာင္း သုေတသနပညာရပ္ သင္ေပးသင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ဆို ေရႊလီခ်ိဳင့္၀ွမ္းခြင္မွာ တပ္စုမႈး၊ တပ္ခြဲမႈး ဘ၀ေတြနဲ႕ အၾကာႀကီး လွည့္ပတ္သြားလာခဲ့ရပါတယ္ ။ အဲ့သည့္တုံးက ဗကပ ေကအိုင္ေအ ပေလာင္ေတြ နဲ႕ေျပးတမ္းလုိက္တမ္းေနာင္ဂ်ိန္ခ်ခန္းေတြ ကစားခဲ့ရတာေပါ့။ ေတာႀကိဳအုံၾကားမွာ တပ္စုတစ္စုနဲ႕ျခံဳခုိျဖတ္တိုက္ဖို႕သြားရင္းဘုရားပ်က္ အႀကီးႀကီးေတြ ေတြ႕ခဲ့ရတာေတြ၊ သီရိဓမၼာမင္းႀကီး တည္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ ေရွးဘုရားႀကီးေတြရုပ္ထု အက်ိဳးအပဲ့ေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕ခဲ့ရတာပါ။ 

ေနာက္ဆုံး တိုက္ကင္းလွည့္ရင္းေတာင္ ခဏထိုင္နားတဲ့ ကုန္းမို႕မို႕ေလးမွာ ထိုင္ေတာ့ တင္ပါးေအာက္ခုိးလုိး ခုလုနဲ႕ျဖစ္ေတာ့ ဘက္နက္နဲ႕တူးၾကည့္ေတာ့ ရုပ္ပြားေတာ္ ဥာဏ္ေတာ္ ၁ေတာင္ေလာက္ ေတြ႕တဲ့ အေၾကာင္း ၊ေရဘူးထဲက ေရနဲ႕ေရေဆး သပါယ္ၿပီး နီးရာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာတင္လႈ ပူေဇာ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေရးခဲ့ဘူးပါတယ္။ 

ေနာက္ဆုံး ေဖ့ဘုတ္ဆယ္လီႀကီး ကုိရဲေက်ာ္သူရတို႕ တပ္ ၿခံုခုိတိုက္ခံရၿပီး ၁၃ေယာက္လားမသိ က်ကုန္တဲ့ပြဲမွာ က်ေနာ္တို႕ စစ္ကူေပး ကယ္ထုတ္ခဲ့ရတဲ့ နံမည္ႀကီး ထားခ်က္ဘုရား ဆိုလည္း ဘုရား အေလာင္း (၄) ဘ၀ တိုင္တိုင္ က်င္လည္ခဲ့ရာေတာင္ ကုန္းျဖစ္ပါတယ္၊ ထားခ်က္ဘုရား ရဲ ႕မူလ ဒါယကာ အာေသာက မင္းႀကီးဘဲျဖစ္ၿပီး ေရွးေဟာင္း အုတ္ခ်ပ္အႀကီးႀကီးေတြနဲ႕ေက်ာက္စာ အက်ိဳးအပဲ့ေတြ ရွိပါတယ္ ။ 

တပ္က ထြက္ၿပီး ခလ၇ ၉၅ ကေနာင္ေတာ္ ညီေတာ္ေတြျပန္ဆုံၾကတဲ့ ၁၉၉၈ ေလာက္မွာအဲ့သည့္အခ်ိန္ကပေလာင္ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူေနၿပီဆိုေတာ့ ညီအကုိေတြ ဖိုး၀ီွး ကားတစီးနဲ႕ေဆြမ်ိဳးသားျခင္းေတြလုိ ခ်စ္ ခင္ခဲ့ရတဲ့ အဲ့သည္ေဒသကုိျပန္သြားလည္ၾကဖို႕တိုင္ပင္မိေသးတယ္။ ပေလယင္ဖက္ကုိ တာ၀န္ယူေပးမဲ့သူလည္းရွိသမို႕ေပါ့ေလ။

အခုေတာ့ အဲ့သည့္အခ်ိန္ထက္ ေတာင္ဆိုးေနေတာ့ သည္တသက္ ေရႊလီခ်ိဳင့္၀ွမ္းခြင္ကုိ ၿပန္ေရာက္ႏုိင္ ဖို႕ေတာ့ မေျမာ္လင့္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး ။ ငယ္ငယ္တုံးက စစ္သားဘ၀ေရာက္တဲ့အခ်ိန္က သမိုင္း ဗဟုသုတေရွးေဟာင္းဗဟုသုတႏုံနဲခဲ့မိတာကုိဘဲ ၀မ္းနည္းမိပါတယ္။ ၿဖစ္ႏုိင္ရင္ က်ေနာ္တို႕ တပ္မေတာ္သားေတြကုိ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးတဲ့ ပညာရပ္ေတြမွာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာကုိပါ ထည့္သြင္းသင္ၾကားေပးဖို႕တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ တင္ျပလုိပါတယ္။

ဒါမွ တပ္မေတာ္သားေတြ သြားရင္းလာရင္း သမိုင္း အေထာက္အထားေတြ ထိမ္းသိမ္းႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး သမိုင္းလိမ္ေတြကုိ ေခ်ဖ်က္နုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ၿမန္မာက စဥ္႕အုိးျခမ္းေတြ ထိုင္းကသိမ္းက်ံဴး၀ယ္.ယူၿပီး ထိုင္းမွာ ထြန္း ကားခဲ့တဲ့ စဥ့္သမိုင္းေတြနဲ႕လုပ္စားေနတာ ဆရာစ်ာန္သစ္ေအာင္ ရဲ႕ စာမ်က္ႏွာမွာ ထင္ပါရဲ႕ဖတ္ခဲ့ရဘူးပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ ခဏခဏ ေရးခဲ့ဘူးပါတယ္။ တန္ဖိုးသိမွ တန္ဖိုးရွိမွာပါ တန္ဖိုး သိေအာင္ဆိုတာလည္း ေလ့လာမွ သင္ယူမွျဖစ္မွာပါ။

