ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အဆက္ဆက္နဲ ႔ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ ဂယက္

ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ျပ႒ာန္းေရး ဟာ လြတ္လပ္ေရး မရခင္ ၄၇ ဖြဲ့စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒေရး ဆြဲၾကတဲ့ကာလက စၿပီး အျငင္းပြားခဲ့ၾကရတယ္။

ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ က ဗုဒၶဘာသာ ကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ အဆိုျပဳတာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္း က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္တယ္။ တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္ အေလွ်ာ့မေပးၾကဘဲ ဘာသာေရး အေၾကာင္းျပၿပီးႏိုင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္လိုသူေတြ ပါဝင္လာမႈ ေၾကာင့္ ျပႆနာပိုႀကီးလာတယ္။ (ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေရးကို စိတ္ရင္းအမွန္နဲ႔ အဆိုျပဳျခင္းျဖစ္တယ္)

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔ ကၾကားဝင္ၿပီးဦးႏု (သခင္ႏု) ကို အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ ခ်ဳပ္ ပံု အေျခခံဥပေဒ စာအုပ္ပါ ဘာသာေရး ကိစၥျပ႒ာန္းခ်က္ကိုျပတယ္။ 

အိုင္ယာလန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမွာ "ႏိုင္ငံေတာ္သည္ တမန္ေတာ္တို႔မွ ဆင္းသက္လာေသာ တစ္ခု တည္း သန္႔႐ွင္းေသာေရာမ ကာသိုလိပ္ အသင္းေတာ္ႏွင့္ေရာမေက်ာင္းေတာ္ ကိုျပည္သူျပည္သား လူအမ်ားစု ၏ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေသာ ဘာသာႀကီးတစ္ရပ္ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳသည္"လို႔ေဖာ္ျပပါရိွတယ္။

ဦးႏုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ႐ွင္းျပလို႔ အဆင္ေျပသြားၿပီး အိုင္ယာလန္ နမူနာ အတိုင္း ၄၇ အေျခခံဥပေဒမွာ ဘာသာေရးျပ႒ာန္းခ်က္ထြက္လာတယ္။

(၁) ဗုဒၶဘာသာသည္ႏိုင္ငံေတာ္ႏိုင္ငံသား အမ်ားဆံုး ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူးဝိေသသႏွင့္ ျပည့္စံု သည့္ ဘာသာႀကီး ဟု ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳသည္။

(၂) ႏိုင္ငံေတာ္သည္ အစၥလာမ္ ဘာသာ၊ ခရစ္ယန္ဘာသာ၊ ဟိနၵဴဘာသာ၊ နတ္ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာ စသည္႔ ဘာသာတို႔ကို ဤႏိုင္ငံဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတည္ျပဳေသာအခ်ိန္၌ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ရိွၾကေသာ ဘာသာ အခ်ိဳ႕ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳ သည္......လို႔ ျဖစ္လာတယ္။

ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေရး ဇာတ္လမ္းဟာ တစ္ ခန္းရပ္သြားေပမယ့္မၿပီးျပတ္ေသးဘဲ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ပါလီမန္ အမတ္ေဒၚခင္လွ က ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္အတိအလင္း ေၾကျငာေပးဖို႔ တင္တယ္။ အစိုးရက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း႐ွင္းျပၿပီး လႊတ္ေတာ္က ေဒၚခင္လွရဲ႕ အဆိုကို သေဘာမတူတဲ့ အတြက္ပ်က္ျပယ္သြားခဲ့တယ္။

၁၉၅၄-၅၅ အထိ အစိုးရရဲ႕ သေဘာထားေျပာင္းလဲမႈ မရိွခဲ့ေပမယ့္ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ဆ႒သံဂါယနာ တင္ပြဲစတင္က်င္းပတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံ ေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေပးေရး ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြပိုျပင္းထန္လာခဲ့ တယ္။

၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္ ဆ႒သံဂါယနာေအာင္ပြဲနဲ႔ သာသနာ၂၅၀၀ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲေနာက္ဆံုးေန႔ ကမၻာေအး မဟာပါသာဏ လိႈင္ဂူေတာ္ အတြင္းမွာ ဘာသာေရးအေပၚ အစိုးရရဲ႕သေဘာထား ဝါဒေလွ်ာက္ထားခ်က္က စလို႔ အစိုးရသေဘာထားေျပာင္းသြားတယ္။ 

ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရကိုယ္တိုင္ က ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာ ျပဳလုပ္လိုတဲ့ ဆနၵျပင္းျပစြာ ရိွေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ အားလံုးသေဘာေပါက္နားလည္ လက္ခံေအာင္႐ွင္းျပၿပီး ယံုၾကည္မႈရရိွတဲ့အခ်ိန္မွာ ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားေပးမယ္လို႔ေလွ်က္ထားခဲ့တယ္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေနဝင္းအိမ္ေစာင့္ အစိုးရကာလမွာ လည္း ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေပးေရး လႈပ္႐ွားမႈေတြ ကေသြးေအး မသြားခဲ့ဘူး။ 

၁၉၅၉ ခုႏွစ္ မတ္လ မွာျပည္ေထာင္ စု ေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္မ်ား အဖြဲ႔ကႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပ႒ာန္းေပးေရး ဆံုးျဖတ္ၾကျပန္တယ္။ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ ပါဝင္ၿပီးႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္မရိွတဲ့ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔လိုက္ၿပီးလႈပ္႐ွားလာၾကတယ္။

၁၉၆၀ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ တရားဝင္ မဲဆြယ္ပြဲေတြ မျပဳလုပ္မီ ဦးႏုက သန္႔႐ွင္း ဖဆပလ အႏိုင္ရခဲ့ရင္ ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ျပဳလုပ္ေပးမယ့္ အေၾကာင္းေဟာေျပာခဲ့တယ္။

၁၉၆၀ ၿပည့္ႏွစ္ေဖေဖာ္ဝါရီလ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဦးႏု ရဲ႕သန္႔႐ွင္းဖဆပလ က အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရခဲ့ တယ္။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ျသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ အျဖစ္ ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ေရး အဆို ကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းတယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ အေျခ အတင္ေဆြးေႏြး ၾကၿပီး ၾသဂုတ္လ၂၆ ရက္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ တြဲဖက္ ညီလာခံ အစည္းအေဝးက ေထာက္ခံမဲ ၃၂၄ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ ၂၈ မဲနဲ႔ အတည္ျပဳလိုက္ၾကတယ္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒလည္း အသက္မဲ့သြားေတာ့တယ္။
၁၉၇၄ ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒမွာ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ မပါဝင္ေတာ့ဘဲ ဂုဏ္ထူးဝိေသသနဲ႔ျပည့္စံုတဲ့ ဘာသာအျဖစ္ ပါဝင္လာခဲ့တယ္။

၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒမွာလည္း "ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာနာေတာ္ကိုႏိုင္ငံေတာ္၏ႏိုင္ငံသား အမ်ားဆံုးကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေသာ ဂုဏ္ထူး ဝိေသသႏွင့္ျပည့္စံု သည့္ဘာသာသာသနာျဖစ္သည္ ဟုႏိုင္ငံေတာ္က အသိအမွတ္ျပဳသည္" လို႔ အထူးျပဳျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ အျခားဘာသာေတြ ကိုေတာ့ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ရိွေနၾကေသာကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမ်ား ဟူ၍ အသိအမွတ္ျပဳတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။

ျမန္မာ့ သမိုင္းစဥ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ ဗုဒၶဘာသာဟာ လူမ်ားစု ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာျဖစ္ေပမယ့္ အျခားဘာသာဝင္ေတြ ကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ စည္ပင္ ထြန္းကားေရး အတြက္သာသနာ့ ဒါယကာျဖစ္တဲ့ မင္း အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္အမ်ားစုက ယံုၾကည္ခဲ့ၾက တယ္။

 ၿမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္ကေန ၿမန္မာ အစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ အျခားဘာသာဝင္ေတြကို ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့ၾက သလို ဗုဒၶဘာသာ စည္ပင္ထြန္းကားေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ေတြျပန္လည္ႏိုးၾကားလာဖို႔ ဘာသာေရးကို အေျခခံလႈပ္႐ွားခဲ့ျကတယ္။ 

အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ အေျခခံတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏယုဝ အသင္း (YMBA) ကေန စခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္႐ွားမႈေတြက တစ္ဆင့္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ အသြင္ကို ကူးေျပာင္းခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရိွ အေျခအေနမွာေတာ့ ကမၻာမွာ ေခတ္မစားေတ့ာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရး ဟာျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စန္း ထလာမႈနဲ ႔အၿပိဳင္ အမ်ိဳးသားေရး သမားေတြ ရဲ႕အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ႏိႈးဆြမႈေတြျပင္းထန္လာၾကတယ္။