အခုေဖ့ဘုတ္ ညီေလး ရထားတဲ့ အုိးဆိုတာလည္း ေသးေသးေလးပါ။ အိုးတစ္လုံး အေနနဲ႕တန္ဖိုးမရွိပါဘူး၊တစ္ခ်ိဳ႕ေရွးေဟာင္းပစၥည္း စုေဆာင္းသူ တစ္ခ်ိဳ႕ဆီမွာလည္း ပ်ဴအရုိးအုိးေတြ ၀ယ္လုိ႕ရတယ္ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သည္ေဒသရဲ႕တန္ဖိုးနဲ႕တြက္ရင္ေတာ့ တန္ဖိုးရွိမယ္လုိ႕ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဆရာ တမၼ၀တီ ဦး၀င္းေမာင္ ရဲ႕ဆရာႀကီး ဦးေမာင္ေမာင္တင္ ရဲ႕ေမြးေန႕အမွတ္တရ စာတမ္း စာအုပ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္း ရွိျမစ္၀ွမ္း အသီးသီး တို႕၏ ယဥ္ေက်းမႈေဒသမ်ား ဆိုတဲ့ စာတမ္း ပါပါတယ္။

ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္း၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၀ွမ္း ၊မူးျမစ္၀ွမ္း ၊စမုံျမစ္၀ွမ္း ၿမစ္ငယ္ျမစ္၀ွမ္း ၊ျမစ္သာျမစ္၀ွမ္း၊ ကစၧပနဒီျမစ္၀ွမ္း၊ အင္းေလး ဘီလူးေခ်ာင္းျမစ္၀ွမ္း၊ သံလြင္ျမစ္၀ွမ္း၊ တို႕နဲ႕ အတူ စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္းေဒသ ကုိလည္း ဆရာႀကီးက ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

ဆရာႀကီးက ေၾကးေခတ္ သံေခတ္ ထြန္းကားရာ ေဒသေရွးေဟာင္း မြန္ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားရာေဒသ လုိ႕ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ တစ္ေလ်ာက္လုံးလည္း သည္လုိ သိခဲ့ရပါတယ္။ တေလာက မထင္မွတ္ဘဲ ေက်ာက္ လက္နက္ေတြ ေတြ႕လုိ႕ ေရွးေဟာင္းက သူငယ္ခ်င္းကေခၚလုိ႕၊ ပညာရွင္ေတြ နဲ႕ အတူ က်ေနာ္တို႕ သြား ခဲ့ေၾကာင္း ၊ေရွးေဟာင္းက ေက်ာက္ေခတ္ အထူးပညာရွင္ေတြက ပဏာမ အတည္ျပဳထားေၾကာင္း ထပ္ၿပီးတူးတာ ဆြတာကအစ ေလ့လာၾကဦးမယ္ျဖစ္ေၾကာင္း က်ေနာ္ေရးသားတင္ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

အခုက်ေနာ္တို႕ေက်ာက္ေခတ္ နဲ႕ဆက္စပ္ၿပီး ပ်ဴေခတ္ပါ သည္ေနရာမွာ ထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း အေထာက္ အထားေတြ ေတြ႕ေနပါၿပီ၊ သည္အုိးေလးရတဲ့ ညီေလး မေျပာခင္ ေရႊက်င္မွာကထဲက သည္သတင္းရပါ တယ္ ၊ေရႊ အႀကီးအက်ယ္ တူးခဲ့တဲ့ လူတေယာက္က သူေရႊတူးတုံးက ကုလားဘုရား နတ္ရုပ္ အက်ိဳး အပဲ့ေတြေတြ႕ဖူးေၾကာင္း သူတို႕လည္း ဘာမွန္း မသိေတာ့သည္လုိဘဲ ပုံထားလုိက္ေၾကာင္းေျပာပါတယ္။

အဲ့သည့္ေနရာကုိေမးေတာ့ သူကေျပာျပပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕က ပုံသ႑န္ကုိ ေသျခာေမးတဲ့ အခါမွာေတာ့ပ်ဴေခတ္က ဗိသႏုိးနတ္ရုပ္ နဲ႕တူတာေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ၿခား စိတ္၀င္စားစရာ လႈိင္ဂူ တစ္ခု အေၾကာင္းလည္း သူေျပာပါတယ္ ။ က်ေနာ္နဲ႕အုိးပုိင္ရွင္ ညီေလး ခ်က္ေဘာက္က စကားေျပာတဲ့အခါ သည္နတ္ရုပ္ အေၾကာင္းေျပာမိပါတယ္။

သည္အခါ သူလည္းေတြ႕ဘူးေၾကာင္း အဲ့သည့္ေနရာမွာလည္း ေရႊတူးဘူးေၾကာင္း သူတို႕လည္း သည္လုိေတာႀကီး မ်က္မည္းထဲ ဘာေၾကာင့္ ကုလားဘုရားနတ္ရုပ္ေတြ ေရာက္ေနသလည္း စဥ္းစားမရခဲ့ၾကာင္း အခုမွ ပ်ဴ နတ္ရုပ္ေတြလုိ႕သိရေၾကာင္းေျပာပါတယ္။ ေနာက္သူက စိတ္၀င္စားစရာတစ္ခုေျပာပါတယ္။ 

အဲ့သည့္နားမွာ ကုလား မရွိဘဲ ကုလားသင္းခ်ိဳင္း ဆိုတာရွိေနေၾကာင္း၊ သူတို႕ေရႊတူးတုံးက အရုိးေတြေတာင္ေတြ႕ေၾကာင္း တစ္ခ်ိဳ႕က အရုိးေတြဆို အင္ၾကင္းေက်ာက္လုိ႔ေတာင္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေရႊသမား ကေတာ့လပ္ကီး မေကာင္းမွာ စုိးလုိ႕လႊင့္ပစ္ၾကေၾကာင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕ အရုိးေတြဆို က်ေနာ္တို႕ထက္ေတာင္ အဆစ္အျမစ္ႀကီးတယ္ ထင္ရေၾကာင္းေျပာပါတယ္ ။ က်ေနာ္ တုန္လႈပ္သြားပါတယ္။ ဒါလည္း ပ်ဴသခ်ိဳင္းရာမ်ားလား ဆိုၿပီးေတာ့ေပါ့။

ဒါနဲ႕က်ေနာ့ဆီမွာရွိတဲ့ ေရႊက်င္ေဒသက တစ္လက္မ တစ္မိုင္စေကး စစ္သုံးေျမပုံ ၄ ခ်ပ္ကုိ ကြန္ျပဴတာထဲမွာဆက္စပ္ၾကည့္လုိက္ပါတယ္။ တပ္ထဲမွာတုံးကလုိဘဲ ကြန္တိုတကြက္ျခင္း အလုိက္ ရွာလုိက္ပါတယ္။ ေရႊက်င္ က ေရႊတူးသမားႀကီးေျပာတဲ့ေနရာေရာ၊ အိုးပိုင္ ရွင္ညီေလးေျပာတဲ့ေနရာေတြေရာ ေၿမပုံေပၚမွာေတြ႕ပါ တယ္၊ မင္းကြာ သည္ေလာက္ GPS ေတြ googlemap ေတြ ဖုန္းထဲမွာၾကည့္လုိ႕ရေနတဲ့ဟာကုိ အပင္ပန္း ခံၿပီးမ်ား စစ္သုံးေျမပုံ အေဟာင္းႀကီး တစ္ပင္တစ္ပန္း ရွာၾကည့္ေနရေသးတယ္ေျပာၾကမွာပါ။

ဒါေပမဲ့ စစ္သုံးေျမပုံ ဆိုတာ ဟုိးအရင္1896-1906 အဂၤလိပ္ေခတ္ကထဲက ၿပဳစုထားတဲ့ေျမပုံပါ၊ အခုေခတ္ေျမျပင္ေပၚမွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့တဲ့ ဘုရားေစတီေတြ ေတာင္ေတြ ေတာေတြ အင္းအုိင္ေတြက အစေတြ႕ႏုိင္ ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္က်ေနာ္ဟာ ေဒသတစ္ခုကုိ ေလ့လာရင္ GPS ေတြ Google Map ေတြ အျပင္ စစ္သုံးေျမ ပုံေတြကုိ အားကုိးမိတာပါ။ ၿမန္မာတျပည္လုံးက စစ္သုံးေျမပုံေတြ က်ေနာ့ ကြန္ျပဴတာထဲမွာ ရွိပါ တယ္။ 

တစ္ဆက္ တစ္စပ္ထဲ ေရႊက်င္နယ္မွာ ထင္ရွားခဲ့တဲ့ ဖိုးပိုက္ဆံ အေၾကာင္းကုိ က်ေနာ္စာေရးခဲ့တဲ့ အခါမွာ ကရင္ျပည္နယ္က မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေအာင္ထြန္း နဲ႕ မိတ္ေဆြတစ္ခ်ိဳ႕ က က်ေနာ္မသိတဲ့ ဖိုးပိုက္ဆံ သာ သနာျပဳသြားတဲ့ သက္ကယ္ေတာင္ နဲ႕ေလခၽြန္ေတာင္ ပုံကုိေျမပုံေပၚ တင္ၿပီး ပို႕ေပးလာပါတယ္ ။ (သူလည္းက်ေနာ့လုိ စစ္သားေဟာင္းပါ) ေနာက္ၿပီး အဲ့သည့္ေနရာဟာ မိုးထိ မိုးမိလုိ ေရႊေၾကာႀကီး ရွိတဲ့ မူလ သုိက္၊ဖုိးပိုက္ဆံ က ေရႊေၾကာႀကီးေပၚ တက္ထိုင္သြားတာဘဲလုိ႕ေျပာလာပါတယ္။ 

ေရႊကုိ က်ေနာ္ တပ္ကထြက္တုံးက တူးခဲ့ဘူးပါတယ္။ ေရႊက တန္ဖိုး ရွိပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ အခုေတာ့ေရႊထက္သမိုင္းက ပုိတန္ဖိုးရွိတယ္ျမင္လာပါတယ္ ။ မိတ္ေဆြေတြကေျပာၾကတယ္ ေရႊတူးမလား ကူညီမယ္တဲ့ အခုေတာ့ ေ၇ႊတူးဖို႕ထက္ ေရႊပုတီး ေ၇ႊလက္ေကာက္ ေရႊရုပ္ထုေတြ နဲ႕ေရႊႏုိင္ငံႀကီး တစ္ခုကုိေရႊေတာင္ႀကီးနားမွာ ထူေထာင္သြားမယ္ လုိ႕ယူဆရတဲ့ ေရႊကုိခ်စ္တဲ့ ပ်ဴေတြ ရဲ႕စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း ယဥ္ေက်းမႈကုိဘဲ စိတ္ ၀င္စားေနမိပါတယ္။

မိုးကုန္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႕ ေရႊက်င္မွာျပန္ဆုံၾကဦးမွာပါ။ ေၿမပုံေတြေနရာေတြေတာ့ သူငယ္ခ်င္းေရွးေဟာင္းညႊန္မႈးႀကီးဆီ တင္ျပၿပီးပါၿပီ။ အျပင္ကုိေတာ့ မတင္ျပႏုိင္ေသးပါဘုူး။ အုိးပိုင္ရွင္ ညီေလးေျပာတဲ့ေက်ာက္ နဂါး ကုိေတာ့ ေရႊက်င္ေဒသ ေရႊတူးေဖာ္ေရး အေျခအေနကုိ နိုင္ငံတစ္ကာ NGO တစ္ခုက ၿပဳစုေပးထားတဲ့စာတမ္းမွာေတြ႕ရတဲ့ေျမပုံေလးနဲ႕တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အဲ့သည္မွာေသျခာၾကည့္ရင္ေက်ာက္နဂါး ဆိုတာေတြ႕မွာပါ ။သည္စစ္ေတာင္းျမစ္၀ွမ္း.ယဥ္ေက်းမႈ ရွာပုံေတာ္ကေန ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း ရဲ႕ ပ်ဳေတြ ဘယ္ေရာက္ကုန္သလည္း စာအုပ္ကုိျဖည့္စြက္ေပးႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။

 ေနာက္ ကရင္ေတြ၊ မြန္ေတြ ရဲ႕ေရွးက်တဲ့ သမိုင္းကုိလည္း ပိုၿပီးျပည့္ျပည့္ စုံစုံျဖစ္လာမယ္ လုိ႕ယုံၾကည္ပါ တယ္ ။