ဇာတိမာန္သီခ်င္း မဆိုသင့္ေတာ့ဘူး။ မဘသ မလိုအပ္ေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ စကား ေတြဟာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ျပင္း ထန္သူေတြရဲ႕ စိတ္ကို ဆတ္ဆတ္ခါနာ က်ည္းေစခဲ့တယ္။ (ဘာသာေရးကိုႏိုင္ငံေရးအတြက္ အသံုးခ်အျမတ္ ထုတ္လိုသူေတြ အတြက္ လည္း ဖ်ာဝင္ခင္းစရာ အကြက္ေကာင္းျဖစ္ေနတယ္)

သမိုင္းေၾကာင္း သင္ခန္းစာေတြ အရ ပတ္ဝန္းက်င္ႏိုင္ငံေတြကို လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးနဲ႔ တစ္ေၿဖးေျဖး ဝါးမ်ိဳလာခဲ့တဲ့ တိုင္းတစ္ပါး လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး လႊမ္းမိုးလာမႈေတြကို စိုးရိမ္ ပူပန္လာၾကၿပီး တန္ျပန္လႈပ္႐ွားလာၾကတဲ့အခါ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ဝိေရာဓိျဖစ္လာၾကတယ္။

အစိုးရဟာႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘာသာေရးကို မေရာေထြးရ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ အမ်ားစု ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကို ဝိေသသ ထူးအျဖစ္ခ်ီးေျမႇာက္ရမယ္ ဆိုတာ ေလ နဲ႔ ဝမ္း မကြဲ ျဖစ္ေနပံုရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေရးရာေတြမွာ ေနာက္ တြန္႔ ေနၿပီး လူမ်ိဳးျခား တိုင္းတစ္ပါး ဘာသာျခား အေရးေတြမွာ ဦးစားေပးေနတယ္လို႔ ခံစားလာၾကရ တယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ အစိုးရအဆက္ဆက္ လုပ္ခဲ့ၾကသလို ဗုဒၶဘာသာကို ဝိေသသထူး ဘာသာ အျဖစ္ခ်ီးျမႇင့္အားေပးၿပီး က်န္လူနည္းစု ဘာသာေတြကိုလည္း အားေပးခ်ီးျမႇင့္ျခင္းသည္သာ ဘာသာေရးနဲ႔ႏိုင္ငံေရးကို မေရာေထြးေစဘဲ ဟန္ခ်က္ညီ ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

အမ်ိဳးဘာသာသာသနာနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးႏွစ္ဘက္စလံုး အစြန္းမေရာက္ၾကမွသာ တိုင္းျပည္ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ပါမယ္။ အမ်ိဳးသားေရးကို အေျခခံတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးျဖစ္ရပါမယ္။

လက္ရိွ အေျခအေနေတြ အတိုင္း အမ်ိဳးသားေရးသပ္သပ္၊ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရး သပ္သပ္ငါ့ျမင္းငါစိုင္း၊ငါ့ေလွ ငါထိုး လုပ္ေနၾကရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ နာဖို႔သာရိွပါတယ္။

အစိုးရဘက္ကလည္း အမ်ိဳးသားေရးကို အေျခခံတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးကိုေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ လိုသလို  အမ်ိဳးသားေရး သမားေတြ ဘက္ကလည္း ဒီမိုကေရစီ လူ႔အခြင့္အေရးပါတဲ့ အမ်ိဳးသားေရးျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။

၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း နဲ႔ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ တို႔လိုၾကားအေျဖ တစ္ခုရေအာင္လုပ္သြားတဲ့ နည္းလမ္း အတိုင္း သင္ခန္းစာယူၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အဆက္ဆက္ျပ႒ာန္းလာခဲ့ရတဲ့
ဘာသာေရး ဆိုင္ရာျပ႒ာန္းခ်က္ အတိုင္းလိုက္နာၾကျခင္းျဖင့္သာ တိုင္းျပည္ အက်ိဳးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆနၵျပဳလိုက္ရပါေတာ့တယ္။

ေသာင္းလြင္ဟိန္း
Bullet Journal အတြဲ၁အမွတ္၃၅
၂.၃.၂၀၁၇

Thaung Aye