ဇတ္ရွိန္ေတာ့တက္ေနပါၿပီ----------။
ခင္ေမာင္သန္႕
၅-၆-၂၀၁၇


လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၅ ႏွစ္ ကထဲက ဗုဒၵဘာသာ၀င္မ်ားကုိ မီးေမာင္း ထိုးျပခဲ့ေသာ ကရင္ သူေတာ္ စင္ ဘုိးပိုက္ဆံ

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္ေလာက္က ေရႊက်င္ၿမိဳ႕မွာ ေက်ာက္ေခတ္ လက္နက္ေတြ သြားရွာခဲ့ပုံေတာ့ က်ေနာ္ေရးသားတင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊက်င္ကုိ ေရာက္ေတာ့ က်ေနာ္ ဖတ္ဖူး မွတ္ဘူး ခဲ့တဲ့ ကရင္ သူေတာ္စင္ႀကီးဘုိးပိုက္ဆံ အေၾကာင္း ေမးမိပါတယ္။ ၀မ္းနည္းဖို႕ေကာင္းတာက က်ေနာ္တို႕အ၇ြယ္ လူလတ္ပုိင္းေတြ က အစ ဘုိးပုိက္ဆံ ဘာလည္း ဘယ္သူလည္း မသိေတာ့ပါဘူး။

ဟုိးအေ၀းက ေတာင္ႀကီးကုိ လက္ညိွး ထိုးျပၿပီး အဲ့သည့္ ဗုိက္ႀကီးသည္မ ေတာင္ေပၚမွာ ဘုိးပိုက္ဆံ တည္ခဲ့တဲ့ ဘုရားရွိတယ္ေျပာတာဘဲ ၊ က်ေနာ္တို႕ေတာ့ မေရာက္ဖူးဘူးလုိ႕ ဆိုပါတယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ား လူငယ္ေတြ ကေတာ့ မသိေတာ့ပါဘူး ၊ၾကားေတာ့ၾကားဘူးတယ္ ဘဲ ၀ုိးတ၀ါး ဆိုၾကပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ ဘုိးပုိက္ဆံ ဟာ က်ေနာ္တို႕ ဗုဒၵဘာသာ သာသနာ့ သမိုင္းမွာ ထင္၇ွားခဲ့တဲ့ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏ ၱီ (၁၈၆၇-၁၉၄၉) နဲ႕ အတူ ေခတ္ၿပိဳင္ ထင္ရွားခဲ့တဲ့၊ ရေသ့ႀကီးလုိဘဲ လူသာမန္ေတြ လုပ္ႏုိင္ခဲတဲ့ အလႈအတန္းေတြျပဳလုပ္ခဲ့သူပါ ၊ေမ့ျပစ္ဖို႕ေကာင္းတဲ့သူေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕ေမ့သြားၾကပါၿပီ။

ဒါေပမဲ့ တစ္ခု အားတက္ရတာက က်ေနာ္တို႕အဖြဲ႕မွာ ဦးေဆာင္ပါ၀င္လာတဲ့ သမိုင္းသုေတသီ ဆရာႀကီးေဒါက္တာျမေသာင္း (စာေရးဆရာ -ေသာင္းေကတု) က က်ေနာ့စီမွာ ဘုိးပိုက္ဆံပုံ ရွိတယ္၊ က်ေနာ္ေပးမယ္ လုိ႕ေျပာပါတယ္။ ေက်ာက္ေခတ္ လက္နက္ ကိစၥနဲ႕အလုပ္မ်ားေနလုိ႕ ဖိုးပုိက္ဆံ အေၾကာင္း ဆရာႀကီးနဲ႕ မဆက္ျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ေရႊက်င္ၿမိဳ႕မွာ ကိစၥေတြၿပီးေတာ့ အသီးသီးလမ္းခြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ က်ေနာ္နဲ႕ က်ေနာ့သူငယ္ခ်င္း ကေတာ့ လာတုံးက လမ္းေဟာင္းက လာတယ္၊ျပန္ရင္ အျမန္လမ္းကျပန္ၾကရေအာင္ ဆိုၿပီးေညာင္ေလးပင္ၿမိဳကေန အျမန္လမ္းကုိတက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

အဲ့သည့္လမ္းက အျမန္လမ္း မိုင္တိုင္ ၈၇ ေလာက္ကုိ ေရာက္ပါတယ္။ လမ္းတ၀က္ မွာေတာ့ဖဒုိၿမိဳ႕ကႀကိဳဆိုပါ၏ ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲ ၀င္လာေတာ့ လမ္းနံမည္ေတြ ကုိ ဖိုးပုိက္ဆံ (၁)လမ္း၊ (၂) လမ္း စသည္ျဖင့္ အမည္ေပးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ က်ေနာ့အဖို႕ေတာ့ ေရငတ္တုံး ေရတြင္းထဲ က်ရသလုိပါဘဲ။ 

ၿမိဳ႕လယ္ေရာက္ေတာ့ ခရိယာန္ ဘုရားေက်ာင္းလုိလုိ၊ ဗုဒၵဘာသာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းႀကီးလုိ ၀င္းႀကီးတစ္ခုကုိလမ္းေဘးမွာေတြ႕လုိ႕ သူငယ္ခ်င္းကုိ ကားခဏ ရပ္ခုိင္းရပါတယ္။ ကားေပၚက ဆင္းၿပီး အနားက ဆိုင္ ကယ္ တကၠဆီ သမားေတြကုိ ဒါ ဘုိးပုိက္ဆံေက်ာင္းလား ဆိုေတာ့ ဟုတ္တယ္တဲ့ ။ 

ဒါနဲ႕ေက်ာင္းထဲ ၀င္မလုိ႕ၾကည့္ေတာ့ တံခါး ပိတ္ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ အထဲမွာေတာ့ ဘုံျမင့္ေဆာင္ တစ္ခုနဲ႕  ရုပ္တု တစ္ခုကုိလွမ္းျမင္ရပါတယ္ ။ ဘုိးပုိက္ဆံ ရုပ္ထုဘဲ ထင္ပါတယ္။ ေမွာင္ခါနီးေနေတာ့ ဘုိးပုိက္ဆံေက်ာင္းကုိ အျပင္ကဘဲ ဓါတ္ပုံရုိက္ခဲ့ ရပါေတာ့တယ္၊ (အဲ့သည့္ ဓါတ္ပုံေတြလည္း မင္မိုရီစတစ္ ပိုး ကုိက္ေနလုိ႕ မတင္ျပႏုိင္ေသးတာ ခြင့္လႊတ္ပါ) 

ကရင္ ေမတၱာျဗဟၼစုိရ္ အသင္းေတာ္ ဆိုလား ဆိုင္းဘုတ္တင္ထားတာ သိပ္မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ေခါက္မွ ေသခ်ာ ၀င္ေလ့လာၿပီးမွ ေရးေတာ့မယ္လုိ႕ေတြးထားၿပီး ျပန္ထြက္လာခဲ့ပါတယ္၊ ဖိုးပုိက္ဆံ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ဖဒုိၿမိဳ႕က အထြက္ သိပ္မၾကာခင္မွာဘဲ အျမန္လမ္းေပၚေရာက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ဘုိးပုိက္ဆံ ကုိ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၁၅ မွာ ကရင္ျပည္နယ္ ၊ ဖာပြန္ေတာင္တန္းေပၚက နာခုိခီး ရြာမွာေမြးခဲ့ပါတယ္၊ အဖ ေစာေရႊရင္ေအး နဲ႕ အမိ ေနာ္နယုိေစး တို႕ ကေမြးတဲ့ ေမြးခ်င္း ၅ေယာက္ အနက္ က တတိယေျမာက္သားပါ။ ငယ္အမည္က ေစာဆာဖိုး၀ါး ပါ ၊ဘုိးပုိက္ဆံ က ေမြးလာတဲ့ အခ်ိန္ကထဲက တစ္ၿခားေတာင္ေပၚ ကရင္ေတြ လုိ ခႏၵာကုိယ္ က ေတာင့္ေတာင့္ တင္းတင္း သန္မာမႈ မရွိဘဲ ေသးေသး သြယ္သြယ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေျပာင္းေျပာင္း ၿဖစ္ပါတယ္။

 ေနတာ ထိုင္တာ ကလည္းႏႈးညံ႔ သိမ္ေမြ႕ ပါတယ္ ။ အရြယ္ေလးရလာေတာ့ စား၀တ္ေနေရး အတြက္ ဆင္ပုိင္ရွင္ (သစ္ေခါင္း) ေစာသက္ေပါ  ရဲ႕ဆင္တဲမွာ ထမင္းခ်က္ ၀င္လုပ္ပါတယ္ ၊ တစ္ေန႕ေတာ့ တစ္ၿခား သူေတြ နဲ႕ေတာထဲ လုိက္သြားရင္း ေတာထဲက အေလ့က်ေပါက္ေနတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကုိ ခူးပါတယ္။ အဲ့သည္လုိ ခူးေနတုံး မလွမ္းမကမ္းမွာ ဆင္ျဖဴတစ္ေကာင္ကုိလွမ္းျမင္မိပါတယ္။

တစ္ၿခားလူေတြကုိ ေခၚျပေပမယ္႔ ဘယ္သူမွ ဆင္ျဖဴကုိ မျမင္ရပါဘူး။ ဖိုးပိုက္ဆံ တစ္ယာက္ထဲ သာျမင္ေန ရပါတယ္။ ခဏေနေတာ့ ဆင္ျဖဴ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဆင္တဲျပန္ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သစ္ေခါင္းေစာသက္ေပါ ကုိ အံၾသစရာ သည္အျဖစ္ကုိေျပာျပ မိပါတယ္။ အလုပ္ရ်င္ေစာသက္ေပါ က ဒါဟာေကာင္းတဲ့ နိမိတ္ဘဲ၊ မင္း အခ်ိန္တန္ရင္ ကရင္ အမ်ိဳးသားေတြ အက်ိဳးနဲ႔ အမ်ားအက်ိဳးကုိ ဦးစီး ဦးေဆာင္ျပဳရမဲ့ နိမိတ္ ဘဲလုိ႕ဆိုပါတယ္။

 သည့္ေနာက္ေတာ့ မိဘမ်ားက ဘုိးပုိက္ဆံကုိ တစ္ရြာထဲက ေနာ္၀ါး (မျဖဴ) ဆိုတဲ့ မိန္းကေလး နဲ႕အိမ္ေထာင္ ခ်ထားေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘုိးပိုက္ဆံရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရး ကံမေကာင္းခဲ့ပါဘူး။ ေနာ္၀ါး နဲ႕လက္ဆက္ၿပီး တစ္ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ သားဦးေလး ေမြးၿပီးခါစမွာဘဲ ေနာ္၀ါး ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ 

ဘုိးပုိက္ဆံဟာ လူ႕ဘ၀ရဲ႕ မၿမဲတဲ့ တရားကုိမ်က္ျမင္ေတြ႕လုိက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ တရာသံေ၀ဂ အေတာ္ ရသြားပါတယ္။ ဒါနဲ ႕မိဘမ်ားထံ သားဦးေလးကုိ အပ္ႏွံၿပီးေတာင္ေပၚကေန ေျမျပန္႕ကုိ ဆင္းလာပါေတာ့ တယ္။ သည္လုိနဲ႕ေရႊက်င္ကုိ ေရာက္လာပါေတာ့တယ္ ။

 ေရႊက်င္က ဗုဒၵဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း တစ္ခုမွာ တည္းခုိေနထိုင္ရင္း ဗုဒၵဘာသာကုိ စိတ္၀င္စားလာပါတယ္။ ေလ့လာလာပါတယ္။ ဗုဒၵ စာေပေတြကုိ သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ မူလ နတ္ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာ ကေန ဗုဒၵဘာသာ၀င္ တစ္ဦး ျဖစ္လာပါတယ္ ။

 ပါရမီ ဓါတ္ခံ ရင့္သန္တဲ့ ဘုိးပိုက္ဆံ ဟာ သတ္သတ္လြတ္ စားတယ္၊ ငါးပါးသီလ ေစာင့္ထိန္းတယ္။  သမထ က်င့္စဥ္ေတြ နဲ႕အဓိဌာန္ ၀င္တယ္။ စိတ္အဆင့္ဆင့္ ၿမင့္တက္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ဘုိးပုိက္ဆံ ဟာ ၁၈၆၆ မွာေတာ့ မူလ အဆင္တန္ဆာ လူ၀တ္ကုိ စြန္႕ပယ္လုိ႕ သူေတာ္စင္ တို႕ရဲ႕ အဆင္တန္ဆာ ၀တ္ျဖဴ စင္ၾကယ္ကုိသာ ေၿပာင္းလဲ ၀တ္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

 ဖိုးပိုက္ဆံ ဟာ ၀တ္ျဖဴစင္ၾကယ္ နဲ႕ ဘဲ ေ၇ႊက်င္ နဲ႕ေက်ာက္ႀကီးၾကားက ေလခၽြန္ေတာင္ နဲ႕သက္ကယ္ေတာင္ ေတြေပၚ ထြက္ၿပီး အဓိဌာန္၀င္ က်င့္စဥ္ေတြ က်င့္ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့သည့္ ကာလက ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အဂၤလိပ္သိမ္းၿပီးစ အေျခအေနပါ ။ တိုင္းျပည္ မတည္မၿငိမ္တဲ့ အခ်ိန္၊ လူဆိုး လူမိုက္ ေတာပုန္း ဒါးျပေတြေပါမ်ားၿပီး ေတာေၾကာင္ေတြ လက္ခေမာင္းခတ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ပါ။ 

အဲ့သည့္ေတာင္ေတြမွာ အေျချပဳၿပီးေတာ့ ဘုိးပုိက္ဆံက လူအျခင္းျခင္း ေမတၱာတရား ပြားမ်ားၾကဖို႕ေဟာေျပာ လႈံေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။ ကရင္ျဗဟၼစုိရ္ အဖြဲ႕ ကုိ တည္ေထာင္လုိက္ပါတယ္။  တစ္ေၿဖးေျဖး ေလခၽြန္ေတာင္နဲ႕ သက္ကယ္ေတာင္ က သူေတာ္စင္ ဘုိးပုိက္ဆံ ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းက ေက်ာ္ေဇာလာပါတယ္။ ကရင္ အမ်ိဳးသားေတြ အမ်ားအျပားလည္း ဘုိးပိုက္ဆံ ကုိ ဆည္းကပ္ လာခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲ့သည့္ ေတာင္မွာ အဓိဌာန္ေစတီတစ္ဆူ တည္ၿပီး ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ကုိ တည္ပါတယ္၊ သည္အခ်ိန္ကထဲက မူလ အမည္ ေစာဆာဖိုး၀ါး ေပ်ာက္ၿပီး ဘုိးပိုက္ဆံ လုိ႕ေက်ာ္ၾကားခဲ့ရပါတယ္၊ (သည္ေနရာမွာ မူလစာေရးသူ-ေမာင္စင္ၾကယ္ ရဲ႕အာေဘာ္ အတိုင္းေရးျပပါရေစ---ထိုသုိ႕ေရႊက်င္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဘုိးပုိက္ဆံ ကုိ အေၾကာင္းျပဳကာ လူသူ အေရာက္အေပါက္ နည္းေသာ ေလခၽြန္ေတာင္ႏွင့္ သက္ကယ္ေတာင္ေပၚတြင္လူသူ တိုးမေပါက္ေအာင္ စည္ကားေနျခင္း အတြက္ ဆန္႕က်င္ဘက္တြင္ ရွိေနေသာ နယ္ခ်ဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စံနစ္အတြက္ လည္းေကာင္း ၊ေရႊက်င္ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ စတင္သေႏၵတည္ အညြန္႔ထြက္ခါစ ခရိယာန္သာသနာျပဳ ဂုိဏ္း အတြက္လည္းေကာင္း စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္စရာျဖစ္လာပါသည္------) 

ေနာက္ဆုံးေတာ့ ၿဗိတိသွ်အစုိးရကုိ ပုန္ကန္ဖို႕ လူစူေနတဲ့သူ ၊ျမန္မာ ကရင္ေတြ ရဲ႕ ဗုဒၵရာဇာ မင္းေလာင္း ဆိုၿပီး နံမည္ထြင္ေနတဲ့ ဘုိးပုိက္ဆံကုိ ေမာ္လၿမိဳင္ အေရးပုိင္ အမိန္႕နဲ႕ ဖမ္းဆီးလုိက္ပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ အခ်ဳပ္ေထာင္မွာ ရုိက္ႏွက္ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္ ။  ေနာက္ေတာ့ အေထာက္အထားမခုိင္လုံလုိ႕ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့.......

၁။ လူစုလူေ၀းႏွင့္ စည္းေ၀းေဟာေျပာျခင္းကုိမျပဳရ၊
၂။ ေငြေၾကးေကာက္ခံျခင္းမျပဳရ လုိ႕ကန္႕သတ္ခဲ့ပါတယ္။

 ေမာ္လၿမိဳင္ အခ်ဳပ္က ထြက္လာေတာ့ ဘုိးပိုက္ဆံ က သက္ကယ္ေတာင္ကုိျပန္လာပါတယ္။ ဘုိးပုိက္ဆံ ရုိက္ႏွက္ ခံရတယ္ၾကားေတာ့ ၾကည္ညိဳသူေတြက မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီး အစုိးရကုိ လက္တုန္႕ျပန္ဖို႕ ဆိုၾကပါ တယ္။ ဘုိးပိုက္ဆံက တားပါတယ္။ ေဒါသကို ခ်ဳပ္တည္းၿပီးု ေမတၱာနဲ႕ေအာင္ႏုိင္ဖို႔ နားခ်ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ဘုိးပိုက္ဆံရင္မွာေတာ့ သူ႕ကုိ မွီခုိဆည္းကပ္ေနတဲ့ တပည့္ သာ၀ကေတြ အတြက္ ပူပင္ေသာကေတြေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။

အေရးပုိင္ရဲ႕ ခံ၀န္ခ်ဳပ္နဲ႕ေနေနရတဲ့ သူ႕ဘ၀၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး အေႏွာက္အယွက္ေတြႀကံဳေနရတဲ့ သူ႕အေျခအေန အတြက္လည္း သူစဥ္းစားေနပါၿပီ။ သည္ သက္ကယ္ေတာင္နဲ႕ေလခၽြန္ေတာင္ေပၚမွာ ေနာက္ဆုံးေနထိုင္ တဲ့ အထိမ္းအမွတ္နဲ႕ ေတာင္ေပၚမွာ ထမင္းေျခာက္ေစတီ လုိ႕ အမည္တြင္တဲ့ ေစတီတစ္ဆူ အဓိဌာန္ျပဳ တည္ ပါတယ္။ ခြန္ႏွစ္ရက္ ခြန္ႏွစ္လီ ထမင္းရည္ေခ်ာင္းစီး အလႈႀကီးေပးပါတယ္၊ သည္ပြဲဟာ ဘုိးပိုက္ဆံ ဗုဒ ၵဘာသာ၀င္ တစ္ယာက္ အျဖစ္နဲ႕ေဆာင္၇ြက္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆုံး ဒါနခန္းပါဘဲ။

၁၈၈၂ မွာၿဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း နဲ႕ေရႊက်င္္ ခရိယာန္သာသနာဂုိဏ္း ရဲ႕တြန္းကန္မႈကုိ ေတာင့္ မခံႏုိင္ေတာ့တဲ့ (မူရင္းစာေရးသူေရးသည့္အတိုင္း) ဘုိးပိုက္ဆံ နဲ႕ေနာက္လုိက္ေတြဟာ ေတာင္ေပၚက ဆင္းလာၿပီး ေ၇ႊက်င္က ခရိယာန္ သာသနာဂုိဏ္း ရဲ႕ အရိပ္ေအာက္ ခုိ၀င္ လုိက္ရပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ၿဗိတိသွ်အာဏာပိုင္ေတြဆီမွာ သူ႕နဲ႕ေနာက္လုိက္ေတြ ေနထိုင္ဖို႕ ေနရာေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ခရိယာန္သာသနာျပဳ အဖြဲ႕၇ဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ေညာင္ေလးပင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ပိန္းဇလုပ္ အေနာက္ဖက္ ခုႏွစ္မိုင္ အကြာ မွာေျမ ဧကေပါင္း ၁၅၀၀၀ ရရွိခဲ့ပါတယ္။

အဂၤလိပ္အစုိးရကလည္း သူ႕ဘာသာကုိ ခုိ၀င္လာတဲ့ ဘုိးပုိက္ဆံ ကုိ လုိလုိ လားလားဘဲ ကူညီခဲ့ပါတယ္၊ အဲ့သည့္ေနရာမွာ ဖိုးပိုက္ဆံ က ဖဒုိပေလာ (ေခၚ) ဖဒုိ၇ြာႀကီး ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ေပၚမွာ ခုိကုိးရာမဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတေနတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားေတြကုိ ဖဒုိရြာ ကုိ ဆင္းလာၾကဖို႕ ၊ ထြန္ယက္ စားေသာက္ၾကဖို႕ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။

 ေသြးခ်င္းတို႕ လာၾက-လာၾက၊ သားခ်င္းတို႕လာၾက -လာၾက ဆိုတဲ့ ဘုိးပိုက္ဆံ ရဲ႕ ဖိတ္ေခၚသံဟာ ကရင္ျပည္နယ္ ဖာပြန္ေတာင္တန္းေဒသမွာ ပ်ံလြင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုိးပုိက္ဆံ ဘာသာေျပာင္းတယ္ လုိ႕ေက်ညာခဲ့ေပမဲ့ ခရိယာန္သာသနာ အာဏာပုိင္ေတြက အျပည့္အ၀ ယုံၾကည္မႈမရွိသးပါဘူး။

 ဒါေၾကာင့္ ၁၈၈၉ မွာ ဘုိးပုိက္ဆံ ကုိ ႏွစ္ျခင္း မဂၤလာျပဳေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၇ မွာေတာ့ ႏွစ္ျခင္းသာသနာျပဳ အဖြဲ႕က ဆရာတစ္ဦးက ဖဒုိက လယ္သမားေတြ အတြက္ လယ္ထြန္စက္ေတြ ႏုိင္ငံျခားက ၀ယ္ယူ တင္သြင္းေပးမယ္ ဆိုၿပီး ဘုိးပုိက္ဆံ စီက ေငြေတြ ေတာင္းပါတယ္။ ေငြေတြယူသြားၿပီး လယ္ထြန္စက္ေတြလည္း မပုိ႕လူလည္းျပန္မလာ ဆက္သြယ္လုိ႕လည္း မရျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

သက္ဆိုင္ရာ သာသနာျပဳအဖြဲ႕က ေၿဖရွင္းမေပးတဲ့အျပင္၊ အဂၤလိပ္အစုိးရကလည္း ဂရုမစုိက္ခဲ့ပါဘူး၊ သူ႕ ရြာ သူ၇ြာသားေတြအတြက္ ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးႀကီး ထားခဲ့မိတဲ့ ဘုိးပိုက္ဆံဟာ အလြန္ စိတ္ထိခိုက္သြားပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲ့သည့္ သာသနာျပဳအဖြဲ႕နဲ႕လမ္းခြဲၿပီး ေရမေန၊ကုန္းေပၚတက္ ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္နဲ႕ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား ကုိယ္ပုိင္ ေမတၱာ ကုိ အေျခခံေသာ လြတ္လပ္ေသာ ကရင္ႏွစ္ျခင္း အသင္းေတာ္(Karen Baptist Free Mission) ကုိ ခြဲထြက္ ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ 

ဘုိးပုိက္ဆံ ရဲ႔ အယူ၀ါဒမွာ ဗုဒၵဘာသာ ေရာ ခရိယာန္ ေရာ အေလးအျမတ္ထားၾကတဲ့ ေမတၱာ ျဗဟၼစုိရ္တရားပါဘဲ။ ဘုိးပုိက္ဆံ ခရိယာန္ဘ၀မွာ လႈခဲ့တာေတြကေတာ့ အေတာ္မ်ားပါတယ္ ။ 

မွတ္မိသမွ်ေျပာရရင္............
၁။ ကရင္ ခရိယာန္အစ ကုိသာျဖဴ က ဆိုရမဲ့ ပုသိမ္ က ကုိသာျဖဴတိုင္တရာေက်ာင္း ကဲ့သုိ႕တိုင္ အလုံးေပါင္း ၁၃၁ လုံး ပါ၀င္တဲ့ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ကုိ ဖဒုိ မွာတည္ေဆာက္ေပးခဲ့ပါတယ္၊
၂။ ၁၈၈၉ မွာဘဲ ရန္ကုန္ အလုံက အထက(၁) အနီးမွာ ဖဒုိ နဲ႕ ေ၇ႊက်င္ နဲ႕ တစ္ၿခား နယ္စြန္ နယ္ဖ်ားက  ကရင္ ကေလးေတြ အတြက္ ေဘာ္ဒါေဆာင္ တစ္ခု၊ သာသနာ ဆရာမ်ား ေနအိမ္တစ္လုံး
၃။ ၁၈၉၈ ဥကၠံဘူတာ အနီးေျမ ၃ ဧက မွာ ဧရာမ ဇရပ္ႀကီး တစ္ေဆာင္၊ ၁၉၀၁ မွာ အဲ့သည့္ေျမကြက္မွာ ေက်ာင္းႀကီး တစ္ေက်ာင္း
၄။ ဟသၤာတၿမိဳ႕ ဘူတာ အေနာက္ဖက္မွာ ဇရပ္တစ္ေဆာင္
၅။ ဓႏုျဖဴၿမိဳ႕မွာ ဇရပ္ တစ္ဆာင္ (ေရးရရင္ ကုန္မွာ မဟုတ္ေတာ့လုိ႕သည္ေနရာမွာဘဲျဖတ္လုိက္ပါရေစ) 
အမ်ားႀကီးမွ အမ်ားႀကီးပါ၊ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏၱီ လုိ ျမန္မာျပည္မွာ ဒါနကုသုိလ္ အႀကီးအက်ယ္ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သူေတာ္စင္ ပုဂၢဳိလ္ႀကီးဘဲလုိ႕သာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ဆိုလုိက္ပါရေစ။ 

တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ သိဒၵိေျမာက္ ၀ိဇၹာႀကီးလုိ႕ေတာင္ ဆ္ိုၾကပါတယ္။ ခရိယာန္ သိဒၵိရွင္ႀကီးေပါ့၊ ဘုိးပုိက္ဆံ ရဲ႕ ဘ၀ နိဂုံးက လည္းဆန္းၾကယ္ပါတယ္။ 

၁၉၁၂ ခု အသက္ ၇၀ အရြယ္ျပည့္ၿပီး တစ္ည မွာေတာ့ ဖဒုိ၇ြာေက်ာင္းေတာ္ႀကီးက အစအန မရဘဲထူးဆန္းစြာေပ်ာက္ဆုံးသြားျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဖဒို ၇ြာသူ ရြာသားေတြ နဲ႕ဘုိးပိုက္ဆံကုိ ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္သူေတြကေတာ့ တစ္ေန႕ၾကရင္ ဘုိးပိုက္ဆံျပန္လာမယ္ လုိ႕အခုတိုင္ တသသေျပာေနၾကဆဲပါ။

ဘုိးပုိက္ဆံ ရဲ႕ဘ၀ အေၾကာင္းကုိေလ့လာရင္ က်ေနာ္တို႔ ဗုဒၵဘာသာေတြ အတြက္သင္ခန္းစာ ယူစရာေတြအမ်ားႀကီးပါ။ သည္ေနရာမွာ ခရိယာန္ဘာသာကုိ ၿပစ္တင္ျခင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူသူ ကုိယ္ကုိယ္ ကုိယ္ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ရာ ဘာသာတရားကုိ ႀကီးထြားေစျခင္တာ ဓမၼတာပါဘဲ။  ႀကိဳးပမ္းၾကမွာ ဓမၼတာပါဘဲ။

အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစုိးရ ဆိုတာလည္း သူတို႕ ကုိးကြယ္ရာဘာသာကုိ အကာကြယ္ေပး မွာ အေသအျခာပါဘဲ။ဒါေၾကာင့္လည္း 3M-4M သီအိုရီေတြ ေပၚလာတာ ဘဲျဖစ္ပါတယ္။  ဒါကုိ အျပစ္တင္လုိ႕မရပါဘူး။  က်ေနာ္တို႕ကုိ ဘုိးပုိက္ဆံ က ဘာေတြ ညႊန္ျပသြားလည္းဆိုရင္.........

က်ေနာ္တို႕ ဟာ က်ေနာ္တို႕ ဘာသာတရား ကုိ အသက္ နဲ႕ထပ္တူ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးဖို႕လုိတယ္ ။ 

သည္လုိ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးႏုိင္ဖို႕ ငယ္စဥ္ေတာင္ေၾကး ကေလးဘ၀ထဲက ဗုဒၵဘာသာ အေၾကာင္းကုိ မိရုိးဖလာအသိထက္ ပိုသိေနေအာင္ အသိအျမင္ေပးေမြးျမဴဖို႕လုိမယ္။

ၿပီးေတာ့ စား၀တ္ေနေရး ၿပည့္စုံဖို႕ အလုပ္ကုိ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား လုပ္ၿပီး ဘာသာျခားေတြထက္ ၾကြယ္၀ျပည့္စုံတဲ့ လူေတြမ်ားလာဖို႕ လုိတယ္။ အဲ့သည့္ လူေတြကလည္း ဘာသာ သာသနာ တိုးတက္ဖို႕ ဘုိးပုိက္ဆံ တို႕ လုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ လႈဖို႕တန္းဖို႕လုိတယ္။ ေငြလုိတယ္ ။ အာဏာလုိတယ္ ။ 

ဒါမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႕ဟာ ဘုိးပိုက္ဆံလုိ လက္လႊတ္ ဆုံးရႈံးရမဲ့ သူေတြ မ်ားေနဦးမွာပါဘဲ။
သူတပါးကုိ ၿပီဳင္မယ္ဆိုရင္ ကုိယ္က အရင္ ခုိင္မာေနဖို႕လုိပါတယ္။

ေလးစားစြာျဖင့္.....

ခင္ေမာင္သန္႕
၂၆-၅-၂၀၁၇


ဘုိးပုိက္ဆံ ဓါတ္ပုံ မ်ားကုိ ဆရာႀကီးေဒါက္တာျမေသာင္း (ေသာင္းေကတု) စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူပါသည္။
အခ်က္အလက္ အခ်ိဳ႕ကုိ ဆရာေမာင္စင္ၾကယ္ ရဲ႕ျမန္မာျပည္ခ်စ္ ကရင္ အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္မ်ား စာအုပ္မွ မွီျငမ္းပါသည္။


#ျမန္မာ့စစ္ေသြး